Η συνέντευξη τύπου που διοργάνωσε ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών ανέδειξε το σοβαρότατο πρόβλημα που προκύπτει με τα αντιβιοτικά και την υπερκατανάλωσή τους. Συγκεκριμένα, 1 στους 4 πολίτες παίρνει αντιβιοτικά χωρίς να επισκεφθεί πρώτα το γιατρό (!), γεγονός που δημιουργεί μία σειρά από ζητήματα στη δημόσια υγεία.
Οι λόγοι
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Πρώτα και κύρια, δεν έχει αναπτυχθεί η κουλτούρα που λέει ότι μόνο ο γιατρός είναι ο επιστημονικά υπεύθυνος για να δώσει οδηγία αναφορικά με τα αντιβιοτικά ή κάθε άλλου είδους φάρμακα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι 22% των πολιτών διατηρεί αντιβιοτικά στο σπίτι, για ώρα ανάγκης. Μάλιστα, το 11% πραγματοποιεί λήψη αντιβιοτικών που βρίσκονται στο σπίτι από προηγούμενη χρήση. Αυτό αναδεικνύει ότι ένα μεγάλο μέρος των πολιτών υιοθετεί τον ρόλο του γιατρού και αντί να απευθυνθεί σε ειδικό, αποφασίζει μόνο του για τη θεραπεία του.
Παράλληλα, οι πολίτες στην Ελλάδα δεν έχουν αναπτύξει την κουλτούρα της επίσκεψης σε γιατρό Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Αυτό προκύπτει και από άλλα στοιχεία, όπως τις ροές στα δευτεροβάθμια νοσοκομεία. Στην προκειμένη περίπτωση, φαίνεται από το γεγονός ότι τα οδοντιατρικά προβλήματα με ποσοστό 58-61% αναδεικνύονται ως συχνότερο αίτιο χορήγησης αντιβιοτικού. Ακολουθούν τα συμπτώματα από το ανώτερο (57%) και κατώτερο αναπνευστικό (ιγμορίτιδα) (46%). Για το συνάχι και το διαρροϊκό σύνδρομο μόνο 10% αναφέρουν λήψη αντιβιοτικού. Η νόσος COVID-19, τη χρονιά που προηγήθηκε παρουσίασε ήπια εικόνα και οδήγησε σε λήψη αντιβιοτικού μόνο στο 1.5%.
Οι κίνδυνοι
Η υπερκατανάλωση σε αντιβιοτικά οδηγεί στην ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβιακών στελεχών, τα οποία καθιστούν ολοένα και πιο δύσκολη τη θεραπεία κοινών λοιμώξεων.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως είναι ο θάνατος. Μάλιστα, σύμφωνα με το το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), 2.000 Έλληνες κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους από μικρόβια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Η Ελλάδα είναι και σε αυτή την κατηγορία αρνητική πρωταγωνίστρια, καθώς καταγράφει τους περισσότερους θανάτους ανάμεσα στις χώρες που καταγράφονται.
Η λύση
Μέτρα για την καταπολέμηση των παραπάνω, όπως παρουσιάστηκαν από την Ομ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Λοιμώξεων ΕΚΠΑ, Επ. Πρόεδρος της Ε.Ε.Χ., Ελένη Γιαμαρέλλου, είναι:
- Οι ιατροί που συνταγογραφούν (εκ των προτέρων και εκ των υστέρων), να εφαρμόζουν συνεχή, υποχρεωτική και ανακυκλούμενη ανά 3ετία εκπαίδευση στο αντικείμενο των λοιμώξεων και της αντιμικροβιακής θεραπείας.
- Η εκπαίδευση στην αντιμικροβιακή θεραπεία (συνταγογραφία) πρέπει να ξεκινάει από τα 2 τελευταία έτη φοίτησης τόσο για τους μελλοντικούς ιατρούς όσο και τους φαρμακοποιούς.
- Να αποφεύγεται η φύλαξη και η λήψη leftovers αντιβιοτικών στο σπίτι. Σε αυτό πρέπει να συμμετέχουν και οι συνταγογραφούντες ιατροί, εκπαιδεύοντας ανάλογα τους ασθενείς τους.
- Να εφαρμόζεται υποχρεωτικά το Strep test - μόνο από τον κλινικό ιατρό- στους ασθενείς με φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, για τη σωστή διάγνωση της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης.
