Ο τέτανος είναι μια οξεία νόσος που προκαλείται από την εξωτοξίνη του κλωστηριδίου του τετάνου, το οποίο αναπτύσσεται αναερόβια.
Στην ετήσια επιδημιολογική έκθεση που δημοσίευσε χθες το ECDC για το 2023, κατά το έτος μελέτης εντοπίστηκαν 73 κρούσματα τετάνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκ των οποίων τα 13 (18%) επιβεβαιώθηκαν. Στην Ελλάδα, καταγράφηκαν δύο κρούσματα τετάνου το 2023, ενώ η Ιταλία ήταν η χώρα με τα περισσότερα κρούσματα το 2023, τα οποία έφτασαν τα 28.
Επίσης, ο αριθμός των κρουσμάτων που αναφέρθηκαν συνολικά το 2023 αυξήθηκε σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Πιο συγκεκριμένα, μετά από μείωση από 69 κρούσματα το 2019 σε 32 το 2020, ακολουθούμενη από αυξήσεις το 2021 (50 κρούσματα) και το 2022 (53 κρούσματα).
Οι ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω ήταν η ηλικιακή ομάδα που επηρεάστηκε περισσότερο, με τις γυναίκες να αντιπροσωπεύουν τα περισσότερα κρούσματα. Το 2023, αναφέρθηκαν 13 θανατηφόρα κρούσματα τετάνου (που αντιπροσωπεύουν το 21% των 63 κρουσμάτων με γνωστή έκβαση), κυρίως σε γυναίκες άνω των 79 ετών. Αυτός ο αριθμός υπερβαίνει τον ετήσιο αριθμό θανάτων που αναφέρθηκαν το 2019–2022.
Η τρέχουσα επιδημιολογία στην ΕΕ/ΕΟΧ μπορεί να εξηγηθεί από τη χαμηλότερη εμβολιαστική κάλυψη ή τη μείωση της ανοσίας μεταξύ των ηλικιωμένων πληθυσμών, αναφέρει το ECDC.
Να σημειωθεί ότι, αυτή η έκθεση βασίζεται σε δεδομένα για το 2023 που ανακτήθηκαν από το EpiPulse Cases στις 13 Μαρτίου 2025. Το EpiPulse Cases, όπως τονίζει το ECDC είναι ένα σύστημα για τη συλλογή, ανάλυση και δημοσίευση δεδομένων σχετικά με μεταδοτικές ασθένειες που αντικατέστησε το Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης (TESSy) τον Οκτώβριο του 2024.
Δείτε τον πίνακα με τα κρούσματα τετάνου ανά χώρα
Οι μορφές του τετάνου
Ο τέτανος, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ μπορεί να είναι γενικευμένος ή εντοπισμένος. Ο εντοπισμένος τέτανος ο οποίος είναι ασυνήθης μορφή της νόσου, μπορεί να προηγείται της έναρξης του γενικευμένου τετάνου αλλά είναι ηπιότερος και χαρακτηρίζεται από επίμονη μυϊκή σύσπαση στην ίδια ανατομική περιοχή που βρίσκεται το τραύμα. Μόνο το 1% των περιπτώσεων καταλήγει. Ο κεφαλικός τέτανος αποτελεί σπάνια μορφή εντοπισμένου τετάνου που εμφανίζεται δευτερογενώς μετά από κρανιοπροσωπικές κακώσεις ή λοιμώξεις και εκδηλώνεται με παράλυση κρανιακών νεύρων.
Ο γενικευμένος τέτανος είναι η συχνότερη μορφή (80%). Χαρακτηρίζεται από σύσπαση των μασητήρων μυών, τρισμό των οδόντων, σαρδόνιο γέλιο και οπισθότονο. Επώδυνοι τονικοκλονικοί σπασμοί εκλύονται συνεχώς ή κατά ώσεις μετά από οπτικά ή ακουστικά ερεθίσματα. Ο λαρυγγόσπασμος μπορεί να προκαλέσει ασφυξία και ο σπασμός του σφιγκτήρα της ουροδόχου κύστης επίσχεση ούρων. Η διέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος προκαλεί κυκλοφορικές διαταραχές όπως υπέρταση, ταχυκαρδία και αρρυθμία. Ο ασθενής επανέρχεται πλήρως μετά από μήνες.
Νεογνικός τέτανος
Ο νεογνικός τέτανος είναι γενικευμένος τέτανος σε νεογνά που γεννιούνται από ανεμβολίαστες μητέρες κάτω από συνθήκες πτωχής υγιεινής κατά τον τοκετό και κυρίως κατά το κόψιμο του ομφάλιου λώρου όταν δεν χρησιμοποιούνται αποστειρωμένα εργαλεία. Εκδηλώνεται συνήθως λίγες ημέρες μετά τη γέννηση με γενικευμένη αδυναμία, έντονη ανησυχία, άπνοιες και δυσκολία στο θηλασμό. Προοδευτικά εμφανίζονται τετανικοί σπασμοί και οπισθότονος. Η θνητότητα είναι πολύ ψηλή ενώ στους επιζώντες παραμένουν υπολειμματικές νευρολογικές βλάβες.
Διαβάστε αναλυτικά την έκθεση του ECDC εδώ.
