Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει βαλθεί να καταστρέψει οτιδήποτε δημόσιο έχει απομείνει στο ΕΣΥ. Μετά τις νοσοκομειακές υπηρεσίες και την Πρωτοάθμια Φροντίδα, σειρά έχει η ψυχική υγεία.

Το σχετικό νομοσχέδιο έχει παρουσιαστεί εδώ και μήνες στο υπουργικό συμβούλιο και αναμένεται σύντομα να ψηφιστεί στη Βουλή. Η Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία, το Δίκτυο Ακούγοντας Φωνές, ο Συντονισμός για τη Δημόσια Ψυχική Υγεία και Απεξάρτηση και οι Συλλογικές Δράσεις Κοινωνικής Αλληλεγγύης για το 18 Άνω παραχώρησαν συνέντευξη Τύπου και περιέγραψαν τις επιπτώσεις του νομοσχεδίου.

Συγκεκριμένα, με αυτό το νομοσχέδιο προβλέπεται:

• η άμεση κατάργηση των οργανισμών των δυο (ΨΝΑ, ΨΝΘ) εκ των εναπομεινάντων ψυχιατρείων (το Δρομοκαϊτειο προς το παρόν τους δυσκολεύει ως κληροδότημα που είναι),
• Το τσουβάλιασμα όλων των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας σ’ ένα Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), διαρθρωμένο ανά Υγειονομικές Περιφέρειες (ΠεΔΥΨΥ), που θα «διασυνδέονται άμεσα επιστημονικά, λειτουργικά και εκπαιδευτικά…» με όλους τους «διασυνδεόμενους, συνεργαζόμενους και εποπτευόμενους φορείς», δηλαδή, με φορείς υπηρεσιών ψυχικής υγείας ιδιωτικού δικαίου κερδοσκοπικού -ιδιωτικές κλινικές - και «μη» κερδοσκοπικού χαρακτήρα – ΜΚΟ- αλλά και ιδιώτες επαγγελματίες ψυχικής υγείας (ψυχίατρους, παιδοψυχίατρους κλπ). Πράγμα που πρακτικά σημαίνει σπρώξιμο των αιτούντων την όποια φροντίδα από τον διαλυόμενο δημόσιο τομέα στον ιδιωτικό τομέα. Για όποιον έχει να πληρώσει, σε ιδιωτική κλινική … όποιος δεν έχει, στο δρόμο.
• Δεν προβλέπεται τίποτα για δημιουργία κοινοτικών υπηρεσιών.

Μάλιστα, αναφέρει σε πολλά σημεία την συγχώνευση και κατάργηση υπαρχόντων υπηρεσιών και, ως δημιουργία «νέων», το μόνο που προβλέπεται είναι η σύσταση περίκλειστων τμημάτων σε μια πρωτοφανούς χαρακτήρα κατασταλτική λογική: τμήματα «μέσης» και «υψηλής ασφαλείας», ειδικά τμήματα για τα λεγόμενα «δυσίατα» περιστατικά κλπ.

Ο τομέας των Εξαρτήσεων

Αναφορικά με τον τομέα των Εξαρτήσεων, μέσω του απροσχημάτιστα Ιδιωτικού Δικαίου χαρακτήρα του οργανισμού - «Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων» (ΕΟΠΑΕ) - που θέλουν να ιδρύσουν, μέσα στον οποίο θα τσουβαλιάσουν όλα τα υπάρχοντα προγράμματα απεξάρτησης, τα πράγματα είναι ακόμα πιο σαφή ως προς την στόχευση: η έμφαση στα προγράμματα υποκατάστασης και «μείωσης της βλάβης» - ο όρος «στεγνό πρόγραμμα» δεν αναφέρεται ούτε μια φορά. Σκοπός του νομοσχέδιου είναι, την επομένη της ψήφισής του, να μην υπάρχει ούτε 18Ανω, ούτε κανένα στεγνό πρόγραμμα, όπως αυτά στο ΨΝΘ και στην Κέρκυρα.

Και όσο για το προσωπικό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και της απεξάρτησης (που είναι ήδη, εδώ και πολύ καιρό, δραματικά υποστελεχωμένες), αυτό που προοιωνίζει το νομοσχέδιο είναι η περαιτέρω υποστελέχωση και οι μετακινήσεις προσωπικού, κυρίως νοσηλευτικού (αλλά και διοικητικού και τεχνικού), όπου θα κρίνει ο έχων την απόλυτη εξουσία διευθυντής του όποιου ΠΕΔΥΨΥ.

Τέλος, το νομοσχέδιο αυτό οδηγεί στα άκρα την υπάρχουσα, ήδη αβίωτη, κατάσταση στο χώρο της ψυχικής υγείας, αποτελεί μια κυριολεκτικά «δολοφονία της ψυχικής υγείας», κινούμενο σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από αυτό που απαιτείται για ένα πλαίσιο και μια λειτουργία πραγματικά θεραπευτικών πρακτικών, δηλαδή, για το ξεπέρασμα των πρακτικών και της κουλτούρας της καταστολής και του εγκλεισμού, μέσα από την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και κοινοτικά βασισμένου συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας, για την ολόπλευρη στήριξη των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας μέσα στον κοινωνικό ιστό, ενάντια σε κάθε λογική ιδιωτικοποίησης, με εξασφαλισμένη την διατήρηση των θέσεων εργασίας και περαιτέρω μαζικές προσλήψεις προσωπικού.

Καταστροφικό για τους εξαρτημένους

Ο Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου από την Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία σημείωσε ότι το νομοσχέδιο εντάσσεται στο συνολικό πλάνο της κυβέρνησης για την ιδιωτικοποίηση όλων των κοινωνικών αγαθών. Η Κατερίνα Μάτσα από το 18 Άνω σημείωσε πόσο καταστροφική θα είναι για τους εξαρτημένους η μη επιλογή του προγράμματος απεξάρτησης. Τόνισε δε ότι το νομοσχέδιο έρχεται για τρεις λόγους:

α) για να ιδιωτικοποιηθεί το σύστημα και να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες,

β) επειδή πιέζουν οι φαρμακευτικές εταιρείες και

γ) για να εντείνουν την καταστολή στα ευάλωτα άτομα.

«Αντί να δώσουν λύσεις, χτυπούν τους εξαρτημένους και όχι την εξάρτηση» τόνισε. Ο Θανάσης Αντωνίου από τον Συντονισμό για τη Δημόσια Ψυχική Υγεία και Απεξάρτηση ανέφερε ότι το νομοσχέδιο θα οδηγήσει σε ένα νέο κύμα παραιτήσεων εργαζομένων, ενώ θα δημιουργηθεί ένα πλαίσιο χρηματοδότησης που θα έχει λίγο από τον κρατικό προϋπολογισμό, λίγο από ΕΣΠΑ και λίγο από χορηγίες. Όταν οι χορηγίες δεν πάνε καλά, τότε θα υπάρχει πρόβλημα. Ιδιαίτερη ήταν η παρέμβαση τριών ατόμων που πήραν βοήθεια από το 18 Άνω. Ο Χρήστος, ο Βασίλης και ο Στέλιος υπογράμμισαν πόσο τους βοήθησε η δομή και πόσο σημαντική είναι η βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης και όχι η διάλυση που προβλέπει το νομοσχέδιο.