Μια νέα πρωτοποριακή μελέτη αμφισβητεί όλα όσα γνωρίζαμε μέχρι τώρα για το έμφραγμα του μυοκαρδίου, ανοίγοντας νέους δρόμους για τη θεραπεία τη διάγνωση αλλά και την πρόληψη της πολύ σοβαρής αυτής κατάστασης.

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Αύγουστο στο «Journal of the American Heart Association» επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το έμφραγμα ίσως δεν οφείλεται σε υψηλή χοληστερίνη και παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής αλλά να πρόκειται για μια μολυσματική ασθένεια.

Ειδικότερα, οι ερευνητές από τη Φιλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρούν ότι μια λοίμωξη θα μπορούσε να πυροδοτήσει ένα έμφραγμα, προσθέτοντας μάλιστα ότι η συγκεκριμένη ανακάλυψη θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και στην ανάπτυξη εμβολίων για την πρόληψη του εμφράγματος.

Πώς ένας παθογόνος μπορεί να προκαλέσει το έμφραγμα, σύμφωνα με τη μελέτη

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προηγμένες μεθόδους και διαπίστωσαν ότι, στη στεφανιαία νόσο, οι αθηροσκληρωτικές πλάκες που περιέχουν χοληστερίνη μπορεί να φιλοξενούν ένα ζελατινώδες, ασυμπτωματικό βιοϋμένιο γεμάτο βακτήρια, το οποίο μπορεί να σχηματίζεται για χρόνια ή και δεκαετίες. Τα βακτήρια, που βρίσκονται «κοιμισμένα» μέσα στο βιοϋμένιο, μένουν προστατευμένα τόσο από το ανοσοποιητικό σύστημα όσο και από τα αντιβιοτικά, καθώς η δομή του βιοϋμενίου τα εμποδίζει να τα προσεγγίσουν.

Ένας ιός ή κάποιος άλλος εξωτερικός παράγοντας μπορεί να ενεργοποιήσει το βιοϋμένιο, οδηγώντας σε πολλαπλασιασμό βακτηρίων και σε φλεγμονή. Η φλεγμονή αυτή μπορεί να προκαλέσει ρήξη στο ινώδες κάλυμμα της πλάκας, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό θρόμβου και τελικά την εμφάνιση εμφράγματος.

Ο καθηγητής Pekka Karhunen, που ηγήθηκε της έρευνας, τονίζει ότι μέχρι σήμερα θεωρούνταν πως η στεφανιαία νόσος προκαλείται μόνο από την οξειδωμένη LDL χοληστερίνη, την οποία το σώμα αναγνωρίζει ως ξένη ουσία.

«Εδώ και καιρό η επιστημονική κοινότητα υποψιάζεται ότι είναι πιθανό τα βακτήρια να εμπλέκονται στη στεφανιαία νόσο, όμως έλειπαν άμεσα και πειστικά στοιχεία. Η μελέτη μας απέδειξε ότι υπήρχε γενετικό (DNA) από διάφορα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας μέσα σε αθηροσκληρωτικές πλάκες», τόνισε ο επικεφαλής της μελέτης.

Τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν με την ανάπτυξη ενός αντισώματος που στόχευε τα συγκεκριμένα βακτήρια και το οποίο αποκάλυψε απρόσμενα δομές βιοϋμενίου σε αρτηριακό ιστό.

Σε περιπτώσεις όπου οι ασθενείς είχαν πάθει έμφραγμα, παρατηρήθηκε η απελευθέρωση βακτηρίων από το βιοϋμένιο. Το ανοσοποιητικό σύστημα αντέδρασε στα βακτήρια αυτά, προκαλώντας φλεγμονή που οδήγησε στη ρήξη της πλάκας που ήταν φορτωμένη με χοληστερίνη.

Οι παραπάνω παρατηρήσεις ανοίγουν τον δρόμο για την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών και θεραπευτικών προσεγγίσεων για το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Παράλληλα, ενισχύουν τη δυνατότητα πρόληψης της στεφανιαίας νόσου και του εμφράγματος μέσω εμβολιασμού.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από τα Πανεπιστήμια Τάμπερε και Όουλου, το Φινλανδικό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τα δείγματα ιστών προήλθαν από άτομα που είχαν πεθάνει από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, καθώς και από ασθενείς με αθηροσκλήρωση που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση για καθαρισμό καρωτιδικών και περιφερικών αρτηριών.

Η έρευνα εντάσσεται σε ένα εκτεταμένο ερευνητικό πρόγραμμα για τα καρδιαγγειακά νοσήματα που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συμμετέχουν 11 χώρες.