Αυτό το φαινόμενο της αύξησης του μεγέθους του ανθρώπινου εγκεφάλου, θα μπορούσε να είναι σημάδι μειωμένου κινδύνου άνοιας στις νεότερες γενιές, σύμφωνα με νέα έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο JAMA Neurology.

Η μελέτη απεικόνισε τους εγκεφάλους περισσοτέρων από 3.000 Αμερικανών, μεταξύ 55 και 65 ετών, και διαπίστωσε ότι όσοι γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1970 έχουν 6,6% μεγαλύτερο συνολικό όγκο εγκεφάλου από αυτούς που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1930.

Όσοι ανήκουν στην Generation X διαπιστώθηκε επίσης ότι είχαν σχεδόν 8% μεγαλύτερο όγκο λευκής ουσίας και σχεδόν 15% μεγαλύτερο όγκο επιφάνειας φαιάς ουσίας από τα μέλη της Silent Generation. Ένα συγκεκριμένο τμήμα του εγκεφάλου, που ονομάζεται ιππόκαμπος, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στη μνήμη και τη μάθηση, επεκτάθηκε κατά 5,7% σε όγκο κατά τις διαδοχικές γενιές που μελετήθηκαν. Αυτό ίσχυε ακόμη και μετά την εξέταση άλλων παραγόντων όπως το ύψος, η ηλικία και το φύλο.

«Η δεκαετία που έχει γεννηθεί κάποιος φαίνεται να επηρεάζει το μέγεθος του εγκεφάλου και τη δυνητικά μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου», εξηγεί ο νευρολόγος Charles DeCarli από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Davis, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. «Η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό του μεγέθους του εγκεφάλου, αλλά τα ευρήματά μας δείχνουν ότι εξωτερικές επιρροές - όπως η υγεία, οι κοινωνικοί, πολιτιστικοί κ.α. παράγοντες - μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο», προσθέτει.

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των ασθενών με άνοια

Σήμερα, η άνοια επηρεάζει δεκάδες εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, και καθώς ο γηράσκων πληθυσμός του κόσμου αυξάνεται σε αριθμό, οι διαγνώσεις για την ασθένεια προβλέπεται ότι θα τριπλασιαστούν τις επόμενες τρεις δεκαετίες.

Όταν κάποιος έχει άνοια, επειδή ο άρρωστος εγκέφαλος σταδιακά συρρικνώνεται με την πάροδο του χρόνου, είναι λογικό ότι ο μεγαλύτερος όγκος θα μπορούσε να βοηθήσει στην προστασία από απώλειες που σχετίζονται με την ηλικία. Πράγματι, μελέτες έχουν δείξει ότι οι γνωστικές επιδόσεις είναι καλύτερες σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ με μεγαλύτερο κεφάλι, γεγονός που υποστηρίζει αυτή τη λεγόμενη «υπόθεση του αποθεματικού εγκεφάλου».

Για να δουν αν το μέγεθος του εγκεφάλου θα μπορούσε να εξηγήσει τη μικρότερη συχνότητα εμφάνισης άνοιας στις νεότερες γενιές, ο DeCarli και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν δεδομένα που συλλέχθηκαν από την Framingham Heart Study, η οποία παρακολούθησε την υγεία των Αμερικανών που γεννήθηκαν μεταξύ 1930 και 1980. Όταν οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 55 έως 65 ετών, κάτι που συνέβη μεταξύ των ετών 1999 και 2019, υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου τους. Αυτά τα δεδομένα έγιναν διαθέσιμα τον Οκτώβριο του 2023.

Αξιολογώντας τα αποτελέσματα, ο deCarli και οι συνεργάτες του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι νεότερες γενιές έχουν μεγαλύτερο όγκο εγκεφάλου, τόσο συνολικά όσο και περιφερειακά. Η ομάδα δεν σύγκρινε μόνο αυτούς που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1930 με τη δεκαετία του 1970. Επανέλαβε την ανάλυσή της σε 1.145 ενήλικες παρόμοιας ηλικίας που γεννήθηκαν επίσης τις δεκαετίες του 1940 και του 1950.

Για άλλη μια φορά, τα ευρήματά τους αποκάλυψαν μια σταθερή αύξηση του όγκου του εγκεφάλου ανά δεκαετία – μια επίδραση που οι ερευνητές λένε ότι είναι μικρή για το άτομο, αλλά «πιθανόν να είναι ουσιαστική σε επίπεδο πληθυσμού».