Ο προϋπολογισμός του 2026 κατατίθεται χωρίς καμία ουσιαστική προοπτική αναβάθμισης του ΕΣΥ, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά. Ήδη έχουμε αναλύσει πως ο προϋπολογισμός θα οδηγήσει σε νέο κύμα φυγής από τα νοσοκομεία. Σήμερα θα δούμε πως τα στοιχεία καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης περί προϋπολογισμού ενίσχυσης του συστήματος υγείας.
Τα τελευταία χρόνια τα δημόσια νοσοκομεία απέκτησαν σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, έγιναν κτιριακές παρεμβάσεις μέσω κοινοτικών πόρων και Ταμείου Ανάκαμψης, και αναπτύχθηκαν ψηφιακές υπηρεσίες (ραντεβού, βραχιολάκια, προγράμματα πρόληψης). Ωστόσο, τα «χέρια» για να λειτουργήσουν αυτά τα μέσα δεν υπάρχουν: το ΕΣΥ στενάζει από ελλείψεις προσωπικού. Συμβασιούχοι μένουν απλήρωτοι, οι νέοι αποθαρρύνονται, και οι μισθοί δεν προσελκύουν καν.
Τα νούμερα ξεγυμνώνουν τα ψέματα
Με βάση το σχέδιο για το 2026, η δημόσια δαπάνη υγείας προβλέπεται στο 5,5% του ΑΕΠ, ξανά πολύ κάτω από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. (περίπου 7,5%).
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) προειδοποιεί ότι με τέτοια επίπεδα δαπανών δεν υπάρχει περίπτωση να αναταχθεί το ΕΣΥ. Αντιθέτως, η ποιότητα των υπηρεσιών θα συνεχίσει να υποβαθμίζεται και οι ανισότητες στην πρόσβαση θα οξύνονται, με αποτέλεσμα χιλιάδες συμπολίτες μας να αναγκάζονται να πληρώνουν «από την τσέπη» για ιατρική φροντίδα (οι ιδιωτικές δαπάνες αγγίζουν το 40%).
Πρόσληψη - αποχωρήσεις: ισοζύγιο μείον
Τα στοιχεία του προϋπολογισμού επιβεβαιώνουν πως οι αποχωρήσεις προσωπικού θα είναι πολλές και οι προσλήψεις δεν επαρκούν.
Κάθε νέα προκήρυξη για μόνιμη θέση «σηματοδοτεί» όχι ενίσχυση, αλλά αντικατάσταση συμβασιούχου με συμβασιούχο, χωρίς να αλλάζει το ουσιαστικό πρόβλημα: έλλειψη προσωπικού.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Οι αποχωρήσεις των τακτικών υπαλλήλων μισθοδοτούμενων από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας:
- για το έτος 2024 ήταν 2.471 υπάλληλοι
- για το έτος 2025 ήταν 2.352 υπάλληλοι
- η εκτίμηση για το έτος 2026 είναι 2.353 υπάλληλοι
Οι διορισμοί και οι προσλήψεις τακτικού προσωπικού του υπουργείο Υγείας που μισθοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό:
- το έτος 2024 ήταν 4,504 ποσοστό 20% επί του συνόλου των διορισμών στο Δημόσιο
- από 1/1/2025 έως 30/6/2025, οι προσλήψεις ήταν 594 ποσοστό 14% επί του συνόλου.
Πτωτική τάση παρά τις μαζικές αποχωρήσεις και τις σοβαρές ελλείψεις προσωπικού που αντιμετωπίζουμε.
Από τις 5.098 προσλήψεις μόνιμου προσωπικού που έγιναν το έτος 2024 και το πρώτο εξάμηνο του έτους 2025 οι 3.000 υπηρετούσαν ήδη στο ΕΣΥ έως επικουρικό προσωπικό ή με άλλες συμβάσεις.
Επομένως, οι κυβερνητικές θριαμβολογίες περί ανάκαμψης της δημόσιας υγείας δεν εναρμονίζονται με την πραγματικότητα.
Ο ΕΟΠΥΥ
Στο νέο προϋπολογισμό του 2026 προβλέπεται αύξηση της χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ: από περίπου 5,5 δισ.€ το 2025, τα κονδύλια για τον οργανισμό εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 5,75 δισ.€, αύξηση της τάξης των 250 εκατομμυρίων ευρώ.
Η επιπλέον αυτή χρηματοδότηση αποδίδεται κυρίως στην αυξημένη φαρμακευτική δαπάνη και προβλέπεται να καλύψει τις ανάγκες αποζημίωσης φαρμάκων και ιατρικών υπηρεσιών για ασφαλισμένους.
Όμως, όπως επισημαίνει η ΠΟΕΔΗΝ, τέτοιες «οικονομικές εξαγγελίες» και αριθμοί δεν αρκούν εκτός αν συνοδευθούν από προσωπικό και υποδομές. Ακόμη και αν ο ΕΟΠΥΥ λάβει περισσότερα κονδύλια, δεν διασφαλίζεται ότι αυτά θα μεταφραστούν σε βελτίωση στην πρόσβαση των πολιτών ή στην ποιότητα υπηρεσιών.
Η πραγματικότητα δείχνει ότι μεγάλο μέρος των προβλημάτων δεν οφείλεται αποκλειστικά σε έλλειμμα χρημάτων, αλλά σε υποστελέχωση, κακοδιαχείριση και συστήματα που δεν αποδίδουν. Η αύξηση των πόρων προς τον ΕΟΠΥΥ λειτουργεί περισσότερο σαν επικοινωνιακό «χαρτί» παρά σαν εγγύηση για αλλαγή πορείας.
Αν δεν συνοδευτεί από ουσιαστικές δομικές αλλαγές (προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών, καλύτερη οργάνωση, αξιοπρεπείς αποδοχές), ακόμη και ένα πιο «γενναιόδωρο» κονδύλι για τον ΕΟΠΥΥ κινδυνεύει να καταλήξει -όπως στο παρελθόν- σε επιβάρυνση της τσέπης των πολιτών: φάρμακα, εξετάσεις, ιδιωτικές υπηρεσίες.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως οι μικρές αυξημένες μεταβιβάσεις του προϋπολογισμού εφέτος σε σχέση με το προηγούμενο έτος υπερκαλύπτονται με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων που ξεπερνούν το 1,5 δισ. ευρώ, την αύξηση των μεταβιβάσεων στον ΕΟΠΥΥ κατά 986 εκ.ευρώ και σε άλλους φορείς. Ταυτόχρονα θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν η συνεχής αύξηση των τιμών υλικών, αγαθών και υπηρεσιών τα οποία προμηθεύονται οι φορείς του υπουργείου Υγείας.
