Μια ερευνητική ομάδα από τη Σχολή Ιατρικής LKS του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ (HKUMed) ανακάλυψε ότι ορισμένα διατροφικά λιπαρά οξέα μπορούν να ενισχύσουν θεαματικά την ικανότητα του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος να αντιμετωπίζει τον καρκίνο.
Ειδικότερα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ένα ωφέλιμο λιπαρό οξύ που υπάρχει στο ελαιόλαδο και στους ξηρούς καρπούς, το ελαϊκό οξύ, ενδυναμώνει τη δράση των κυττάρων γδ-T, εξειδικευμένων ανοσοκυττάρων γνωστών για τις αντικαρκινικές τους ιδιότητες. Αντίθετα, ένα άλλο λιπαρό οξύ, το παλμιτικό οξύ, το οποίο συναντάται στο φοινικέλαιο και στα λιπαρά κρέατα, φαίνεται να αποδυναμώνει την ικανότητά τους να επιτίθενται στους όγκους. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Signal Transduction and Targeted Therapy, προτείνει μια καινοτόμο προσέγγιση που βασίζεται στη συμπλήρωση διατροφής με ελαϊκό οξύ, ώστε να ενισχυθεί η αντικαρκινική άμυνα των ανοσοκυττάρων.
Διατροφικά λιπαρά οξέα και ανοσοθεραπεία κατά του καρκίνου
Τα λιπαρά οξέα της διατροφής είναι απαραίτητα για την υγεία, καθώς συμβάλλουν στην ανάπτυξη και στη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Παράλληλα, μπορεί να παίζουν ρόλο και στην πρόληψη ή τη θεραπεία του καρκίνου, ωστόσο η σχέση αυτή είναι δύσκολο να μελετηθεί λόγω της πολυπλοκότητας της διατροφής και της έλλειψης στοχευμένων ερευνών. Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι τα λιπαρά οξέα μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και, συγκεκριμένα, τον τρόπο με τον οποίο αυτό πολεμά τον καρκίνο.
Τα κύτταρα γδ-T είναι μια ειδική κατηγορία ανοσοκυττάρων με ισχυρή αντικαρκινική δράση. Όταν ενεργοποιηθούν, μπορούν να βοηθήσουν ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα ή του ήπατος να ζήσουν περισσότερο. Ωστόσο, η θεραπεία αυτή δεν έχει την ίδια αποτελεσματικότητα σε όλους, καθώς ο μεταβολισμός (και ιδιαίτερα ο μεταβολισμός των λιπαρών οξέων) φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην ανταπόκριση των ασθενών.
Το ελαϊκό οξύ μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα της θεραπείας
Η ερευνητική ομάδα εντόπισε σύνδεση ανάμεσα στα επίπεδα παλμιτικού οξέος και ελαϊκού οξέος και στην αποτελεσματικότητα των θεραπειών κατά του καρκίνου.
«Η έρευνά μας δείχνει ότι η συμπλήρωση της διατροφής με λιπαρά οξέα, ειδικά με τρόφιμα πλούσια σε έλαϊκό οξύ, μπορεί να ενισχύσει την ανοσολογική επιτήρηση των κυττάρων γδ-T και να κάνει τις θεραπείες κατά του καρκίνου πιο αποτελεσματικές», εξήγησε η καθηγήτρια Tu Wenwei από το Τμήμα Παιδιατρικής και Εφηβικής Ιατρικής του HKUMed, η οποία ηγήθηκε της μελέτης.
Οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης ότι το παλμιτικό οξύ μπορεί να αποδυναμώνει αυτά τα κύτταρα, ενώ το ελαϊκό οξύ έχει την ικανότητα να εξουδετερώνει αυτήν την επίδραση.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι ασθενείς με καρκίνο θα πρέπει να αποφεύγουν το παλμιτικό οξύ και να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αυξήσουν την πρόσληψη ελαϊκό οξύ μέσω της διατροφής, ώστε να βελτιώσουν τα αποτελέσματα των θεραπειών που βασίζονται στα κύτταρα γδ-T», πρόσθεσε η καθηγήτρια Tu.
Μεγάλος αντίκτυπος από απλές αλλαγές στη διατροφή
Η καθηγήτρια Tu υπογράμμισε: «Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που αποδεικνύει ότι τα λιπαρά οξέα που καταναλώνουμε μπορούν άμεσα να επηρεάσουν το πόσο αποτελεσματικά τα ανοσοκύτταρά μας πολεμούν τον καρκίνο».
Η έρευνα δείχνει πώς το παλμιτικό οξύ μπορεί να βλάπτει αυτά τα κύτταρα, ενώ το ελαϊκό οξύ τα ενισχύει μέσω μιας συγκεκριμένης διαδικασίας που περιλαμβάνει την πρωτεΐνη IFNγ. Αναλύοντας δείγματα αίματος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα των συγκεκριμένων λιπαρών οξέων συνδέονται με την ανταπόκριση των ασθενών στην ανοσοθεραπεία.
«Για τους ασθενείς με καρκίνο, η ανακάλυψη αυτή δείχνει ότι απλές διατροφικές αλλαγές, όπως η αύξηση της κατανάλωσης τροφών πλούσιων σε ελαϊκό οξύ (ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηροί καρποί) και η μείωση της πρόσληψης παλμιτικό οξύ (επεξεργασμένα τρόφιμα, φοινικέλαιο, λιπαρά κρέατα, θα μπορούσαν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των θεραπειών. Παράλληλα, ανοίγει τον δρόμο για νέες στρατηγικές, όπως ο συνδυασμός διατροφικών παρεμβάσεων με στοχευμένα φάρμακα για περαιτέρω ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος», πρόσθεσε η καθηγήτρια Tu.
Η μελέτη δείχνει ότι η εξατομικευμένη διατροφή μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό εργαλείο για την ενίσχυση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού και τη στήριξη των αντικαρκινικών θεραπειών. Επίσης, υπογραμμίζει ότι νέα φάρμακα που στοχεύουν τις μεταβολικές διαδικασίες που επηρεάζονται από αυτά τα λιπαρά οξέα θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη δράση των θεραπειών με κύτταρα γδ-T.
Ο συνδυασμός διατροφικών παρεμβάσεων και ανοσοθεραπείας θα μπορούσε να προσφέρει σε περισσότερους ασθενείς με καρκίνο καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα.
