Ανά τον κόσμο, εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες και για πολλούς από αυτούς, οι παρενέργειες δεν σταματούν με τη λήξη της θεραπείας αλλά συνεχίζονται για αρκετό καιρό.
Αν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο ετοιμάζεστε να ξεκινήσετε χημειοθεραπεία, είναι πιθανό να αναρωτιέστε πότε ακριβώς θα εμφανιστούν τα συμπτώματα και πόσο θα διαρκέσουν. Συνήθως κάποια από αυτά ξεκινούν μέσα σε 24 έως 48 ώρες μετά τη θεραπεία και σταδιακά υποχωρούν τις επόμενες εβδομάδες. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ορισμένες παρενέργειες παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ή ακόμη και εμφανίζονται αρκετές εβδομάδες ή μήνες αργότερα.
Πρέπει να έχετε κατά νου ότι η εμπειρία κάθε ατόμου με τη χημειοθεραπεία είναι διαφορετική και είναι σημαντικό να συζητάτε πάντα με τον γιατρό σας οποιαδήποτε ανησυχία έχετε σχετικά με την υγεία σας.
Ποιες είναι οι πιο συχνές παρενέργειες της χημειοθεραπείας
Οι πιο συνηθισμένες παρενέργειες περιλαμβάνουν:
- κόπωση
- ναυτία και εμετό
- αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων
- εύκολο μώλωπα ή αιμορραγία
- απώλεια μαλλιών
- πληγές στο στόμα
- αναιμία
- απώλεια όρεξης
- απώλεια μνήμης και δυσκολία συγκέντρωσης
- δυσκολίες στον ύπνο
- αλλαγές στο δέρμα και στα νύχια
- διάρροια και/ή δυσκοιλιότητα
- μειωμένη γονιμότητα και/ή σεξουαλικές δυσκολίες
- κατάθλιψη
Ναυτία και εμετός
Η ναυτία και ο εμετός θεωρούνται από πολλούς οι πιο δύσκολες παρενέργειες. Για την αντιμετώπισή τους υπάρχουν αντιεμετικά φάρμακα, τα οποία μπορεί να σας συνταγογραφήσει ο γιατρός σας. Αν κάποιο από αυτά δεν σας ανακουφίζει, είναι σημαντικό να το αναφέρετε, ώστε να δοκιμάσετε άλλο.
Κόπωση
Η κόπωση μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους και γι’ αυτό οι επιλογές αντιμετώπισης είναι διαφορετικές. Μπορεί να περιλαμβάνουν τη θεραπεία υποκείμενων καταστάσεων όπως χαμηλά επίπεδα αίματος ή ορμονικές διαταραχές, τη χορήγηση φαρμάκων, τη σωματική δραστηριότητα, την ψυχολογική υποστήριξη για την κατάθλιψη, αλλά και εναλλακτικές μεθόδους όπως γιόγκα, μασάζ, διατροφική καθοδήγηση ή συμπληρώματα διατροφής.
Πόσο διαρκούν οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας
Κάποια συμπτώματα βελτιώνονται σύντομα με την κατάλληλη αντιμετώπιση, ενώ τα περισσότερα υποχωρούν σταδιακά μετά το τέλος της θεραπείας. Αν όμως αντιμετωπίζετε μακροχρόνιες παρενέργειες, είναι σημαντικό να τις συζητήσετε με τον γιατρό σας ώστε να βρεθούν τρόποι διαχείρισης.
Μπορούν να προληφθούν οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας;
Αν και οι περισσότεροι ασθενείς θα βιώσουν σε κάποιο βαθμό παρενέργειες, υπάρχουν πρακτικές που μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη ή την ελάφρυνσή τους. Μερικές από αυτές είναι:
- λήψη των φαρμάκων που έχει συστήσει ο γιατρός σας για την πρόληψη της ναυτίας και του εμετού
- παρακολούθηση των συμπτωμάτων σας και συζήτηση με την ιατρική ομάδα σχετικά με τη συχνότητα, την ένταση και τον αντίκτυπό τους στην καθημερινότητά σας
- ολοκλήρωση τυχόν οδοντιατρικών θεραπειών πριν από την έναρξη της χημειοθεραπείας
- μέτρια σωματική δραστηριότητα με την έγκριση του γιατρού
- συχνό πλύσιμο χεριών για μείωση του κινδύνου λοιμώξεων
- καλή ενυδάτωση και μικρά, υγιεινά γεύματα πριν από τη θεραπεία
Πώς μπορώ να στηρίξω κάποιον που περνάει δύσκολες μέρες μετά τη χημειοθεραπεία;
Η προετοιμασία γευμάτων για τις πρώτες ημέρες μετά τη θεραπεία μπορεί να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια. Το να αναλάβετε τη συλλογή φαρμάκων ή κάποιες δουλειές του σπιτιού μπορεί να του επιτρέψει να ξεκουραστεί περισσότερο. Εξίσου σημαντική είναι η συναισθηματική υποστήριξη, με την παρουσία σας και τη διάθεση να ακούσετε και να μιλήσετε.
Πότε πρέπει να επικοινωνήσω με τον γιατρό για συμπτώματα που σχετίζονται με τη χημειοθεραπεία;
Αν εμφανίσετε σημάδια λοίμωξης, πρέπει να ενημερώσετε αμέσως τον γιατρό σας. Επίσης, αν τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα έντονα, παραμένουν για πολλές ημέρες ή επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητά σας, η ιατρική σας ομάδα μπορεί να σας βοηθήσει να τα αντιμετωπίσετε πιο αποτελεσματικά.
