Η μαστογραφία μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο του μαστού σε πρώιμο στάδιο, πριν ακόμη γίνει αντιληπτό κάποιο ογκίδιο, αυξάνοντας έτσι σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας και επιβίωσης.
Παρότι είναι γνωστό ότι οι γυναίκες που δεν πάνε σε τακτικούς ελέγχους κινδυνεύουν να διαγνωστούν σε πιο προχωρημένο στάδιο, μέχρι τώρα δεν ήταν ξεκάθαρο πόσο καθοριστική είναι η συμμετοχή στο πρώτο ραντεβού.
Σύμφωνα με μεγάλη μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες μέρες, στο The BMJ, οι γυναίκες που δεν προσέρχονται στο πρώτο τους ραντεβού για μαστογραφία έχουν 40% υψηλότερο μακροπρόθεσμο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του μαστού, κυρίως επειδή η διάγνωση καθυστερεί.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η στοχευμένη παρέμβαση σε αυτές τις γυναίκες είναι κρίσιμη ευκαιρία για να μειωθούν οι θάνατοι από καρκίνο του μαστού σε επίπεδο πληθυσμού.
Τι ανακάλυψαν οι ερευνητές
Οι ερευνητές στη Σουηδία μελέτησαν στοιχεία από σχεδόν μισό εκατομμύριο γυναίκες που έλαβαν πρόσκληση για την πρώτη τους μαστογραφία την περίοδο 1991-2020 και παρακολουθήθηκαν για έως και 25 χρόνια. Ειδικότερα, στη Σουηδία, οι γυναίκες λαμβάνουν δωρεάν πρόσκληση από το κράτος για να κάνουν την πρώτη τους μαστογραφία στην ηλικία των 40 ετών.
Από τις γυναίκες που κλήθηκαν, σχεδόν το ένα τρίτο (32%) δεν προσήλθε. Εκείνες που δεν πήγαν στον πρώτο έλεγχο παρέμειναν λιγότερο συνεπείς και σε επόμενες μαστογραφίες και είχαν περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο σε προχωρημένο στάδιο.
Ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του μαστού ήταν επίσης σημαντικά υψηλότερος: 9,9 θάνατοι ανά 1.000 γυναίκες σε διάστημα 25 ετών, έναντι 7 θανάτων ανά 1.000 για όσες συμμετείχαν.
Τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου ήταν παρόμοια στις δύο ομάδες (7,8% έναντι 7,6%), κάτι που δείχνει ότι η διαφορά στη θνησιμότητα οφείλεται κυρίως στην καθυστερημένη διάγνωση και όχι σε μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης.
Οι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν ότι πρόκειται για παρατηρητική έρευνα και δεν μπορούν να εξαχθούν απόλυτα συμπεράσματα αιτιότητας. Αναγνωρίζουν επίσης ότι τα αποτελέσματα μπορεί να μην ισχύουν το ίδιο σε χώρες με διαφορετικά συστήματα υγείας ή πολιτισμικές στάσεις απέναντι στην πρόληψη.
Ωστόσο, η χρήση εθνικών μητρώων και η μακροχρόνια παρακολούθηση δίνουν μεγάλη αξιοπιστία στα συμπεράσματα. Τα ευρήματα παρέμειναν σταθερά ακόμη και μετά από πρόσθετες αναλύσεις.
«Οι γυναίκες που δεν συμμετέχουν στον πρώτο έλεγχο αποτελούν μια μεγάλη ομάδα με αυξημένο κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους από καρκίνο του μαστού δεκαετίες αργότερα. Αυτή η αυξημένη θνησιμότητα μπορεί να αλλάξει, γιατί οφείλεται κυρίως στην καθυστερημένη διάγνωση», τονίζουν οι ερευνητές.
«Χρειάζονται στοχευμένες παρεμβάσεις για να ενισχυθεί η προσήλωση στη μαστογραφία και να μειωθεί ο κίνδυνος θανάτου σε όσες γυναίκες δεν πήγαν στον πρώτο έλεγχο», προσθέτουν.
Σε συνοδευτικό άρθρο, Αμερικανοί ερευνητές σχολιάζουν ότι η πρώτη μαστογραφία δεν είναι απλώς ένας τυπικός έλεγχος, αλλά μια μακροπρόθεσμη επένδυση στην υγεία και την επιβίωση.
Τα νέα δεδομένα μπορούν να βοηθήσουν τους γιατρούς να τονίσουν στις ασθενείς τον μακροχρόνιο αντίκτυπο της πρώτης συμμετοχής και να στηρίξουν τη συνέχιση της δημόσιας επένδυσης σε υποδομές μαστογραφίας.
«Η διασφάλιση ότι οι γυναίκες είναι ενημερωμένες, υποστηριζόμενες και ενδυναμωμένες ώστε να συμμετάσχουν στην πρώτη τους μαστογραφία πρέπει να είναι κοινός στόχος ολόκληρου του συστήματος υγείας», καταλήγουν.
