Για δεκαετίες, οι γιατροί χρησιμοποιούσαν δείκτες όπως ο δείκτης μάζας σώματος και η αναλογία της περιφέρειας μέσης-ισχίων για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο χρόνιων νοσημάτων. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η προσοχή των ερευνητών στρέφεται σε μια άλλη, πιο απλή μέτρηση: την περίμετρο του λαιμού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις έρευνες μια μεγάλη περίμετρος λαιμού μπορεί να υποδηλώνει και κρυφούς κινδύνους για την υγεία.
Γιατί έχει σημασία η περίμετρος του λαιμού
Ο δείκτης μάζας σώματος υπολογίζει το σωματικό λίπος συγκρίνοντας το βάρος με το ύψος, όμως δεν αποτυπώνει πάντα την πραγματική εικόνα. Ένας αθλητής, για παράδειγμα, μπορεί να έχει υψηλό βάρος λόγω μυϊκής μάζας, χωρίς να έχει περιττό λίπος. Εδώ η μέτρηση του λαιμού μπορεί να αποκαλύψει κάτι που δεν φαίνεται αλλιώς.
Μελέτες έχουν δείξει ότι όσοι έχουν μεγαλύτερη περίμετρο λαιμού σε σχέση με το σώμα τους είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν προβλήματα υγείας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην κατανομή του λίπους στο άνω μέρος του σώματος.
Το λίπος που συσσωρεύεται γύρω από τον λαιμό και τον θώρακα απελευθερώνει λιπαρά οξέα στο αίμα, επηρεάζοντας τη ρύθμιση της χοληστερίνης, του σακχάρου και του καρδιακού ρυθμού. Έτσι, η περίμετρος του λαιμού λειτουργεί ως ορατή ένδειξη σπλαχνικού λίπους, δηλαδή του επικίνδυνου λίπους που συσσωρεύεται γύρω από τα εσωτερικά όργανα.
Η σύνδεση με την καρδιοπάθεια και άλλες παθήσεις
Τα στοιχεία που συνδέουν το μέγεθος του λαιμού με την υγεία είναι ιδιαίτερα πειστικά. Οι άνθρωποι με παχύτερο λαιμό εμφανίζουν πιο συχνά καρδιοπάθειες, όπως υπέρταση, κολπική μαρμαρυγή και καρδιακή ανεπάρκεια.
Η κολπική μαρμαρυγή, συγκεκριμένα, είναι ανησυχητική γιατί προκαλεί ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς και διαταραχή στη ροή του αίματος, αυξάνοντας τον κίνδυνο θρόμβων και εγκεφαλικού επεισοδίου. Με τον καιρό, αυτή η επιβάρυνση μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Η μεγαλύτερη περίμετρος λαιμού συνδέεται επίσης με στεφανιαία νόσο, όπου οι αρτηρίες στενεύουν και μειώνεται η ροή του οξυγονωμένου αίματος προς την καρδιά.
Οι κίνδυνοι δεν σταματούν εκεί. Η μεγαλύτερη περίμετρος λαιμού σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και διαβήτη κύησης, που μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές όπως νευρικές βλάβες, απώλεια όρασης και ακρωτηριασμούς.
Πρόβλημα δημιουργείται και στον ύπνο. Ένας παχύτερος λαιμός αποτελεί γνωστό παράγοντα κινδύνου για αποφρακτική υπνική άπνοια, μια κατάσταση όπου η αναπνοή σταματά και ξεκινά επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Το αποτέλεσμα είναι έντονη κόπωση μέσα στη μέρα και επιπλέον πίεση στην καρδιά και τα αγγεία. Τα άτομα με υπνική άπνοια είναι επίσης πιο επιρρεπή σε ατυχήματα λόγω εξάντλησης.
Πότε η μέτρηση του λαιμού πρέπει να σας ανησυχήσει
Πόσο μεγάλος θεωρείται «πολύ μεγάλος»; Σύμφωνα με το Science Daily, έρευνες δείχνουν ότι οι άνδρες με περίμετρο λαιμού από 43 εκατοστά και πάνω και οι γυναίκες από 35,5 εκατοστά και πάνω έχουν αυξημένο κίνδυνο για διάφορα προβλήματα υγείας.
Για να μετρήσετε τον λαιμό σας, χρησιμοποιήστε μια μαλακή μεζούρα και τυλίξτε τη γύρω από το πιο λεπτό σημείο του λαιμού, κρατώντας τη σταθερή αλλά όχι σφιχτή.
Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι οι κίνδυνοι αυτοί δεν περιορίζονται σε άτομα με υπερβολικό βάρος. Ακόμη και όσοι έχουν φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο, αν η περίμετρος του λαιμού τους ξεπερνά αυτά τα όρια. Για κάθε επιπλέον εκατοστό, αυξάνεται η πιθανότητα νοσηλείας και πρόωρου θανάτου.
Τι μπορείτε να κάνετε
Αν η μέτρησή σας είναι πάνω από αυτά τα επίπεδα, δεν χρειάζεται πανικός, αλλά καλό είναι να το γνωρίζετε. Η περίμετρος του λαιμού είναι μόνο ένα κομμάτι της συνολικής εικόνας της υγείας σας, αλλά μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες που άλλες μετρήσεις ίσως παραβλέπουν.
Το θετικό είναι ότι η περίμετρος του λαιμού μπορεί να μειωθεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η τακτική άσκηση, η προπόνηση δύναμης και ο επαρκής ύπνος συμβάλλουν στη βελτίωση του μεταβολισμού. Παράλληλα, μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα και όσπρια βοηθά στη ρύθμιση του βάρους και μειώνει την αποθήκευση λίπους στο σώμα.
