Δεν είναι πάντα δυνατό να προβλέψετε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ωστόσο υπάρχουν πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια που μπορούν να σας προειδοποιήσουν εγκαίρως. Συμπτώματα όπως ξαφνική ζάλη, έντονος πονοκέφαλος ή προβλήματα όρασης μπορεί να αποτελούν το καμπανάκι ότι ο εγκέφαλος δεν δέχεται την απαραίτητη αιμάτωση. Σε αρκετές περιπτώσεις, ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (γνωστό ως μίνι-εγκεφαλικό) μπορεί να προηγηθεί εβδομάδες ή και μήνες πριν από το κυρίως εγκεφαλικό, δίνοντας πολύτιμο χρόνο για δράση.
Οι γιατροί επισημαίνουν ότι περίπου το 20% των ατόμων που εμφανίζουν μίνι εγκεφαλικό, θα υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο μέσα σε διάστημα 90 ημερών. Αυτό σημαίνει ότι η έγκαιρη αναγνώριση και η άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας μπορούν να σώσουν ζωές και να περιορίσουν τις μακροχρόνιες βλάβες. Η ενημέρωση γύρω από τα πρώιμα συμπτώματα είναι το πρώτο και πιο καθοριστικό βήμα.
Πρώιμα συμπτώματα
Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο αποτελεί την πιο χαρακτηριστική προειδοποίηση για ένα μελλοντικό εγκεφαλικό. Προκαλείται από προσωρινή διακοπή της ροής αίματος προς τον εγκέφαλο και εκδηλώνεται με ξαφνική απώλεια ισορροπίας, αλλαγές στην εγρήγορση, δυσκολία στο περπάτημα ή μούδιασμα στη μία πλευρά του σώματος. Αν και τα συμπτώματα μπορεί να είναι παροδικά, η σημασία τους είναι τεράστια και δεν πρέπει να τα αγνοήσετε.
Άλλα πρώιμα σημάδια ενός εγκεφαλικού περιλαμβάνουν σύγχυση, δυσκολία στην ομιλία, σοβαρό πονοκέφαλο άγνωστης αιτίας, ζάλη ή προβλήματα όρασης, όπως διπλή εικόνα ή απώλεια μέρους του οπτικού πεδίου. Ορισμένοι ασθενείς αναφέρουν δυσκολία στην κατάποση ή ξαφνική αδυναμία στα άκρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν είτε όλα μαζί, είτε μεμονωμένα, και να έχουν είτε προσωρινή ή μόνιμη διάρκεια.
Για να διευκολυνθεί η έγκαιρη αναγνώριση, οι ειδικοί χρησιμοποιούν το ακρωνύμιο FAST: Πρόσωπο (Face) που χαλαρώνει στη μία πλευρά, Αδυναμία (Arm) στο χέρι, Ομιλία (Speech) που γίνεται δυσνόητη, και Χρόνος (Time) που απαιτεί άμεση κλήση σε ασθενοφόρο. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι δεν ακολουθούν όλα τα εγκεφαλικά αυτό το μοτίβο. Λιγότερο συνηθισμένα προειδοποιητικά σημάδια όπως η διπλή όραση ή η δυσκολία κατάποσης είναι επίσης κρίσιμα και δεν πρέπει να αγνοούνται.
Η πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου αυξάνεται με την ηλικία - σχεδόν διπλασιάζεται κάθε δέκα χρόνια μετά τα 55, σύμφωνα με το Health. Παρ’ όλα αυτά, έρευνες δείχνουν ότι τα εγκεφαλικά επεισόδια παρουσιάζουν αύξηση και σε νεότερους ανθρώπους, με διαφορετικά συχνά συμπτώματα και μη παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου, όπως οι ημικρανίες, τα αυτοάνοσα νοσήματα ή η θρομβοφιλία. Αυτό καταρρίπτει τον μύθο ότι το εγκεφαλικό αφορά μόνο τους ηλικιωμένους.
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την υψηλή αρτηριακή πίεση, τον διαβήτη, τη χοληστερόλη, το οικογενειακό ιστορικό, καθώς και συνήθειες όπως το κάπνισμα, η καθιστική ζωή και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Ωστόσο, άλλες παθήσεις όπως οι φλεγμονώδεις νόσοι, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή η αποφρακτική υπνική άπνοια μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο. Στις γυναίκες, η προεκλαμψία, η πρόωρη εμμηνόπαυση ή συγκεκριμένες ορμονικές διαταραχές παίζουν επίσης ρόλο.
