Το σπλαχνικό λίπος περιβάλλει την κοιλιακή περιοχή και προστατεύει τα εσωτερικά όργανα και όταν συσσωρεύεται σε υπερβολικό βαθμό, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα υψηλά επίπεδα σπλαχνικού λίπους αυξάνουν τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, μεταβολικό σύνδρομο, μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, καρδιαγγειακά νοσήματα, εγκεφαλικό επεισόδιο, υπνική άπνοια, καρκίνο και νόσο Αλτσχάιμερ.

«Η αύξηση του κοιλιακού λίπους αποτελεί σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας», ανέφερε ο Shayan Aryannezhad, ερευνητής στο MRC Epidemiology Unit του Πανεπιστημίου του Cambridge και κλινικός ερευνητής στο Nuffield Department of Population Health του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στο Ηνωμένο Βασίλειο, μιλώντας στο Medical News Today.

«Περίπου 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία. Η αύξηση του βάρους συνήθως συμβαίνει σταδιακά, μέσα σε πολλά χρόνια, και υπάρχουν ακόμη λίγα στοιχεία για το πώς οι καθημερινές συνήθειες μπορούν να αποτρέψουν τη συσσώρευση λίπους στο σώμα μακροπρόθεσμα. Το λίπος που συγκεντρώνεται βαθιά στην κοιλιά, γύρω από τα εσωτερικά όργανα, γνωστό ως σπλαχνικό λίπος, είναι το πιο επιβλαβές. Αυξάνει τον κίνδυνο καρδιομεταβολικών νοσημάτων και πρόωρου θανάτου. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να εντοπιστούν αποτελεσματικοί τρόποι πρόληψής του».

Γιατί είναι σημαντικό να εξετάζονται μαζί οι αλλαγές στη διατροφή και τη φυσική δραστηριότητα

Για τη συγκεκριμένη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από περισσότερους από 7.000 συμμετέχοντες στη βρετανική μελέτη Fenland.

Οι συμμετέχοντες είχαν μέση ηλικία περίπου 49 ετών στην έναρξη της έρευνας, η οποία τους παρακολούθησε για περίπου 7 χρόνια.

Η παρακολούθηση περιλάμβανε μέτρηση της ενεργειακής δαπάνης από σωματική δραστηριότητα για τουλάχιστον 72 ώρες, σάρωση DEXA για εκτίμηση του σωματικού λίπους, καθώς και αξιολόγηση της τήρησης της μεσογειακής διατροφής.

«Οι περισσότερες μακροχρόνιες μελέτες εξετάζουν τη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα ξεχωριστά, όμως στην πραγματικότητα οι άνθρωποι δεν ζουν μεμονωμένα», ανέφερε ο Aryannezhad. «Τα δεδομένα δείχνουν ότι οι πιο καθαρές και σταθερές συσχετίσεις με την υγεία προκύπτουν όταν αξιολογούνται και οι δύο παράγοντες ταυτόχρονα».

«Αυτό ίσως συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι συχνά κάνουν αντισταθμιστικές αλλαγές. Για παράδειγμα, κάποιος που γίνεται πιο δραστήριος μπορεί να αρχίσει να τρώει περισσότερο, ή το αντίστροφο. Εξετάζοντας και τις δύο συμπεριφορές μαζί, αποκτούμε πιο ρεαλιστική εικόνα για το πώς επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη συσσώρευση λίπους», πρόσθεσε ο ίδιος.

Λιγότερο σπλαχνικό και συνολικό λίπος με τον συνδυασμό διατροφής και άσκησης

Στο τέλος της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι βελτίωσαν ταυτόχρονα τη διατροφή και τη φυσική τους δραστηριότητα είχαν τη μεγαλύτερη μείωση στο ποσοστό λίπους, ενώ η αλλαγή μόνο της μιας συνήθειας συνδέθηκε με μικρότερη βελτίωση.

Παράλληλα, όταν οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), διαπίστωσαν ότι ο συνδυασμός διατροφής και άσκησης συνδέθηκε με σημαντική μείωση του σπλαχνικού λίπους, δείχνοντας ότι αυτό το είδος λίπους ανταποκρίνεται ιδιαίτερα θετικά σε τέτοιες αλλαγές.

Όσοι βελτίωσαν ταυτόχρονα τη διατροφή και τη φυσική δραστηριότητα είχαν, κατά μέσο όρο, 1,9 κιλά λιγότερο συνολικό σωματικό λίπος και 150 γρ. λιγότερο σπλαχνικό λίπος σε σχέση με όσους δεν έκαναν και τις δύο αλλαγές.

«Αυτή η διαφορά είναι σημαντική», εξήγησε ο Aryannezhad. «Το να αποκτήσει κάποιος 1,9 κιλά λιγότερο σωματικό λίπος αντιστοιχεί περίπου στο 7% του μέσου όρου σωματικού λίπους του πληθυσμού της μελέτης».

«Προηγούμενα δεδομένα δείχνουν ότι μια αύξηση 10% στο σωματικό λίπος συνδέεται με 11% μεγαλύτερο κίνδυνο θνησιμότητας από όλα τα αίτια. Η επιπλέον μείωση κατά 150 γρ. σπλαχνικού λίπους είναι επίσης πολύ σημαντική, αφού το σπλαχνικό λίπος είναι το πιο επικίνδυνο. Αντιστοιχεί περίπου στο 16% του συνολικού σπλαχνικού λίπους αυτού του πληθυσμού», τόνισε.

«Η βελτίωση τόσο της ποιότητας της διατροφής όσο και της φυσικής δραστηριότητας συνδέθηκε όχι μόνο με μικρότερη αύξηση βάρους, αλλά και με πιο υγιή κατανομή λίπους στο σώμα», συνέχισε. «Ο συνδυασμός των δύο φαίνεται να προσφέρει μεγαλύτερα οφέλη απ’ ό,τι η βελτίωση μόνο του ενός. Οι δύο αυτές συνήθειες πρέπει να αντιμετωπίζονται ως συμπληρωματικές στρατηγικές και όχι ως ανταγωνιστικές».

Κάθε τρόπος μείωσης του σπλαχνικού λίπους είναι ωφέλιμος

Ο Mir Ali, γενικός και βαριατρικός χειρουργός και ιατρικός διευθυντής του MemorialCare Surgical Weight Loss Center στο Orange Coast Medical Center στην Καλιφόρνια, σχολίασε ότι πρόκειται για μια καλή μελέτη που ανέδειξε τα οφέλη του συνδυασμού υγιεινής διατροφής και άσκησης.

«Το σπλαχνικό λίπος γύρω από την κοιλιά έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη, καρδιοπάθειες και πολλές άλλες παθήσεις», ανέφερε.

«Κάθε μέθοδος που συμβάλλει στη μείωση του σπλαχνικού λίπους είναι ωφέλιμη για τον ασθενή. Θα ήταν χρήσιμο να υπάρξει περισσότερη έρευνα ώστε να καθοριστούν οι βέλτιστοι τύποι διατροφής και άσκησης για τη μείωση και τη διατήρηση της απώλειας σπλαχνικού λίπους».

Ο συνδυασμός αποδεικνύεται πιο αποτελεσματικός

Ο Seth Kipnis, διευθυντής βαριατρικής και ρομποτικής χειρουργικής στο Hackensack Meridian Jersey Shore University Medical Center στο Νιου Τζέρσεϊ, ανέφερε ότι η μελέτη αυτή ενισχύει τις συστάσεις που δίνει στους ασθενείς του καθημερινά.

«Πολλοί ασθενείς έρχονται απογοητευμένοι, καθώς έχουν προσπαθήσει να εστιάσουν μόνο στη διατροφή ή μόνο στην άσκηση, χωρίς να βλέπουν τα αποτελέσματα που θέλουν, ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς», εξήγησε. «Η συγκεκριμένη μελέτη δείχνει ότι ο συνδυασμός βελτίωσης της διατροφής και αύξησης της φυσικής δραστηριότητας είναι η πιο αποτελεσματική προσέγγιση».

«Αυτό που ξεχωρίζει είναι η χρήση προηγμένων απεικονιστικών μεθόδων όπως οι σαρώσεις DEXA, που επιτρέπουν τη διάκριση ανάμεσα στους διαφορετικούς τύπους λίπους. Εξηγώ συχνά στους ασθενείς ότι το λίπος της κοιλιάς που μας ανησυχεί περισσότερο δεν είναι το υποδόριο λίπος που φαίνεται, αλλά το βαθύτερο σπλαχνικό λίπος που περιβάλλει τα όργανα. Η διαπίστωση ότι ο συνδυασμός διατροφής και άσκησης μειώνει αποτελεσματικά αυτό το λίπος δείχνει ότι το θέμα δεν είναι μόνο ο αριθμός στη ζυγαριά, αλλά η συνολική σύσταση του σώματος».

«Το γεγονός ότι όσοι είχαν υπερβολικό βάρος ή ήταν λιγότερο δραστήριοι στην αρχή της μελέτης είδαν τα μεγαλύτερα οφέλη είναι επίσης πολύ ενθαρρυντικό», πρόσθεσε. «Στέλνει ένα θετικό και εμψυχωτικό μήνυμα στα άτομα που συνήθως αισθάνονται πιο απογοητευμένα».