Η σεμαγλουτίδη (Ozempic) μείωσε την ποσότητα του ηπατικού λίπους κατά σχεδόν ένα τρίτο σε άτομα με HIV και μεταβολική δυσλειτουργία που σχετίζεται με στεατωτική ηπατική νόσο (MASLD), έδειξε η ανοιχτή μελέτη φάσης IIb SLIM LIVER.

Στη μελέτη ενός σκέλους, η απόλυτη μεταβολή στην περιεκτικότητα σε ενδοηπατικά τριγλυκερίδια (IHTG) σε όλους τους συμμετέχοντες ήταν -4,2% μετά από 6 μήνες εβδομαδιαίων ενέσεων, που ισοδυναμεί με σχετική μείωση 31,3% ανέφερε ο Jordan Lake, MD, MSc, του UTHealth Houston, στο Συνέδριο για τους Ρετροϊούς και τις Ευκαιριακές Λοιμώξεις.

Οι βελτιώσεις στο IHTG συσχετίστηκαν με την απώλεια βάρους και άλλα μεταβολικά μέτρα.

Η MASLD, που παλαιότερα ονομαζόταν μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος, είναι κοινή μεταξύ των ατόμων με HIV και πιθανώς δρα με τη λοίμωξη από τον HIV για να επιταχύνει την ηπατική βλάβη και τη δυσλειτουργία των οργάνων, δήλωσε ο Lake. Η συσσώρευση αποθέσεων λίπους στο ήπαρ μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή και κυτταρική βλάβη που μπορεί να συμβάλει σε καρδιαγγειακές και ηπατικές παθήσεις.

Σύμφωνα με το NIH, η MASLD είναι ο κυριότερος λόγος στις ΗΠΑ για μεταμόσχευση ήπατος. Υπολογίζεται ότι προσβάλλει το 30% έως 40% των ατόμων με HIV, ποσοστό ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο όρο των ατόμων χωρίς HIV.

Τα καλά νέα με την σεμαγλουτίδη

Η σεμαγλουτίδη έχει δείξει οφέλη σε άτομα με μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (μεταβολική δυσλειτουργία που σχετίζεται με στεατοηπατίτιδα) και η μελέτη SLIM LIVER είχε ως στόχο να καθορίσει εάν θα μπορούσε να βελτιώσει τις ηπατικές μετρήσεις σε άτομα με HIV.

Ο David Lee Thomas, MD, MPH, της Ιατρικής Σχολής Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δηλώνει ότι είναι «πολύ θετικό να βλέπουμε τον αντίκτυπο αυτής της νέας κατηγορίας φαρμάκων σε ένα κλινικά σημαντικό και προηγουμένως δύσκολα αντιμετωπίσιμο πρόβλημα».

«Ο HIV είναι προ-ινωδογόνος, οπότε με την ηπατίτιδα C, την ηπατίτιδα B, το αλκοόλ και το λίπος, υπάρχει περισσότερη κίρρωση σε άτομα με HIV», αναφέρει ο Thomas και συμπληρώνει. «Γνωρίζουμε ότι μπορούμε να θεραπεύσουμε δύο από τις τέσσερις - την ηπατίτιδα Β και την ηπατίτιδα C - και να προλάβουμε αυτά τα αποτελέσματα, αλλά δεν είχαμε πραγματικά μια θεραπεία μέχρι τώρα για τη λιπώδη ηπατική νόσο. Πιθανότατα θα βλέπουμε αυτή τη μελέτη ως μία από τις πιο σημαντικές, κομβικές στιγμές όταν αναδιαμορφώσαμε τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τη στεατική ηπατική νόσο».

Η έρευνα

Το SLIM LIVER συμπεριέλαβε 51 ενήλικες με HIV σε κατασταλτική αντιρετροϊκή θεραπεία (ART) που είχαν αυξημένη περιφέρεια μέσης τουλάχιστον 95 cm για τους άνδρες και 94 cm για τις γυναίκες. Οι εγγεγραμμένοι είχαν αντίσταση στην ινσουλίνη ή προ-διαβήτη και τουλάχιστον 5% περιεκτικότητα σε IHTG σε κλάσμα λίπους πυκνότητας πρωτονίων MRI (PDFF).

Οι συμμετέχοντες περιελάμβαναν 57% άνδρες, 37% cis γυναίκες και 6% transgender γυναίκες. Είχαν μέση ηλικία 52 ετών, μέσο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) 35 και μέση περιφέρεια μέσης 114 cm. Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων ήταν μαύροι, το 39% ήταν ισπανόφωνοι, το 27% ήταν λευκοί και το 2% ήταν ιθαγενείς Αμερικανοί/Ιθαγενείς της Αλάσκα.

Ο μέσος αριθμός CD4 T ήταν 701 κύτταρα/mm3 κατά την έναρξη της μελέτης και το 8% των συμμετεχόντων είχε ιστορικό ηπατίτιδας C. Τα σχήματα ART περιελάμβαναν αναστολείς της αλυσίδας μεταφοράς ιντεγκράσης στο 82%, μη νουκλεοσιδικούς αναστολείς της αντίστροφης μεταγραφάσης στο 22% και αναστολείς πρωτεάσης στο 4%.

Συνολικά 49 συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν τη μελέτη, η οποία περιελάμβανε εβδομαδιαία υποδόρια σεμαγλουτίδη σε κλιμακούμενες δόσεις: 0,29 mg για 2 εβδομάδες, ακολουθούμενη από 0,5 mg για 2 εβδομάδες και στη συνέχεια 1 mg για 20 εβδομάδες.

Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες (58%) είχαν τουλάχιστον 30% σχετική μείωση της περιεκτικότητας σε IHTG και το 29% των συμμετεχόντων είχαν πλήρη υποχώρηση της MASLD, που ορίζεται από περιεκτικότητα σε IHTG μικρότερη από 5%. Οι μεγαλύτερες μειώσεις στην IHTG παρατηρήθηκαν στις γυναίκες, στους ισπανόφωνους και μη ισπανόφωνους λευκούς συμμετέχοντες και σε άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.

Οι συμμετέχοντες παρουσίασαν μέση απώλεια βάρους 7,8 kg (17 lbs) σε διάστημα 24 εβδομάδων. Οι βελτιώσεις στην IHTG συσχετίστηκαν με την απώλεια βάρους. Οι 38 συμμετέχοντες που έχασαν περισσότερα από 2,27 kg είχαν μια μέση απόλυτη απώλεια 5,1% IHTG, μια σχετική μείωση 39%.

Βελτιώθηκε η γλυκόζη και η αντίσταση στην ινσουλίνη

Άλλες μεταβολικές παράμετροι βελτιώθηκαν επίσης σημαντικά. Η μεταβολή στη γλυκόζη ήταν -9,9 mg/dL και η μεταβολή στην HbA1c ήταν -0,3%. Η αντίσταση στην ινσουλίνη βελτιώθηκε με μεταβολή του ομοιοστατικού μοντέλου αξιολόγησης της αντίστασης στην ινσουλίνη (HOMA-IR) κατά -1,5. Η μεταβολή στα τριγλυκερίδια ήταν -26,8 mg/dL. Η ολική χοληστερόλη μειώθηκε κατά 4 mg/dL, με μείωση της LDL κατά 1 mg/dL και αύξηση της HDL κατά 2 mg/dL, αλλά καμία από τις μεταβολές των λιπιδίων δεν ήταν σημαντική.

Ενώ μεγαλύτερες μειώσεις γλυκόζης παρατηρήθηκαν στις γυναίκες, στους μαύρους συμμετέχοντες και στα άτομα 40 ετών και άνω, μεγαλύτερες μειώσεις τριγλυκεριδίων σημειώθηκαν στους άνδρες, στους ισπανόφωνους συμμετέχοντες και στα άτομα κάτω των 40 ετών.

Ένας συμμετέχων εγκατέλειψε τη μελέτη λόγω ναυτίας, αλλά η σεμαγλουτίδη ήταν γενικά καλά ανεκτή, με δύο πιθανώς σχετιζόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες βαθμού 3 και καμία που να ήταν βαθμού 4.

Οι μελλοντικές εργασίες θα αξιολογήσουν τις αλλαγές στην ανοσολογική και φλεγμονώδη οδό από τους αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 σε αυτόν τον πληθυσμό, δήλωσε ο Lake. Είναι σημαντικό να προσδιοριστούν δευτερογενείς επιδράσεις όπως η απώλεια άλιπης μάζας, η διάρκεια του οφέλους και οι στρατηγικές για τη διατήρηση του οφέλους, πρόσθεσε.