Μια μεγάλη διεθνής ανάλυση που πραγματοποίησαν το IRCCS Ospedale Policlinico San Martino, η Mayo Clinic και άλλα ερευνητικά κέντρα για τον καρκίνο έδειξε ότι ο κίνδυνος υποτροπής του καρκίνου του παχέος εντέρου μειώνεται σε λιγότερο από 0,5% μετά το έκτο έτος από τη χειρουργική επέμβαση. Το εύρημα αυτό προσφέρει έναν πιο σαφή και πρακτικό ορισμό της ίασης.

Μέχρι σήμερα, ο υπολογισμός του κινδύνου υποτροπής περιλάμβανε συχνά και θανάτους ή εμφάνιση δεύτερων πρωτοπαθών όγκων, γεγονός που μπορούσε να θολώσει την εικόνα για το αν ένας ασθενής είναι πραγματικά απαλλαγμένος από τον καρκίνο.

Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι ο κίνδυνος υποτροπής είναι 1,5% στα πέντε χρόνια και 0,5% στα οκτώ χρόνια, χωρίς όμως να υπάρχει ξεκάθαρο σημείο αναφοράς.

Η νέα μελέτη, με τίτλο «The Definition of Cure in Colon Cancer», που δημοσιεύτηκε στο JAMA Oncology, σχεδιάστηκε για να ξεχωρίσει τις πραγματικές υποτροπές από τα «ανταγωνιστικά» συμβάντα και να εντοπίσει το χρονικό σημείο όπου ο κίνδυνος καθίσταται πρακτικά αμελητέος.

Η ανάλυση περιέλαβε 35.213 ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ, που είχαν συμμετάσχει σε 15 κλινικές μελέτες φάσης ΙΙΙ την περίοδο 1996-2015. Όλοι είχαν υποβληθεί σε ριζική χειρουργική επέμβαση και επικουρική χημειοθεραπεία, ενώ η διάμεση παρακολούθηση ξεπερνούσε τα έξι χρόνια.

Ο κίνδυνος υποτροπής κορυφώθηκε στο 6,4% μεταξύ του έκτου και δωδέκατου μήνα μετά την επέμβαση και μειώθηκε στη συνέχεια, φτάνοντας κάτω από 0,5% σε κάθε εξάμηνο διάστημα από τον 6,5ο έως τον 10ο χρόνο. Η καταμέτρηση θανάτων και δεύτερων καρκίνων υπερεκτιμούσε τον κίνδυνο υποτροπής, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Οι γυναίκες παρουσίασαν χαμηλότερο κίνδυνο υποτροπής όταν ο θάνατος υπολογίστηκε ως ανταγωνιστικό συμβάν, με λόγο κινδύνου (HR) 0,58. Αντίθετα, στις ηλικιακές ομάδες άνω των 40 ετών ο κίνδυνος φαινόταν σημαντικά υψηλότερος σε σχέση με τους νεότερους, με HR 2,93 – ένα μοτίβο που επαναλήφθηκε και στις ηλικίες των 50 και 70 ετών. Συνολικά, καταγράφηκαν 9.587 περιπτώσεις τοπικής ή απομακρυσμένης υποτροπής, δηλαδή το 27,2% του συνόλου.

Οι ερευνητές κατέληξαν ότι ο κίνδυνος υποτροπής κάτω από 0,5% στα έξι χρόνια μπορεί να αποτελέσει έναν πρακτικό ορισμό ίασης για τον καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ. Η υιοθέτηση αυτού του ορίου θα μπορούσε να βελτιώσει την επικοινωνία με τους ασθενείς, να καθοδηγήσει τη διάρκεια της παρακολούθησης και να μειώσει την περιττή μακροχρόνια επιτήρηση.