Κοινώς χρησιμοποιούμενα φυτικά αλλά και γενικότερα διατροφικά συμπληρώματα, που λαμβάνονται από εκατομμύρια Αμερικανούς για να διατηρήσουν την υγεία τους, έχουν συνδεθεί με αυξανόμενο αριθμό περιπτώσεων ηπατικής βλάβης και τοξικότητας.

Η ηπατική ανεπάρκεια που σχετίζεται με κατανάλωση συμπληρωμάτων οδηγώντας Αμερικανούς ασθενείς να μπουν σε λίστα αναμονής για μεταμόσχευση αυξήθηκε κατά οκτώ φορές σε σχέση με το παρελθόν μεταξύ 1995 και 2020, σύμφωνα με μελέτη του 2022.

Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι το 20% των περιπτώσεων ηπατικής τοξικότητας στις ΗΠΑ συνδέονται με αυτά τα συμπληρώματα.

Η βλάβη μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή. Οι ηπατικές παθήσεις προκαλούν πάνω από 50.000 θανάτους κάθε χρόνο, σύμφωνα με τις ομοσπονδιακές υγειονομικές αρχές. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως φαρμακοεπαγόμενη ηπατοτοξικότητα (drug-induced liver injury), και μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική δυσλειτουργία ή και πλήρη ηπατική ανεπάρκεια. Οι περιπτώσεις ηπατοτοξικότητας μπορεί να είναι σπάνιες, αλλά το πόσο σπάνιες ακριβώς παραμένει ασαφές. Παρ’ όλα αυτά, περίπου 15 εκατομμύρια Αμερικανοί χρησιμοποιούν συμπληρώματα που περιέχουν συστατικά δυνητικά επιβλαβή για το ήπαρ.

«Πιστεύω ότι οι άνθρωποι θεωρούν ότι αυτά τα προϊόντα είναι ασφαλή», δήλωσε η Dr. Dina Halegoua-De Marzio, ηπατολόγος. «Ο βασικός λόγος που τα παίρνουν είναι για να βελτιώσουν την υγεία τους, επομένως δεν συνειδητοποιούν ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος», συμπλήρωσε.

Ποια είναι τα επικίνδυνα συμπληρώματα;

Πολλοί τα παίρνουν με στόχο τη βελτίωση της υγείας τους. Το πιο ευρέως καταναλισκόμενο στις ΗΠΑ είναι ο κουρκουμάς.

Στη λίστα των επικίνδυνων φυτικών σκευασμάτων περιλαμβάνονται επίσης:

• Black cohosh
• Red yeast rice
• Garcinia cambogia
• Εκχύλισμα πράσινου τσαγιού

«Όταν χρησιμοποιείτε κουρκουμά στο μαγείρεμα, αυτό μπορεί να είναι ασφαλές. Όμως, μερικά από τα συμπληρώματα σήμερα περιέχουν πάνω από 2.000 mg κουρκουμά, μία πολύ υψηλή δόση», δήλωσε η Halegoua-De Marzio, προσθέτοντας ότι ο συνδυασμός με μαύρο πιπέρι μπορεί να επιφέρει πραγματική βλάβη στο ήπαρ.

Στο διαδίκτυο, πολλά από αυτά τα συμπληρώματα προωθούνται ως πιο φυσικές επιλογές σε σύγκριση με τα φάρμακα. Ωστόσο, δεν υπόκεινται στον ίδιο βαθμό ελέγχου και δοκιμών όπως τα φαρμακευτικά σκευάσματα. Και αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Γιατροί επισημαίνουν πως ανεπαρκείς έλεγχοι στις ιατρικές εξετάσεις και παραπλανητική επισήμανση των προϊόντων αποτελούν επίσης προβλήματα που χρήζουν προσοχής.

Λιγότερο από το 40% των ασθενών ενημερώνουν πρόθυμα τον γιατρό τους για τα συμπληρώματα που λαμβάνουν, σύμφωνα με την Dr. Crystal Xue. Χωρίς την καθοδήγηση ιατρού, τα άτομα που παίρνουν υπερβολικές ποσότητες μπορεί να μη συνειδητοποιούν τον κίνδυνο.

Ο Robert Grafton από το Νιου Τζέρσεϊ δήλωσε στο NBC News ότι, αν δεν είχε ιατρικό υπόβαθρο, πιθανόν να είχε πάρει περισσότερα συμπληρώματα για να αισθανθεί καλύτερα. Αντ’ αυτού, μετά από εισαγωγή στο νοσοκομείο, διαγνώστηκε με φαρμακοεπαγόμενη ηπατική βλάβη αφού είχε λάβει ashwagandha, χάπια κουρκουμά και άλλα σκευάσματα. Μερικά άτομα μπορεί να είναι και γενετικά ευάλωτα σε αυτού του είδους τη βλάβη... κάτι που ισχύει επίσης και για φάρμακα.

Συμπτώματα ηπατικής βλάβης και τοξικότητας

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν:

• Πυρετό
• Κόπωση
• Πόνο στην κοιλιά
• Ναυτία και έμετο
• Αλλαγή στο χρώμα των ούρων
• Ίκτερο (κιτρίνισμα δέρματος και ματιών)

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 44.000 περιπτώσεις ηπατικής βλάβης που σχετίζονται με τέτοια σκευάσματα κάθε χρόνο, με περίπου 2.700 θανάτους.

Όλοι μπορούν να συνεχίσουν να παίρνουν συμπληρώματα, αρκεί να το κάνουν με ασφάλεια. Ωστόσο, λόγω της έλλειψης αυστηρής ρύθμισης στον τομέα αυτό, οι ερευνητές ελπίζουν να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση για να προληφθούν μελλοντικοί θάνατοι.