Η πρώτη οργανωμένη απόπειρα χαρτογράφησης χωματερών στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη από τον Guardian, την Watershed Investigations και την Investigate Europe φέρνει μία τρομακτική αποκάλυψη με δυσμενείς συνέπειες για τη δημόσια υγεία.
Η προσπάθεια αυτή αναδεικνύει το κενό που υπάρχει στην καταγραφή των υπαρχόντων χωματερών στην Ευρώπη, φέρνοντας στην επιφάνεια την αδυναμία συγκέντρωσης επαρκών και προσβάσιμων στοιχείων.
Χιλιάδες χωματερές στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη βρίσκονται σε εκτάσεις που συχνά πλημμυρίζουν όταν βρέχει, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο το πόσιμο νερό και τις προστατευόμενες περιοχές εάν τα τοξικά απόβλητα απελευθερωθούν σε ποτάμια, εδάφη και οικοσυστήματα.
Ο Patrick Byrne από το Πανεπιστήμιο John Moores στο Liverpool, δήλωσε: «Με την αυξανόμενη συχνότητα και το μέγεθος των πλημμυρών και της διάβρωσης από την κλιματική αλλαγή, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος αυτά τα απόβλητα να εισχωρήσουν στο περιβάλλον μας.
Σε αυτά περιλαμβάνονται φυσικά απόβλητα όπως πλαστικά και δομικά υλικά, αλλά και τοξικά μέταλλα και χημικές ουσίες όπως Pfas και PCB».
Η Kate Spencer, καθηγήτρια περιβαλλοντικής γεωχημείας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary, δήλωσε: «Έχουμε εντοπίσει απόβλητα ευρείας κλίμακας σε μια διαβρωμένη παράκτια χωματερή στο Tilbury, και μιλάμε για δεκάδες χιλιάδες τοποθεσίες που, μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο πλημμύρας χωρίς να είναι προστατευμένες. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν, ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να εισέλθουν αυτά τα απόβλητα στα υπόγεια ή και τα επιφανειακά ύδατα αλλά και την τροφική αλυσίδα».
Σε ολόκληρη την ΕΕ εκτιμάται ότι υπάρχουν έως και 500.000 χώροι υγειονομικής ταφής. Περίπου το 90% αυτών, συμπεριλαμβανομένων 22.000 τοποθεσιών στο Ηνωμένο Βασίλειο, προηγούνται των κανονισμών ελέγχου της ρύπανσης, όπως οι επενδύσεις χώρων υγειονομικής ταφής για την πρόληψη της έκπλυσης.
Οι σύγχρονοι χώροι υγειονομικής ταφής με σωστή διαχείριση είναι πιθανό να παρουσιάζουν χαμηλό κίνδυνο. Περισσότεροι από 61.000 χώροι υγειονομικής ταφής έχουν εντοπιστεί σε όλη την Ευρώπη, με το 28% να βρίσκεται σε περιοχές ευάλωτες σε πλημμύρες.
Η μοντελοποίηση δείχνει ότι ο πραγματικός αριθμός τοποθεσιών με κίνδυνο πλημμύρας θα μπορούσε να φτάσει τις 140.000. Αυτή η προσπάθεια χαρτογράφησης, βασισμένη σε αιτήματα για δεδομένα υγειονομικής ταφής από 10 χώρες και συμπληρωμένη με πληροφορίες ανοιχτού κώδικα, αναδεικνύει ένα βαθύτερο ζήτημα: τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν διαθέτουν κεντρικά αρχεία υγειονομικής ταφής, ενώ τα δεδομένα από μεμονωμένα κράτη μέλη παραμένουν κατακερματισμένα, ασυνεπή και συχνά μη προσβάσιμα.
«Έχουμε ανεπαρκή αρχεία, διαφορές στον τρόπο κατηγοριοποίησης αυτών των χώρων και αυτό καθιστά πραγματικά δύσκολη τη διαχείρισή τους», δήλωσε η Spencer. «Είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο. Οι περισσότερες χωματερές θα είναι μια χαρά, αλλά χρειάζεται μόνο ένας μικρός αριθμός χώρων, που περιέχουν πολύ τοξικές χημικές ουσίες για να προκύψει πρόβλημα. Απλώς δεν ξέρουμε ποιες», κατέληξε.
