Ο ύπνος αποτελεί ζωτικό κομμάτι της ανάπτυξης ενός εφήβου. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο οργανισμός αλλάζει ραγδαία: το σώμα μεγαλώνει, ο εγκέφαλος ωριμάζει και η συναισθηματική ισορροπία δοκιμάζεται. Οι ειδικοί συστήνουν 8 έως 10 ώρες ύπνου ημερησίως για τους εφήβους, ωστόσο η πλειονότητα κοιμάται σημαντικά λιγότερο. Οι απαιτήσεις του σχολείου, οι εξωσχολικές δραστηριότητες, η χρήση οθονών και οι μεταβολές στον κιρκάδιο ρυθμό δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα αϋπνίας και κόπωσης.

Πώς επηρεάζει η έλλειψη ύπνου τους έβηβους

Ο ανεπαρκής ύπνος δεν περιορίζεται στην κούραση. Επηρεάζει τη συγκέντρωση, τη μνήμη και τη λήψη αποφάσεων, οδηγώντας συχνά σε μειωμένη σχολική απόδοση. Παράλληλα, συνδέεται με συναισθηματική αστάθεια, άγχος και αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Οι ορμόνες της ανάπτυξης εκκρίνονται κυρίως τη νύχτα, γεγονός που σημαίνει πως ο καλός ύπνος είναι κυριολεκτικά απαραίτητος για τη σωματική ανάπτυξη. Επιπλέον, η χρόνια στέρηση ύπνου έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη και καρδιαγγειακών προβλημάτων.

Γιατί οι έφηβοι δυσκολεύονται να κοιμηθούν;

Οι έφηβοι αισθάνονται υπνηλία πιο αργά το βράδυ, ενώ οι πρωινές ώρες έναρξης του σχολείου τους αναγκάζουν να ξυπνούν πολύ νωρίς. Επιπλέον, η χρήση κινητών και υπολογιστών λίγο πριν τον ύπνο εκθέτει τα μάτια στο μπλε φως, το οποίο καταστέλλει τη μελατονίνη, δηλαδή την ορμόνη που προκαλεί νύστα. Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος: ύπνος αργά το βράδυ, δύσκολο πρωινό ξύπνημα και μόνιμη κόπωση, σύμφωνα με το Sleep Foundation.

Πώς μπορούν να βελτιώσουν τον ύπνο τους

Η δημιουργία μιας σταθερής ρουτίνας ύπνου είναι το πρώτο βήμα. Οι έφηβοι θα πρέπει να πηγαίνουν στο κρεβάτι και να ξυπνούν την ίδια ώρα, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Η απομάκρυνση των ηλεκτρονικών συσκευών τουλάχιστον μισή ώρα πριν τον ύπνο, η αποφυγή καφεΐνης το απόγευμα και η διατήρηση ενός ήσυχου, σκοτεινού δωματίου μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Αν το πρόβλημα επιμένει, η συζήτηση με παιδίατρο ή ειδικό ύπνου μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό πιθανών διαταραχών ή στρες που επηρεάζουν τη νυχτερινή ανάπαυση.

Ο ρόλος των γονέων

Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση υγιών συνηθειών ύπνου. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να χαλαρώνει πριν τον ύπνο, να αποφεύγει τις οθόνες και να αντιληφθεί ότι ο ύπνος δεν είναι πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση υγείας. Ένας ξεκούραστος έφηβος είναι πιο ήρεμος, συγκεντρωμένος, συναισθηματικά σταθερός και έτοιμος να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της ενηλικίωσης.