Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι τα προβλήματα που επηρεάζουν το σώμα μπορούν να επηρεάσουν και τον εγκέφαλο. Ειδικότερα, η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η αντίσταση στην ινσουλίνη καταπονούν τα μεταβολικά και αγγειακά συστήματα του οργανισμού. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η συνεχής πίεση μπορεί να επιταχύνει τη γνωστική έκπτωση και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα διαπίστωσαν μέσα από μια νέα μελέτη ότι αυτές οι επιδράσεις μπορεί να ξεκινούν πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε. Σε νεαρούς ενήλικες με παχυσαρκία, η ομάδα εντόπισε βιοδείκτες που συνδέονται με φλεγμονή, επιβάρυνση του ήπατος και πρώιμη βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα. Οι μικρές αλλά μετρήσιμες αυτές αλλαγές θυμίζουν μοτίβα που βλέπουμε σε μεγαλύτερους ανθρώπους με γνωστική εξασθένηση.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Aging and Disease, αποκάλυψε και κάτι ακόμη: πολλοί από τους συμμετέχοντες είχαν ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα χολίνης στο αίμα, μιας ουσίας απαραίτητης για την υγεία του ήπατος, τη ρύθμιση της φλεγμονής και τη διατήρηση της εγκεφαλικής λειτουργίας μακροπρόθεσμα.
«Η έρευνα αυτή προσθέτει ακόμη περισσότερα στοιχεία για τη σημασία της χολίνης ως δείκτη μεταβολικής και εγκεφαλικής υγείας και τονίζει πόσο σημαντική είναι η επαρκής ημερήσια πρόσληψη, καθώς είναι απαραίτητη για τον ανθρώπινο οργανισμό», εξήγησε ο επικεφαλής ερευνητής Ramon Velazquez. «Πρόσφατες μελέτες δείχνουν επίσης ότι τα χαμηλά επίπεδα χολίνης σχετίζονται με αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως άγχος και προβλήματα μνήμης, αλλά και με γενικότερη μεταβολική δυσλειτουργία».
Πώς επηρεάζει η παχυσαρκία τον εγκέφαλο από νωρίς
Η παχυσαρκία είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο για παθήσεις όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο διαβήτης τύπου 2, ωστόσο, τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι μπορεί να επηρεάζει και τη λειτουργία του εγκεφάλου πολύ νωρίτερα. Οι ερευνητές μέτρησαν αυξημένα επίπεδα πρωτεϊνών και ενζύμων που υποδεικνύουν φλεγμονή και καταπόνηση του ήπατος. Εντόπισαν επίσης αυξημένα επίπεδα της πρωτεΐνης NfL, η οποία απελευθερώνεται όταν τα νευρικά κύτταρα υφίστανται βλάβη. Η αύξηση της NfL συνδέθηκε με χαμηλά επίπεδα χολίνης, ακόμη και σε άτομα χωρίς εμφανείς αλλαγές στη συμπεριφορά.
Η NfL θεωρείται πρώιμος δείκτης νευροεκφυλισμού και παρατηρείται σε υψηλά επίπεδα σε άτομα με ήπια γνωστική έκπτωση ή νόσο Αλτσχάιμερ. Το γεγονός ότι ανιχνεύθηκε σε νέους ενήλικες είναι ανησυχητικό και δείχνει ότι η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάζει τον εγκέφαλο πολύ πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.
Τα ευρήματα ενισχύουν την άποψη ότι η φλεγμονή, η μεταβολική πίεση και οι πρώιμες νευρωνικές αλλαγές μπορεί να συνδέονται στενά και να ξεκινούν από νεαρή ηλικία.
Αν και τα αποτελέσματα δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση, δείχνουν μια ομάδα βιοδεικτών που μοιάζει με αυτή που εντοπίζεται σε ηλικιωμένους με γνωστική δυσλειτουργία. Επιπλέον, συνάδουν με προηγούμενες μελέτες σε πειραματόζωα που έδειξαν ότι η ανεπαρκής πρόσληψη χολίνης μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία, μεταβολικά προβλήματα και αυξημένο κίνδυνο νόσου Αλτσχάιμερ.
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι, στους νεαρούς ενήλικες, η καλή μεταβολική υγεία και η επαρκής πρόσληψη χολίνης συμβάλλουν στην υγεία των νευρικών κυττάρων και αποτελούν θεμέλιο για υγιή γήρανση», ανέφερε η Jessica Judd, εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Ο ρόλος της χολίνης στην εγκεφαλική και μεταβολική υγεία
Η χολίνη είναι απαραίτητη για τη δομή των κυτταρικών μεμβρανών, τη ρύθμιση της φλεγμονής, τη λειτουργία του ήπατος και την παραγωγή ακετυλοχολίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με τη μνήμη. Οι συμμετέχοντες με παχυσαρκία είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα χολίνης, τα οποία συνδέθηκαν με αυξημένη φλεγμονή, αντίσταση στην ινσουλίνη, υψηλότερα ηπατικά ένζυμα και υψηλότερα επίπεδα NfL.
Αν και το ήπαρ παράγει μικρές ποσότητες χολίνης, η κύρια πρόσληψη πρέπει να γίνεται μέσω της διατροφής. Τροφές πλούσιες σε χολίνη είναι τα αυγά, το κοτόπουλο, τα ψάρια, τα φασόλια και τα σταυρανθή λαχανικά όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι και τα λαχανάκια Βρυξελλών. Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι οι γυναίκες είχαν χαμηλότερα επίπεδα χολίνης από τους άνδρες, κάτι που έχει ενδιαφέρον, καθώς οι γυναίκες εμφανίζουν συχνότερα γνωστική γήρανση και νόσο Αλτσχάιμερ.
«Οι περισσότεροι δεν συνειδητοποιούν ότι δεν λαμβάνουν αρκετή χολίνη», ανέφερε η Wendy Winslow, εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Η προσθήκη τροφών πλούσιων σε χολίνη στη διατροφή σας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής και να στηρίξει την υγεία του σώματος και του εγκεφάλου σας με την πάροδο των ετών».
