Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια επείγουσα νευρολογική κατάσταση κατά την οποία τμήμα του εγκεφάλου πεθαίνει λόγω διακοπής της ροής του αίματος. Οι δύο βασικοί τύποι είναι:
- Ισχαιμικό εγκεφαλικό, λόγω θρόμβου που μπλοκάρει ένα αγγείο στον εγκέφαλο.
- Αιμορραγικό εγκεφαλικό, από ρήξη αγγείου και αιμορραγία στον εγκέφαλο.
Στην Ελλάδα, η ετήσια επίπτωση εγκεφαλικών είναι περίπου 261–319 ανά 100.000 κατοίκους, οδηγώντας σε περίπου 33.000 νοσηλείες ετησίως, σύμφωνα με σχετική έκθεση του 2014. Οι περισσότερες περιπτώσεις καταγράφονται σε άνδρες, με μέση ηλικία εμφάνισης γύρω στα 70 έτη.
Σύμφωνα με τον οργανισμό Stroke.org, τα πιο κοινά συμπτώματα του εγκεφαλικού είναι:
- Ξαφνική αδυναμία ή μούδιασμα στο πρόσωπο, χέρι ή πόδι, κυρίως στη μία πλευρά του σώματος
- Σύγχυση ή διαταραχή της ομιλίας, όπως θολή, αγνώριστη ή δύσκολη στην κατανόηση ομιλία
- Ξαφνική προβολή αισθήσεων, όπως θολή όραση ή οπτική απώλεια σε ένα ή και στα δύο μάτια
- Προβλήματα ισορροπίας ή συντονισμού, είστε ζαλισμένοι ή δεν μπορείτε να περπατήσετε σωστά
- Έντονος, ανεξήγητος πονοκέφαλος, μπορεί να συνδυαστεί με ναυτία ή απότομη αλλαγή της συνείδησης
Ο χρόνος είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας σε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Όσο πιο γρήγορα αναγνωριστούν τα συμπτώματα και δοθεί ιατρική βοήθεια, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να περιοριστούν οι μόνιμες βλάβες και να σωθεί μια ζωή. Ένα απλό τεστ, γνωστό ως FAST, μπορεί να σας καθοδηγήσει να εντοπίσετε έγκαιρα τα προειδοποιητικά σημάδια.
Το τεστ Fast που βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση του εγκεφαλικού
Το τεστ BE - FAST δημιουργήθηκε το 1998 στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχει γίνει βασικό εργαλείο ενημέρωσης του κοινού παγκοσμίως. Στόχος του είναι να διευκολύνει την άμεση αναγνώριση ενός εγκεφαλικού, ώστε ο ασθενής να φτάσει στο νοσοκομείο εγκαίρως για να λάβει θεραπείες, όπως η θρομβολυτική αγωγή, που είναι πιο αποτελεσματικές μέσα στις πρώτες ώρες.
Σύμφωνα με την Cleveland Clinic, το συγκεκριμένο τεστ έχει αποτελεσματικότητα ανίχνευσης ισχαιμικών εγκεφαλικών έως και 95%, ενώ στα οπίσθια εγκεφαλικά το ποσοστό πέφτει στο 70 – 75% περίπου.
Το ακρωνύμιο BE - FAST προέρχεται από τα αγγλικά και αντιπροσωπεύει 6 κρίσιμα σημεία:
B – Balance (Ισορροπία): Ζητήστε από το άτομο να περπατήσει μερικά βήματα. Παρατηρήστε αν παραπατά, γέρνει ή δεν μπορεί να συντονίσει τις κινήσεις του.
E – Eyes (Μάτια): Ρωτήστε αν βλέπει θολά, διπλά ή αν έχει χάσει την όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια.
F – Face (Πρόσωπο): Ζητήστε από το άτομο να χαμογελάσει. Εάν η μία πλευρά του προσώπου φαίνεται να «πέφτει» ή είναι ασύμμετρη, είναι ένδειξη προβλήματος.
A – Arms (Χέρια): Ζητήστε να σηκώσει και τα δύο χέρια. Αν ένα χέρι πέφτει ή δεν μπορεί να σηκωθεί, υπάρχει πιθανότητα εγκεφαλικού.
S – Speech (Ομιλία): Ζητήστε να επαναλάβει μια απλή φράση. Αν η ομιλία είναι αργή, μπερδεμένη ή ακατανόητη, πρόκειται για ανησυχητικό σύμπτωμα.
T – Time (Χρόνος): Ο χρόνος μετράει. Αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω, καλέστε αμέσως το 166 ή το 112.
Σε κάθε περίπτωση, εάν υποψιάζεστε ότι εσείς ή κάποιος άλλος εμφανίζετε συμπτώματα εγκεφαλικού, είναι υψίστης σημασίας να αναζητήσετε άμεσα ιατρική φροντίδα.
