Η αίσθηση κόπωσης μετά από έντονες περιόδους πίεσης είναι αναμενόμενη. Όταν όμως η εξάντληση επιμένει, ακόμη και μετά από επαρκή ύπνο ή ξεκούραση, τότε δεν μιλάμε για απλή κούραση. Το σώμα σας στέλνει ξεκάθαρα σήματα ότι λειτουργεί πέρα από τα όριά του.

Η χρόνια κόπωση συνδέεται συχνά με παρατεταμένο στρες, συνεχή ψυχική ένταση και έλλειψη ισορροπίας ανάμεσα στην προσπάθεια και την ανάπαυση. Σε αυτές τις συνθήκες, το νευρικό σύστημα παραμένει σε διαρκή εγρήγορση και ο οργανισμός αδυνατεί να ανακάμψει, ακόμη και αν οι ώρες ύπνου είναι θεωρητικά επαρκείς. Η ποιότητα της ξεκούρασης μειώνεται και το σώμα δεν επαναφορτίζεται πραγματικά.

Τα συμπτώματα της χρόνιας κόπωσης είναι πολυδιάστατα και διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο. Η σοβαρή και επίμονη κόπωση που δεν βελτιώνεται με ύπνο ή ξεκούραση αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό. Συχνά συνυπάρχει δυσκολία στον ύπνο, είτε στο να αποκοιμηθείτε, είτε στο να παραμείνετε κοιμισμένοι, καθώς και πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι και πόνος στις αρθρώσεις. Η πνευματική λειτουργία επηρεάζεται αισθητά, με δυσκολία στη σκέψη, την προσοχή, τη συγκέντρωση και τη μνήμη, κάτι που κάνει την καθημερινότητα πιο απαιτητική από όσο θα έπρεπε.

Πέρα από αυτά, μπορεί να εμφανιστούν ζάλη ή τάση για λιποθυμία, αίσθημα κρυάδας, νυχτερινές εφιδρώσεις και πρησμένοι λεμφαδένες. Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν συμπτώματα από το πεπτικό σύστημα, όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, επώδυνο φούσκωμα, αέρια, δυσκοιλιότητα ή διάρροια. Εναλλαγές στη διάθεση, ευερεθιστότητα και ανεξήγητη απογοήτευση είναι επίσης συχνές, ενώ δεν λείπουν το μούδιασμα ή το μυρμήγκιασμα στα χέρια, τα πόδια ή το πρόσωπο, προβλήματα όρασης και γενικευμένη αδυναμία. Τα συμπτώματα αυτά συνήθως διαρκούν έξι μήνες ή περισσότερο και μπορεί να επιδεινωθούν μετά από σωματική ή πνευματική προσπάθεια.

Οι αιτίες της χρόνιας κόπωσης δεν είναι πάντα ξεκάθαρες. Έχουν παρατηρηθεί αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα, με τον οργανισμό να αντιδρά με τρόπο παρόμοιο με ορισμένες αυτοάνοσες παθήσεις, επιτιθέμενος κατά λάθος σε υγιή κύτταρα. Παράλληλα, ενδέχεται να υπάρχουν προβλήματα στην παραγωγή ενέργειας, με τα κύτταρα να δυσκολεύονται να μετατρέψουν την τροφή σε καύσιμα για τον εγκέφαλο και τους μύες. Επιπλέον, φαίνεται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις εμπλέκονται γενετικοί παράγοντες, καθώς η κατάσταση μπορεί να εμφανίζεται συχνότερα σε συγκεκριμένες οικογένειες, χωρίς ωστόσο να έχει εντοπιστεί ακόμη συγκεκριμένο γονίδιο, σύμφωνα με την Cleveland Clinic.

Η αντιμετώπιση της χρόνιας κόπωσης δεν περιορίζεται στην αύξηση των ωρών ύπνου. Απαιτεί συνολική αναθεώρηση των ρυθμών και των συνηθειών σας. Η βελτίωση της υγιεινής του ύπνου αποτελεί βασικό βήμα, με σταθερό ωράριο, αποφυγή μεγάλων ύπνων μέσα στην ημέρα, περιορισμό των ηλεκτρονικών συσκευών στην κρεβατοκάμαρα και μείωση της καφεΐνης και του αλκοόλ πριν τον ύπνο. Τέλος, η διαχείριση του στρες, η θέσπιση ορίων και η σταδιακή αποφόρτιση του νευρικού συστήματος είναι απαραίτητες για να επανέλθει η ενέργεια σε λειτουργικά επίπεδα.