Σκλήρυνση κατά πλάκας: Τα πρώτα σημάδια εμφανίζονται στον εγκέφαλο, χρόνια πριν από τη διάγνωση

Σκλήρυνση κατά πλάκας: Τα πρώτα σημάδια εμφανίζονται στον εγκέφαλο, χρόνια πριν από τη διάγνωση
Τρίτη, 21/10/2025 - 11:51

Ερευνητές εντόπισαν τα πρώτα στάδια της σκλήρυνσης κατά πλάκας.

Επιστήμονες στο UCSF ανακάλυψαν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η σκλήρυνση κατά πλάκας βλάπτει σιωπηλά τον εγκέφαλο, χρόνια πριν από τη διάγνωση.

Μελετώντας πρωτεΐνες σε δείγματα αίματος, εντόπισαν πρώιμα ανοσοποιητικά σημάδια και δείκτες νευρικής βλάβης. Τα ευρήματα υποδεικνύουν την IL-3 και την MOG ως κρίσιμους πρώιμους δείκτες και ανοίγουν το δρόμο για νέες διαγνωστικές εξετάσεις αίματος και προληπτικές στρατηγικές.

Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα μέτρησε θραύσματα μυελίνης και άλλων μορίων που άφησαν πίσω τους οι ανοσολογικές επιθέσεις, μαζί με τα χημικά σήματα που καθοδηγούν την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτή η εργασία επέτρεψε στους ερευνητές να σκιαγραφήσουν, για πρώτη φορά, την αλυσίδα των βιολογικών γεγονότων που τελικά οδηγούν στην εμφάνιση της σκλήρυνσης κατά πλάκας.

Τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια της σκλήρυνσης κατά πλάκας

Η έρευνα έδειξε ότι η σκλήρυνση κατά πλάκας στοχεύει πρώτα το έλυτρο μυελίνης. Περίπου ένα χρόνο αργότερα, αρχίζουν να εμφανίζονται ενδείξεις βλάβης στις ίδιες τις υποκείμενες νευρικές ίνες.

Μεταξύ των πρωτεϊνών που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτού του αρχικού σταδίου, μία ξεχώρισε: η IL-3. Αυτό το μόριο παίζει κεντρικό ρόλο στην πρώιμη φάση της νόσου, όταν το κεντρικό νευρικό σύστημα δέχεται ήδη σημαντικές βλάβες, παρόλο που οι ασθενείς δεν εμφανίζουν ακόμη συμπτώματα.

Η IL-3 βοηθά στην προσέλκυση ανοσοκυττάρων στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό, όπου αρχίζουν να επιτίθενται στον νευρικό ιστό. «Πιστεύουμε ότι η εργασία μας ανοίγει πολλές ευκαιρίες για τη διάγνωση, την παρακολούθηση και την πιθανή θεραπεία της MS», δήλωσε ο Ahmed Abdelhak, MD, επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας στο UCSF, και ένας από τους συγγραφείς της εργασίας, η οποία δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine στις 20 Οκτωβρίου. «Θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα για τον τρόπο που κατανοούμε και διαχειριζόμαστε αυτήν την ασθένεια», πρόσθεσε.

Ανάλυση χιλιάδων πρωτεϊνών σε δείγματα αίματος

Οι ερευνητές ανέλυσαν περισσότερες από 5.000 διαφορετικές πρωτεΐνες σε δείγματα αίματος από 134 άτομα που τελικά ανέπτυξαν σκλήρυνση κατά πλάκας. Αυτά τα δείγματα προήλθαν από το Αποθετήριο Ορού του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, το οποίο αποθηκεύει αίμα από στρατιωτικούς υποψηφίους. Επειδή το αποθετήριο διατηρεί δείγματα για δεκαετίες, οι επιστήμονες μπόρεσαν να εξετάσουν αίμα που ελήφθη χρόνια πριν από τη διάγνωση αυτών των ατόμων.

Επτά χρόνια πριν από τη διάγνωση, οι ερευνητές ανίχνευσαν μια απότομη αύξηση σε μια πρωτεΐνη γνωστή ως MOG (γλυκοπρωτεΐνη ολιγοδενδροκυττάρων μυελίνης), η οποία σηματοδοτεί βλάβη στη μόνωση μυελίνης γύρω από τις νευρικές ίνες. Περίπου ένα χρόνο αργότερα, παρατήρησαν μια αύξηση στην ελαφριά αλυσίδα νευρονημάτων, έναν δείκτη βλάβης στις ίδιες τις νευρικές ίνες.

Επίσης, η IL-3 και αρκετές σχετικές ανοσοποιητικές πρωτεΐνες εμφανίστηκαν στην κυκλοφορία του αίματος, υποδεικνύοντας ότι μια ανοσολογική επίθεση βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη.

Συνολικά, η ομάδα εντόπισε περίπου 50 πρωτεΐνες που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως πρώιμοι δείκτες της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Έκτοτε, έχουν υποβάλει αίτηση ευρεσιτεχνίας για μια διαγνωστική εξέταση αίματος που βασίζεται στους 21 πιο αξιόπιστους δείκτες.

Ο Ari Green, MD, επικεφαλής του Τμήματος Νευροανοσολογίας και Βιολογίας Γλοίας στο Τμήμα Νευρολογίας του UCSF και κύριος συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο οι γιατροί προσεγγίζουν την πρόληψη και τη θεραπεία.

Τελευταία τροποποίηση στις 21/10/2025 - 11:59