Μία από τις σημαντικότερες ετήσιες συναντήσεις στον τομέα της Κλινικής Ογκολογίας είναι το συνέδριο της American Society of Clinical Oncology (ASCO 2025) που πραγματοποιείται από τις 30 Μαΐου έως τις 3 Ιουνίου στο Σικάγο των ΗΠΑ.
Στο συνέδριο αυτό, αναδεικνύονται σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της Ογκολογίας με πληθώρα παρουσιάσεων που συνήθως αλλάζουν την κλινική πρακτική. Οι παρακάτω μελέτες είναι ένα δείγμα από τις περιλήψεις τελευταίας στιγμής (late-breaking abstracts) που πιθανά να μεταμορφώσουν τον θεραπευτικό αλγόριθμο.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), Δρ. Αγγελική Ανδρικοπούλου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) συνοψίζουν τα σημαντικότερα ευρήματα αυτών των μελετών.
Μελέτη ASCENT-04
Η μελέτη ASCENT-04 αποτελεί μία πολυαναμενόμενη φάσης 3 κλινική δοκιμή που εξετάζει τον συνδυασμό του sacituzumab govitecan, ενός συζευγμένου αντισώματος που στοχεύει το Trop-2, με τον αναστολέα του PD-1 pembrolizumab σε ασθενείς με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού (TNBC), που φέρουν θετική έκφραση PD-L1.
Η θεραπεία αυτή συγκρίνεται με το καθιερωμένο θεραπευτικό σχήμα πρώτης γραμμής που περιλαμβάνει χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με pembrolizumab. Τα πρώιμα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο συνδυασμός Sacituzumab govitecan–pembrolizumab προσφέρει σημαντική βελτίωση στην επιβίωση χωρίς πρόοδο (PFS), με τάσεις βελτίωσης και στη συνολική επιβίωση (OS), γεγονός που ενισχύει την πιθανότητα καθιέρωσης του σχήματος ως νέα θεραπευτική επιλογή πρώτης γραμμής για αυτή την επιθετική μορφή καρκίνου του μαστού.
Μελέτη DESTINY-Breast09
Η μελέτη DESTINY-Breast09 εξετάζει έναν εναλλακτικό συνδυασμό πρώτης γραμμής για ασθενείς με HER2-θετικό μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Συγκεκριμένα, αξιολογείται η αποτελεσματικότητα του trastuzumab deruxtecan, ενός συζευγμένου αντισώματος, σε συνδυασμό με pertuzumab, σε σύγκριση με το κλασικό σχήμα ταξάνη–trastuzumab–pertuzumab, το οποίο καθιερώθηκε μέσα από τη μελέτη CLEOPATRA.
Τα αποτελέσματα της νέας μελέτης έδειξαν σημαντική υπεροχή του νέου σχήματος σε ό,τι αφορά την επιβίωση χωρίς πρόοδο της νόσου, ενώ η αποτελεσματικότητα διατηρήθηκε σε όλες τις υποομάδες ασθενών. Αν τα πλεονεκτήματα επιβεβαιωθούν, το νέο σχήμα μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως την τρέχουσα καθιερωμένη προσέγγιση στην πρώτη γραμμή.
Μελέτη ATOMIC
Η μελέτη ATOMIC είναι η πρώτη φάσης 3 κλινική δοκιμή που εξετάζει την προσθήκη ανοσοθεραπείας στην επικουρική θεραπεία ασθενών με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου III που φέρουν ανεπάρκεια του μηχανισμού επιδιόρθωσης του DNA (dMMR). Οι ασθενείς έλαβαν χημειοθεραπεία με ή χωρίς atezolizumab, έναν αναστολέα του PD-L1.
Τα αποτελέσματα της μελέτης είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς ενδέχεται να οδηγήσουν σε ριζική αναθεώρηση των κατευθυντήριων οδηγιών για την αντιμετώπιση πρώιμου σταδίου dMMR καρκίνου του παχέος εντέρου. Εάν επιβεβαιωθεί σημαντική βελτίωση στην επιβίωση, η ανοσοθεραπεία θα μπορούσε να καθιερωθεί ως βασικό μέρος της επικουρικής στρατηγικής, όπως έχει ήδη συμβεί στη μεταστατική και νεοεπικουρική θεραπεία.
Μελέτη BREAKWATER
Η μελέτη BREAKWATER διερευνά έναν καινοτόμο συνδυασμό πρώτης γραμμής για ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου που φέρουν τη μετάλλαξη BRAF V600E, που αποτελεί κακό προγνωστικό παράγοντα. Το σχήμα περιλαμβάνει τον αναστολέα BRAF encorafenib, τον αναστολέα EGFR cetuximab, καθώς και το χημειοθεραπευτικό σχήμα mFOLFOX6.
Τα πρώτα αποτελέσματα είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά, με ποσοστό αντικειμενικής ανταπόκρισης άνω του 60% και μέση διάρκεια ανταπόκρισης σχεδόν 14 μήνες. Η μελέτη ήδη οδήγησε σε ταχεία έγκριση από τον FDA, ωστόσο τα νέα δεδομένα που θα παρουσιαστούν θα προσφέρουν πλήρη εικόνα για την επιβίωση χωρίς πρόοδο και τη συνολική επιβίωση, καθορίζοντας αν το σχήμα αυτό θα καθιερωθεί ως η νέα πρώτη γραμμή θεραπείας.
Μελέτη KEYNOTE-689
Η μελέτη KEYNOTE-689 εξετάζει την αποτελεσματικότητα της νεοεπικουρικής και επικουρικής χορήγησης pembrolizumab σε ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, πριν και μετά από χειρουργική αντιμετώπιση.
Το πρωτοποριακό αυτό πρωτόκολλο δοκιμάζει εάν η πρώιμη παρέμβαση με ανοσοθεραπεία, σε συνδυασμό με τις καθιερωμένες τοπικές θεραπείες (χειρουργείο και ακτινοθεραπεία), μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την επιβίωση χωρίς νόσο (event-free survival).
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν σαφές κλινικό όφελος, προτείνοντας ότι η ανοσοθεραπεία έχει θέση όχι μόνο στη μεταστατική νόσο αλλά και στην επιθετική αντιμετώπιση πρώιμων ή τοπικά προχωρημένων σταδίων.
Μελέτη NIVOPOSTOP
Η μελέτη NIVOPOSTOP επικεντρώνεται στην προσθήκη ανοσοθεραπείας με nivolumab στην επικουρική φάση μετά από χειρουργική εκτομή και χημειοακτινοθεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου υψηλού κινδύνου για υποτροπή.
Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που δείχνει ότι η συνέχιση της θεραπείας με ανοσοθεραπεία μετά από ριζική θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής και να επεκτείνει την περίοδο ελεύθερη νόσου. Αν τα ευρήματα αυτά επιβεβαιωθούν, η μελέτη αυτή μπορεί να αλλάξει τις ευρωπαϊκές και διεθνείς πρακτικές στη διαχείριση ασθενών με υψηλό κίνδυνο υποτροπής.
Το ASCO 2025 φέρνει εν δυνάμει ανατρεπτικά δεδομένα σε πολλαπλούς τύπους καρκίνου, με ιδιαίτερη έμφαση στον συνδυασμό ανοσοθεραπείας και συζευγμένου αντισώματος στον καρκίνο του μαστού, στην χρήση ανοσοθεραπείας στην επικουρική θεραπεία για ορθοκολικό καρκίνο και καρκίνο κεφαλής – τραχήλου και στην αναζήτηση νέων επιλογών για δύσκολα αντιμετωπίσιμους καρκίνους. Αυτές οι εξελίξεις αναμένεται να επηρεάσουν άμεσα την κλινική πρακτική.
