Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ στα ελληνικά ή ADHD στα αγγλικά) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα συγκέντρωσης, οργάνωσης, αυτορρύθμισης και ελέγχου των παρορμήσεων. Αν και η ΔΕΠΥ είναι γνωστή κυρίως ως παιδική διαταραχή, στην πραγματικότητα συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή, με διαφορετική, όμως, μορφή.
Ειδικότερα, ενώ στα παιδιά κυριαρχούν η υπερκινητικότητα και η παρορμητική συμπεριφορά, στους ενήλικες τα συμπτώματα εκδηλώνονται κυρίως με γνωστικές δυσκολίες, όπως αδυναμία συγκέντρωσης, κακή διαχείριση χρόνου, συναισθηματική αστάθεια, αναβλητικότητα ή αίσθηση εσωτερικής ανησυχίας. Αυτές οι διαφορές καθιστούν τη διάγνωση πιο απαιτητική και πολλές φορές έρχεται αργά — μετά από χρόνια δυσκολιών στην εργασία, στις σχέσεις ή στην προσωπική οργάνωση.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ (CDC), έως και το 5% του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως εμφανίζει συμπτώματα, συχνά χωρίς να έχει ποτέ λάβει επίσημη διάγνωση. Τα συμπτώματα συχνά παρερμηνεύονται ως άγχος, στρες ή απλώς «χαρακτηριστικά προσωπικότητας», με αποτέλεσμα πολλοί ενήλικες να μη λαμβάνουν ποτέ διάγνωση.
ΔΕΠΥ: Το τεστ για ενήλικες του ΠΟΥ
Το τεστ που ακολουθεί αποτελεί ένα σύντομο εργαλείο αυτοαξιολόγησης 6 ερωτήσεων, βασισμένο στην επιστημονική κλίμακα Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS v1.1), το οποίο αναπτύχθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) σε συνεργασία με ερευνητές από το Χάρβαρντ. Πρόκειται για ένα έγκυρο εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου που χρησιμοποιείται διεθνώς για την ανίχνευση πιθανών ενδείξεων ΔΕΠΥ στους ενήλικες (μπορείτε να δείτε το αρχικό τεστ στα αγγλικά ΕΔΩ).
Σημαντική σημείωση: Το τεστ δεν αποτελεί διαγνωστικό εργαλείο. Σκοπός του είναι να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε πιθανά συμπτώματα και να αποφασίσετε αν θα ήταν χρήσιμο να απευθυνθείτε σε έναν εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας. Η επίσημη διάγνωση της ΔΕΠΥ μπορεί να γίνει μόνο από εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Αναλυτικά το τεστ
Προσπαθήστε να απαντήσετε με απόλυτη ειλικρίνεια στις παρακάτω 6 ερωτήσεις. Εάν συγκεντρώσετε 4 ή περισσότερους βαθμούς, τότε είναι πιθανό να εμφανίζετε ενδείξεις που σχετίζονται με ΔΕΠΥ στους ενήλικες. Σε κάθε περίπτωση, είτε το σκορ σας είναι χαμηλό είτε υψηλό, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε ειδικό, ο οποίος θα σας δώσει επίσημη διάγνωση και θα σας καθοδηγήσει σε σχέση με τα επόμενα βήματα.
1. Πόσο συχνά δυσκολεύεστε να ολοκληρώσετε τις τελευταίες λεπτομέρειες ενός έργου, όταν τα πιο απαιτητικά μέρη έχουν ήδη γίνει;
- Ποτέ: 0 βαθμοί
- Σπάνια: 0 βαθμοί
- Μερικές φορές: 1 βαθμός
- Συχνά: 1 βαθμός
- Πολύ συχνά: 1 βαθμός
2. Πόσο συχνά δυσκολεύεστε να οργανώσετε τις υποχρεώσεις σας, όταν πρέπει να εκτελέσετε ένα έργο που απαιτεί καλή οργάνωση;
- Ποτέ: 0 βαθμοί
- Σπάνια: 0 βαθμοί
- Μερικές φορές: 0 βαθμοί
- Συχνά: 1 βαθμός
- Πολύ συχνά: 1 βαθμός
3. Πόσο συχνά ξεχνάτε ραντεβού ή υποχρεώσεις;
- Ποτέ: 0 βαθμοί
- Σπάνια: 0 βαθμοί
- Μερικές φορές: 0 βαθμοί
- Συχνά: 1 βαθμός
- Πολύ συχνά: 1 βαθμός
4. Όταν έχετε να κάνετε μια εργασία που απαιτεί πολλή σκέψη, πόσο συχνά την αναβάλλετε ή αποφεύγετε να ξεκινήσετε;
- Ποτέ: 0 βαθμοί
- Σπάνια: 0 βαθμοί
- Μερικές φορές: 1 βαθμός
- Συχνά: 1 βαθμός
- Πολύ συχνά: 1 βαθμός
5. Πόσο συχνά κουνάτε νευρικά τα χέρια ή τα πόδια σας όταν χρειάζεται να παραμείνετε καθιστοί για πολλή ώρα;
- Ποτέ: 0 βαθμοί
- Σπάνια: 0 βαθμοί
- Μερικές φορές :0 βαθμοί
- Συχνά: 1 βαθμός
- Πολύ συχνά: 1 βαθμός
6. Πόσο συχνά αισθάνεστε υπερκινητικοί ή ότι έχετε ανάγκη να κάνετε πράγματα, σαν να σας «κινεί μια μηχανή»;
- Ποτέ: 0 βαθμοί
- Σπάνια: 0 βαθμοί
- Μερικές φορές: 1 βαθμός
- Συχνά: 1 βαθμός
- Πολύ συχνά: 1 βαθμός