Μια συχνή και αυξανόμενη παγκόσμια ανησυχία για την υγεία, η λιπώδης νόσος του ήπατος, και ιδιαίτερα η Μη Αλκοολική Λιπώδης Νόσος του Ήπατος (NAFLD), επηρεάζει σήμερα περίπου το 30,2% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αν και η συχνότητα ποικίλλει ανά περιοχή, στην Αμερική και στη Νοτιοανατολική Ασία τα ποσοστά ξεπερνούν το 40%. Όμως αυτό δεν είναι το πιο ανησυχητικό στοιχείο.
Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι η μεταβολική δυσλειτουργία που σχετίζεται με τη στεατωτική νόσο του ήπατος (MASLD), όπως ονομάζεται πλέον η NAFLD, μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, ακόμη και όταν λαμβάνονται υπόψη οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου, όπως η παχυσαρκία ή ο διαβήτης. Συχνά ασυμπτωματική, η πάθηση περνά απαρατήρητη, όμως οι επιπτώσεις της ξεπερνούν την υγεία του ήπατος. Δεν πρόκειται πλέον μόνο για το συκώτι, είναι ένα «καμπανάκι κινδύνου» για την καρδιά και, κατ’ επέκταση, για τη συνολική υγεία.
Τι είναι η Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD);
Η NAFLD είναι μια κατάσταση όπου υπερβολικό λίπος συσσωρεύεται στο ήπαρ, χωρίς να προκαλείται από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Συχνά συνδέεται με την παχυσαρκία, τον διαβήτη τύπου 2 και το μεταβολικό σύνδρομο. Η NAFLD περιλαμβάνει ένα φάσμα καταστάσεων: από απλή συσσώρευση λίπους (NAFL) μέχρι πιο σοβαρές μορφές όπως φλεγμονή και ουλές (NASH), ίνωση, κίρρωση ή ακόμα και καρκίνο του ήπατος.
Πλέον, ο όρος MASLD χρησιμοποιείται για να περιγράψει αυτήν την πάθηση, και σχετίζεται στενά με μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου, όπως παχυσαρκία, υψηλό σάκχαρο, αυξημένη χοληστερόλη και υπέρταση.
Λιπώδες ήπαρ και καρδιακή ανεπάρκεια: Μια κρυφή σύνδεση
Παρότι το MASLD θεωρείται κυρίως ηπατική πάθηση, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η καρδιοπάθεια είναι η κύρια αιτία θανάτου σε άτομα με λιπώδες ήπαρ, ακόμη πιο συχνή και από τις ηπατικές επιπλοκές. Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία τονίζει ότι το MASLD συχνά παραβλέπεται, ενώ έχει σοβαρές καρδιαγγειακές συνέπειες.
Μια νέα μακροχρόνια μελέτη από το Πανεπιστήμιο Duke παρακολούθησε 570 ενήλικες με MASLD επιβεβαιωμένο με βιοψία ήπατος για διάστημα 11 ετών. Τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά: 17,9% εμφάνισαν καρδιακή ανεπάρκεια, ενώ σχεδόν το 48% έδειξε ενδείξεις πιθανών καρδιακών προβλημάτων χωρίς ποτέ να έχει διαγνωστεί από γιατρό. Ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος σε ηλικιωμένους, γυναίκες και άτομα με διαβήτη.
Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που χρησιμοποίησε βιοψία ήπατος, το «χρυσό πρότυπο» διάγνωσης, και στη συνέχεια συνέδεσε απευθείας το MASLD με την καρδιακή ανεπάρκεια. Αναδεικνύει έτσι ένα σοβαρό κενό: πολλοί ασθενείς με λιπώδες ήπαρ δεν παρακολουθούνται για καρδιακά προβλήματα, με αποτέλεσμα να χάνονται ευκαιρίες για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.
Το MASLD έχει ήδη αναγνωριστεί ως ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο, δηλαδή φραγμένες αρτηρίες που οδηγούν σε εμφράγματα και εγκεφαλικά.
Μια μεγάλη μετα-ανάλυση με περισσότερα από 11 εκατομμύρια άτομα σε πολλές χώρες έδειξε ότι η NAFLD αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας κατά 1,5 φορές, ανεξάρτητα από την ηλικία, τον διαβήτη ή την παχυσαρκία.
Άλλες μελέτες δείχνουν ότι το MASLD και η καρδιακή ανεπάρκεια μοιράζονται κοινούς παράγοντες κινδύνου όπως αντίσταση στην ινσουλίνη, παχυσαρκία και χρόνια φλεγμονή. Το MASLD μπορεί να οδηγήσει σε βλαβερές αλλαγές στη δομή και λειτουργία της καρδιάς, ιδίως σε προβλήματα χαλάρωσης του καρδιακού μυός (HFpEF).
Ακόμη πιο ανησυχητικό: οι θάνατοι από καρδιακή ανεπάρκεια σε άτομα με NAFLD έχουν διπλασιαστεί στις ΗΠΑ τα τελευταία 20 χρόνια, με τον κίνδυνο να είναι ιδιαίτερα υψηλός σε γυναίκες και σε συγκεκριμένες εθνοτικές ομάδες σε αγροτικές ή νότιες περιοχές.
Επιπλέον, μελέτες από βάσεις δεδομένων, όπως το UK Biobank, δείχνουν ότι το MASLD συνδέεται με αυξημένη συνολική θνησιμότητα, θανάτους από καρδιαγγειακά αίτια και σοβαρά καρδιακά επεισόδια, ακόμη και σε άτομα που δεν πίνουν αλκοόλ. Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American College of Cardiology επιβεβαιώνει ότι οι ασθενείς με MASLD αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιομυοπάθειες, αρρυθμίες και αθηροσκλήρωση.
Γιατί το λιπώδες ήπαρ βλάπτει την καρδιά;
Η έρευνα δείχνει ότι η φλεγμονή και η αντίσταση στην ινσουλίνη, που προκαλούνται από τα γεμάτα λίπος ηπατικά κύτταρα, μπορούν να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία και την καρδιά. Επίσης, η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου, το οξειδωτικό στρες και η συστηματική φλεγμονή συμβάλλουν στη σκλήρυνση των αρτηριών και στη μείωση της καρδιακής λειτουργίας.
Επιπλέον, το λιπώδες ήπαρ αντανακλά μια κατάσταση μεταβολικής ανισορροπίας, που συνυπάρχει με υψηλά λιπίδια αίματος, υπέρταση και διαβήτη: όλα αυτά καταπονούν το καρδιαγγειακό σύστημα.
Η αναγνώριση του MASLD δεν αφορά μόνο το συκώτι. Μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι ευαλωτότητας της καρδιάς. Οι ειδικοί συνιστούν να ελέγχονται οι ενήλικες με MASLD, ιδιαίτερα όσοι έχουν διαβήτη ή υψηλή χοληστερόλη, και για καρδιακά προβλήματα, όπως η διαστολική δυσλειτουργία ή η καρδιακή ανεπάρκεια.
Νέες κατευθυντήριες γραμμές δείχνουν ότι φάρμακα όπως οι αναστολείς ACE, οι ARBs και οι SGLT-2 μπορεί να ωφελήσουν ασθενείς που πάσχουν τόσο από MASLD όσο και από καρδιακή ανεπάρκεια, μειώνοντας τη φλεγμονή και βελτιώνοντας τα αποτελέσματα.
Το λιπώδες ήπαρ, συχνά χωρίς καμία σχέση με το αλκοόλ, μπορεί σιωπηλά να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών καρδιοπαθειών όπως η καρδιακή ανεπάρκεια.
Με τακτικούς ελέγχους και απλές αλλά αποτελεσματικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, μπορούμε να ανακόψουμε αυτή τη διπλή απειλή. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Η υγεία του ήπατος μπορεί να είναι το κλειδί για την προστασία της καρδιάς.
