Ο τέτανος είναι μια επικίνδυνη λοίμωξη που προκαλείται από βακτήρια τα οποία εισέρχονται στον οργανισμό μέσω τραυμάτων ή ανοιχτών πληγών. Αν και πολλοί θεωρούν ότι αφορά μόνο άτομα που εργάζονται σε «βρώμικα» περιβάλλοντα, στην πραγματικότητα μπορεί να απειλήσει οποιονδήποτε. Για τον λόγο αυτό, ο αντιτετανικός εμβολιασμός είναι απαραίτητος για όλους, καθώς προσφέρει αποτελεσματική και μακροχρόνια προστασία από μια ασθένεια που μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρα αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Επομένως, ο τέτανος είναι μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά. Σε περίπτωση τραυματισμού, δαγκώματος ή γρατζουνιάς από ζώο, μπορεί να χρειαστεί να κάνετε αντιτετανικό εμβόλιο ώστε να αποφευχθούν σοβαρές επιπλοκές.
Πρόληψη του τετάνου
Επειδή ο τέτανος μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρος ακόμη και με ιατρική φροντίδα, η πρόληψη είναι ζωτικής σημασίας.
Η πρόληψη του τετάνου γίνεται με δύο τρόπους: εμβολιασμό και σωστή φροντίδα τραύματος. Ο τέτανος μπορεί να μεταδοθεί μέσω τραύματος που σκίζει ή διαπερνά το δέρμα.
Αν έχετε ήδη κάνει τον αρχικό (ενεργό) εμβολιασμό κατά του τετάνου, οι περισσότεροι γιατροί θα σας συστήσουν αναμνηστική δόση (booster) εφόσον:
- το τραύμα είναι καθαρό
- εάν έχουν περάσει πάνω από 10 χρόνια από το τελευταίο εμβόλιο
Αν όμως το τραύμα είναι ακάθαρτο ή πιθανώς μολυσμένο με χώμα ή σκουριά, τότε ο γιατρός πιθανότατα θα σας συστήσει αναμνηστική δόση αν έχει περάσει πάνω από 5 χρόνια από το τελευταίο εμβόλιο. Τραύματα που είναι βαθύτερα ή έχουν έρθει σε επαφή με χώμα θεωρούνται πιο επικίνδυνα για μόλυνση από τέτανο.
Είδη αντιτετανικών εμβολίων και πότε γίνονται
Το αντιτετανικό εμβόλιο γίνεται συνήθως στον δελτοειδή μυ (στον ώμο). Στα παιδιά χορηγείται συνήθως στο μπράτσο ή τον μηρό.
Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικοί τύποι εμβολίων που προστατεύουν από τον τέτανο και άλλες λοιμώξεις· ο τύπος εξαρτάται από την ηλικία και το ιστορικό εμβολιασμού σας:
- DTaP: χορηγείται σε βρέφη και μικρά παιδιά· προστατεύει από διφθερίτιδα, τέτανο και κοκκύτη.
- DT: δίνεται σε παιδιά που είχαν κακή αντίδραση στο εμβόλιο του κοκκύτη και προστατεύει μόνο από διφθερίτιδα και τέτανο.
- Tdap: χορηγείται σε ενήλικες και μεγαλύτερα παιδιά και επίσης προστατεύει από διφθερίτιδα, τέτανο και κοκκύτη.
- Td: είναι αναμνηστική δόση για εφήβους και ενήλικες που προστατεύει μόνο από διφθερίτιδα και τέτανο.
Πότε χρειάζεστε εμβόλιο;
Αν και οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι ένα σκουριασμένο καρφί ή διαμπερές τραύμα απαιτεί αντιτετανικό εμβόλιο, μπορεί να χρειαστείτε επίσης δόση μετά από δάγκωμα ή γρατζουνιά από ζώο. Τα δαγκώματα ζώων μπορεί να είναι σοβαρά και απαιτούν συχνά επείγουσα ιατρική φροντίδα.
Τα δαγκώματα και οι γρατζουνιές από γάτες είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε μόλυνση. Τραύματα από ανθρώπους ή ζώα μπορούν να μολυνθούν και να μεταδώσουν ασθένειες όπως η λύσσα.
Αν δεν έχετε κάνει αντιτετανικό εμβόλιο τα τελευταία 10 χρόνια, πρέπει να το κάνετε το συντομότερο δυνατό μετά από δάγκωμα. Αν δεν θυμάστε πότε κάνατε την τελευταία σας δόση, καλό είναι να εμβολιαστείτε μέσα σε 72 ώρες από τον τραυματισμό.
Αν δεν έχετε κάνει ποτέ τον βασικό εμβολιασμό για τέτανο και έχετε ανοιχτό τραύμα, ο γιατρός πιθανότατα θα σας χορηγήσει:
- την πρώτη δόση του εμβολίου
- μία ένεση ειδικής ανοσοσφαιρίνης με υψηλή αντιτετανική δράση, την ώρα της περιποίησης του τραύματος.
Για να ολοκληρωθεί η βασική σειρά εμβολιασμού, πρέπει να επισκεφθείτε ξανά τον γιατρό σας:
- σε τέσσερις εβδομάδες για τη δεύτερη δόση και
- σε έξι μήνες για την τρίτη
Πώς να προστατευτείτε;
Για να προστατευθείτε από τον τέτανο:
- Φροντίστε να κάνετε αναμνηστική δόση κάθε δέκα χρόνια
- Καθαρίζετε αμέσως οποιοδήποτε τραύμα
Αν πιστεύετε ότι έχετε εκτεθεί σε τέτανο, ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. Με τη σωστή θεραπεία, ο τέτανος συνήθως δεν είναι θανατηφόρος, αλλά μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην υγεία, οπότε είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας.
