Οι ερευνητές έχουν κατανοήσει ότι ο πυρετός είναι μέρος της αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος σε διάφορα παθογόνα. Αν και υπάρχουν συσσωρευμένα στοιχεία ότι ο πυρετός μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση μιας λοίμωξης, το πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό παραμένει ένα μυστήριο.
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχει αυτή η σχέση μεταξύ της υψηλής θερμοκρασίας του σώματος και των ιών, αλλά σε μοριακό επίπεδο, δεν είμαστε αρκετά σίγουροι για το πώς η θερμοκρασία μπορεί να επηρεάσει τους ιούς», λέει ο Sam Wilson, μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Cambridge.
«Υπάρχουν δύο κύριες ιδέες», προσθέτει. «Η ίδια η θερμότητα ενός πυρετού θα μπορούσε να βλάψει τον ιό. Εναλλακτικά, η θερμότητα είναι ένα μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού, είτε τροφοδοτώντας το ανοσοποιητικό σύστημα να λειτουργεί καλύτερα, είτε απλώς λειτουργώντας ως αναπόφευκτη συνέπεια της καταπολέμησης μιας λοίμωξης», διευκρινίζει.
«Το γεγονός ότι δεν υπήρχαν οριστικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα κέντρισε το ενδιαφέρον μου», αποκαλύπτει ο Wilson. Αυτό το ενδιαφέρον οδήγησε σε μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Science, η οποία υποδηλώνει - τουλάχιστον σε ποντίκια - ότι η αυξημένη θερμοκρασία από μόνη της είναι αρκετή για την καταπολέμηση ορισμένων ιών. Η αναζήτηση αυτού του συμπεράσματος ήταν δύσκολη, παραδέχεται ο Wilson, αφού «είναι πολύ δύσκολο να διαχωρίσουμε τις επιπτώσεις του ίδιου του πυρετού από την ανοσολογική απόκριση που συνήθως τον συνοδεύει».
Για να φτάσουν σε ασφαλή συμπεράσματα ο Wilson και οι συνάδελφοί του χρειάζονταν πρώτα ένα παθογόνο. Κατέληξαν στη γρίπη των πτηνών, επειδή τα πουλιά έχουν πιο υψηλή θερμοκρασία από τους ανθρώπους. Οι ιοί της γρίπης Α που μολύνουν τα πουλιά στοχεύουν τα έντερά τους, τα οποία είναι μερικούς βαθμούς θερμότερα από τους αεραγωγούς που πλήττονται από τους ανθρώπινους ιούς της γρίπης.
«Αυτό σημαίνει ότι οι γρίπες των πτηνών είναι προσαρμοσμένες να αναπαράγονται σε υψηλότερη θερμοκρασία, μια θερμοκρασία ισοδύναμη με αυτή του ανθρώπινου πυρετού», ξεκαθαρίζει ο Wilson.
Οι ερευνητές εντόπισαν ένα μέρος του γονιδιώματος της γρίπης των πτηνών που βοηθά τον ιό να ευδοκιμήσει σε αυτό το ζεστό περιβάλλον, που ονομάζεται PB1. Στη συνέχεια, εισήγαγαν αυτό το τμήμα ανθεκτικό στη θερμότητα σε έναν ιό της ανθρώπινης γρίπης. Αυτό τους έδωσε δύο σχεδόν πανομοιότυπες εκδοχές της γρίπης, μια φυσιολογική ανθρώπινη και μια ανθεκτική στη θερμότητα.
Αυτά τα δύο στελέχη επέτρεψαν στους ερευνητές να φτάσουν στο ερώτημα, για το ποια επίδραση μπορεί να έχει αυτή η ικανότητα αναπαραγωγής σε διαφορετικές θερμοκρασίες στην ασθένεια. Χρειάζονταν ένα ζώο για να κάνουν πειράματα και επέλεξαν τα εργαστηριακά ποντίκια.
«Αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα ποντίκια δεν ανεβάζουν τον δικό τους πυρετό σε μια λοίμωξη από γρίπη», λέει ο Wilson. Έτσι, η ομάδα προσομοίωσε μία τέτοια κατάσταση, φιλοξενώντας μερικά ποντίκια σε ελαφρώς αυξημένες θερμοκρασίες. Στη συνέχεια, εξέθεσε τα ποντίκια είτε στον φυσιολογικό ιό της ανθρώπινης γρίπης είτε στην ανθεκτική στη θερμότητα εκδοχή. Υπό κανονικές εργαστηριακές θερμοκρασίες, τα ποντίκια που είχαν μολυνθεί και με τα δύο στελέχη αρρώστησαν. Αλλά όταν η ομάδα αύξησε τη θερμότητα, προέκυψε μια βασική διαφορά. Τα ποντίκια που είχαν μολυνθεί με το ανθεκτικό στη θερμότητα στέλεχος αρρώστησαν, αλλά αυτά που είχαν μολυνθεί με το φυσιολογικό στέλεχος φάνηκαν σχετικά αλώβητα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ίδια η θερμότητα βοήθησε στην καταπολέμηση της γρίπης.
«Αυτή η μελέτη ενισχύει την ιδέα ότι η θερμοκρασία από μόνη της είναι ένα σημαντικός και αποτελεσματικός παράγοντας», στην προσπάθεια του σώματος να αντιδράσει σε λοιμώξεις, λέει ο Daniel Barreda, μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. Ωστόσο, σημειώνει ότι η μελέτη δεν αποκλείει ότι ο πυρετός βοηθά επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα να λειτουργεί καλύτερα, κάτι που θα μπορούσε να είναι σημαντικό για την καταπολέμηση ιών που δεν είναι τόσο ευαίσθητοι στη θερμοκρασία όσο η γρίπη.
