Η Sarah Everts, συγγραφέας του βιβλίου «The Joy of Sweat» (Η χαρά του ιδρώτα), μελετά τον ιδρώτα και τις προσπάθειές μας να τον καταπολεμήσουμε, διαπιστώνοντας ότι υπάρχει «έλλειψη έρευνας» σε αυτό το πεδίο. Σε άρθρο της στον Guardian επισημαίνει όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζουμε για αυτή την φυσική αντίδραση του οργανισμού.

- Είναι ένα δώρο στην ανθρωπότητα

Διάφορα θηλαστικά ιδρώνουν, αλλά όχι όπως εμείς. Οι άνθρωποι έχουν εκκρινείς ιδρωτοποιούς αδένες συνολικού μήκους μεταξύ 2 και 4 μέτρων, δηλαδή 10 φορές περισσότερους από έναν χιμπατζή. Τα μαλλιά μας κάνουν ευκολότερη την εξάτμιση του ιδρώτα από την επιφάνεια του δέρματος, έτσι δροσιζόμαστε.

«Όσον αφορά την αποτελεσματικότητά μας, όταν δροσιζόμαστε με τον ιδρώτα, είμαστε μια πλήρης υπερδύναμη», λέει η Everts. Στο παρελθόν, η ικανότητά μας να ρίχνουμε τη θερμοκρασία του σώματος μέσω του ιδρώτα μας επέτρεπε να συνεχίσουμε το κυνήγι τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας, όταν άλλα θηλαστικά έπρεπε να παραμείνουν στη σκιά και να περιορίσουν τη δραστηριότητά τους.

- Ο ιδρώτας είναι πολύ καλύτερος από ορισμένες εναλλακτικές

Μπορεί να μας ενοχλεί η εφίδρωση, αλλά υπάρχουν χειρότερες «στρατηγικές» ψύξης του σώματος. Για παράδειγμα, οι πελαργοί αφοδεύουν στα πόδια τους (ονομάζεται ουροϊδρωσία). Οι φώκιες ουρούν σε βράχους για να βρέξουν την κοιλιά και την ουρά τους, μετά κρατούν ψηλά το πίσω μέρος του σώματός τους για να δροσιστούν και οι μέλισσες ουσιαστικά κάνουν εμετό πάνω τους. Ωστόσο, αν δεν ιδρώνετε ή ιδρώνετε λιγότερο από το συνηθισμένο μπορεί να είναι ένδειξη κάποιας κρίσιμης κατάστασης υγείας.

- Ο ιδρώτας είναι ... «αποκαλυπτικός»

Επειδή ο ιδρώτας προέρχεται ουσιαστικά από τα υγρά του αίματος μπορεί να ανιχνεύσει την παρουσία καφεΐνης, αλκοόλ, κοκαΐνης και άλλων.

- Οι άνδρες και οι γυναίκες ιδρώνουν σχεδόν το ίδιο

Οι γυναίκες τείνουν να έχουν περισσότερους ιδρωτοποιούς αδένες από τους άνδρες, αλλά έρευνες έχουν δείξει ότι η ποσότητα που ιδρώνουμε εξαρτάται περισσότερο από το μέγεθος και το σχήμα του σώματος παρά από το φύλο.

- ... αλλά μάλλον μυρίζουν αρκετά διαφορετικά

Μια νέα μελέτη έδειξε ότι μπορεί να είναι δυνατή η διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών μόνο με βάση την οσμή. Οι ερευνητές ζήτησαν από 60 εθελοντές να πιέσουν μία βαμβακερή γάζα στα άπλυτα χέρια τους για 10 λεπτά και στη συνέχεια ανέλυσαν το χημικό προφίλ των πτητικών οργανικών ενώσεων - κυρίως που προέρχονται από τον ιδρώτα - και συνθέτουν το άρωμα ενός ατόμου. Κατάφεραν να διακρίνουν το φύλο με ακρίβεια 97%.

- Ο ιδρώτας από τη μασχάλη είναι διαφορετικός

Έχουμε εκκρινείς ιδρωτοποιούς αδένες σχεδόν σε όλο μας το σώμα, αλλά οι μασχάλες, η βουβωνική χώρα και το δέρμα γύρω από τις θηλές μας φιλοξενούν επίσης αποκρινείς αδένες. Αυτοί ενεργοποιούνται στην εφηβεία και παράγουν ιδρώτα με διαφορετική σύνθεση από αυτή του υπόλοιπου σώματός μας. Είναι πιο λιπαροί, πιο παχύρρευστοι και με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη.

- Η μυρωδιά του σώματος είναι ένα πολύπλοκο κοκτέιλ

«Η μυρωδιά του σώματος είναι ένα μείγμα διαφορετικών χημικών ουσιών», λέει ο καθηγητής Gavin Thomas από το Πανεπιστήμιο του Γιορκ. Ο Thomas και η ομάδα του έχουν μελετήσει πώς συγκεκριμένα βακτήρια του δέρματος (staphylococcus hominis) αλληλεπιδρούν με τον ιδρώτα από τους αποκρινείς αδένες για να δημιουργήσουν τη μυρωδιά που φέρει το σώμα του καθενός. «Η μυρωδιά προέρχεται από μικροβιακό μετασχηματισμό», λέει. «Τα μικρόβια «τρώνε» άοσμα μόρια που βρίσκονται στον ιδρώτα μας και τα βοηθούν να αναπτυχθούν», σύμφωνα με τον ίδιο.

- Δεν ξέρουμε γιατί μυρίζουμε

Το βιοχημικό φαινόμενο που εντόπισε η ομάδα του Thomas - ένα μικρόβιο που μετασχηματίζει ένα άοσμο μόριο - παρατηρείται επίσης γύρω από τον πρωκτό της ύαινας. Επίσης, είναι αυτό που κάνουν οι γάτες όταν σημαδεύουν μία περιοχή με το άρωμά τους όταν ουρούν. Χρησιμοποιούν τη μυρωδιά ως επικοινωνία. Αυτός μπορεί να είναι και ο αρχικός σκοπός της ανθρώπινης μυρωδιάς. Μία έρευνα που δημοσιεύθηκε πέρυσι μεταξύ φίλων υποδήλωνε ότι έτειναν να έχουν παρόμοια προφίλ μυρωδιάς. Ωστόσο, όπως λέει ο Thomas: «Δεν έχουμε ιδέα».

- Τα αντιιδρωτικά αποσμητικά δεν έχουν αλλάξει από τότε που εφευρέθηκαν

Ένα από τα πρώτα αντιιδρωτικά από τις αρχές του 20ου αιώνα, το Odorono, ήταν τόσο όξινο που περιγράφηκε σε έρευνα της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης ως «βίαια ερεθιστικό» αφού κοκκίνιζε τις μασχαλες. Όμως, ο βασικός μηχανισμός για τη διακοπή του ιδρώτα και της οσμής δεν έχει αλλάξει εδώ και περισσότερα από 120 χρόνια, με τα περισσότερα σκευάσματα να εξακολουθούν να βασίζονται σε ένα άλας αλουμινίου, το οποίο φράζει τους πόρους του ιδρώτα, αποκόπτοντας τα βακτήρια από την πηγή τροφής τους. Υπάρχουν, ωστόσο, εναλλακτικές στο προσκήνιο. Το εργαστήριο του Callewaert δοκίμασε το «προβιοτικό αποσμητικό» - σπρέι στα καλά βακτήρια της μασχάλης - με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

- Η εφίδρωση δεν θα σας αποτοξινώσει

Η σάουνα δεν θα βοηθήσει το σώμα σας να απομακρύνει τις τοξίνες, γι' αυτό χρησιμεύουν τα νεφρά σας. «Είναι η πιο κοινή παρανόηση», λέει η Everts. «Ειλικρινά, αν έπρεπε να αποτοξινωθείte με τον ιδρώτα, αυτό θα σας σκότωνε τελικά, οπότε είναι πραγματικά υπέροχο που δεν το κάνουμε» σύμφωνα με την ίδια. Οτιδήποτε στην κυκλοφορία του αίματός σας θα υπάρχει και στον ιδρώτα σας. Η Everts πιστεύει ότι αυτή η λανθασμένη αντίληψη προέρχεται από το γεγονός ότι η πολύ εφίδρωση είναι ωραία. «Σίγουρα παράγεις πολλά μόρια που σε κάνουν να νιώθεις καλά. Έτσι νομίζεις ότι έχεις αυτή την κάθαρση, αλλά δεν υπάρχει αντίστοιχη χημική κάθαρση».