Η Παγκόσμια Ημέρα Σεξουαλικής Υγείας αποτελεί μία ευκαιρία για ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της σεξουαλικής υγείας για τη συνολική υγεία και ευεξία.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και το Ειδικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ για την Ανθρώπινη Αναπαραγωγή (HRP) παραμένουν προσηλωμένοι στην προώθηση της σεξουαλικής υγείας και ευεξίας. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία υγιών κοινωνιών στις οποίες όλοι οι άνθρωποι βιώνουν τη σεξουαλικότητά τους θετικά και με αξιοπρέπεια.
Ωστόσο, επειδή τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τη Δημόσια Υγεία και μάλιστα ορισμένα από αυτά βρίσκονται σε αυξητική τροχιά στη χώρα μας, χρήσιμο είναι να είμαστε ενήμεροι για τα συμπτώματα και να παίρνουμε τις κατάλληλες προφυλάξεις κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Στα συχνότερα ΣΜΝ, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ περιλαμβάνονται η σύφιλη, η γονόρροια, οι χλαμυδιακές λοιμώξεις, οι λοιμώξεις από τριχομονάδες, ο έρπητας των γεννητικών οργάνων, οι ηπατίτιδες, οι λοιμώξεις από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και η HIV λοίμωξη.
Τα περισσότερα ΣΜΝ είναι ασυμπτωματικά ή εμφανίζουν ήπια συμπτωματολογία, κατά συνέπεια το άτομο που έχει μολυνθεί δεν το γνωρίζει, αλλά μεταδίδει το νόσημα.
Σύφιλη
Η σύφιλη, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ είναι μία σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη, η οποία προκαλείται από το βακτήριο Treponema pallidum. Η λοίμωξη μεταδίδεται μέσω σεξουαλικής επαφής, μέσω επαφής με δερματικές βλάβες, κάθετα από τη μητέρα στο νεογνό, μέσω παραγώγων αίματος ή κατά τη μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων.
Η μετάδοση της λοίμωξης μέσω σεξουαλικής επαφής (δεν απαιτείται πλήρης διεισδυτική σεξουαλική επαφή) πραγματοποιείται κυρίως κατά την πρωτογόνο και δευτερογόνο σύφιλη, με επαφή με μολυσματικές βλάβες (πρωτοπαθές έλκος, πλατέα κονδυλώματα, βλεννώδεις πλάκες) που είναι συνήθως ανώδυνες και μπορεί να μην γίνουν αντιληπτές από τον πάσχοντα. Η όψιμη σύφιλη θεωρείται γενικά μη μεταδοτική.
Τα συμπτώματα της σύφιλης εξελίσσονται σε στάδια. Στην πρωτογενή σύφιλη εμφανίζονται ανώδυνα έλκη, στη δευτερογενή εξανθήματα (ιδίως σε παλάμες/πέλματα) και συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης, ενώ στη λανθάνουσα φάση δεν υπάρχουν συμπτώματα αλλά η νόσος παραμένει ενεργή. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η σύφιλη μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή τριτογενή σύφιλη, που επηρεάζει όργανα και το νευρικό σύστημα.
Γονόρροια
Η γονόρροια είναι μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη, η οποία προκαλείται από το βακτήριο Neisseria gonorrhoeae και αφορά όλα τα σεξουαλικά ενεργά άτομα. Μεταδίδεται κατά την σεξουαλική επαφή με ενοφθαλμισμό από μολυσμένο βλεννογόνο σε άλλο βλεννογόνο, είτε από τη μητέρα στο νεογνό, κάθετα, κατά τον τοκετό.
Η λοίμωξη είναι συχνότερη σε νεαρά άτομα, άντρες που κάνουν σεξ με άντρες, άτομα με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους και άτομα που δεν χρησιμοποιούν προφυλακτικό.
Στους άνδρες η νόσος, όπως επισημαίνει ο ΕΟΔΥ εκδηλώνεται με κλινική εικόνα ουρηθρίτιδας με χαρακτηριστικό βλεννοπυώδες έκκριμα (>80%) και δυσουρία (>50%), και ανιούσα λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει ορχεοεπιδιδυμίτιδα.
Στις γυναίκες η ενδοτραχηλική ή η ουρηθρική λοίμωξη εκδηλώνονται με βλεννοπυώδεις κολπικές εκκρίσεις, δυσουρία και άλγος κάτω κοιλίας, ενώ η ανιούσα λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδη νόσο της πυέλου που μπορεί να οδηγήσει σε στειρότητα και έκτοπη κύηση. Η ενδοτραχηλική λοίμωξη είναι ασυμπτωματική στο 50% περιπτώσεων.
Επίσης, ανάλογα με το είδος της σεξουαλικής επαφής μπορεί να υπάρχει πρωκτική και φαρυγγική λοίμωξη οι οποίες είναι συνήθως ασυμπτωματικές.
Έρπης γεννητικών οργάνων
Ο έρπης γεννητικών οργάνων είναι μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη (ΣΜΝ) που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα (HSV). Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επώδυνες φουσκάλες και έλκη στα γεννητικά όργανα, πυρετό, κνησμό και πρησμένους αδένες. Μεταδίδεται μέσω σεξουαλικής επαφής, αν και συχνά δεν εμφανίζει συμπτώματα.
