Ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, διοργάνωσε στο πλαίσιο της 89ης ΔΕΘ μια σειρά από συζητήσεις, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στη ρύπανση του περιβάλλοντος και τις επιπτώσεις στην υγεία, αλλά και τον εθισμό των παιδιών στις οθόνες και τις βλάβες που μπορούν να προκύψουν στην όρασή τους.
Στην 1η ενότητα των συζητήσεων για το περιβάλλον και την υγεία, ομιλητές ήταν ο κ. Θεόδωρος Καρακώστας Ομότιμος Καθηγητής Μετεωρολογίας, Κλιματολογίας και Περιβάλλοντος Τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ, η κα Κατερίνα Μανίκα καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Φυματιολογίας ΑΠΘ Διευθύντρια Πνευμονολογικής Κλινικής ΑΠΘ, η κα Θεοδώρα Παπαμήτσου Καθηγήτρια Ιστολογίας – Εμβρυολογίας, Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ και ο κ. Δρόσος Τσαβλής Ιατρός Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ, Αντιπρόεδρος ΕΝΘΕ.
Ο Ομότιμος Καθηγητής Μετεωρολογίας, Κλιματολογίας και Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Θεόδωρος Καρακώστας, παρουσίασε την κλιματική αλλαγή ως μια μακροχρόνια μεταβολή του κλίματος, που οφείλεται στην αύξηση των θερμοκηπικών αερίων από ανθρώπινες δραστηριότητες. «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μόνο οικολογικό πρόβλημα, αλλά και ζήτημα δημόσιας υγείας», τόνισε. Εξήγησε δε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας, οι έντονες βροχοπτώσεις, οι καύσωνες, οι πλημμύρες και η ξηρασία επηρεάζουν την υγεία μέσω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της μόλυνσης υδάτων και εδάφους, καθώς και της φωτορύπανσης. Ειδικά για τη Θεσσαλονίκη, ανέφερε ότι η γεωγραφική της θέση εγκλωβίζει ρύπους, επιδεινώνοντας την ποιότητα του αέρα. Πρότεινε τη δημιουργία αποταμιευτήρων νερού για την αντιμετώπιση της ξηρασίας και την υιοθέτηση μέτρων για τη μείωση των εκπομπών ρύπων.
«Εισπνέουμε όχι μόνο οξυγόνο, αλλά και ρύπους, αλλεργιογόνα και μικρόβια»
Η Καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Φυματιολογίας του ΑΠΘ, Κατερίνα Μανίκα, υπογράμμισε τη στενή σχέση του αναπνευστικού συστήματος με το περιβάλλον, καθώς οι πνεύμονες αποτελούν μια τεράστια επιφάνεια ανταλλαγής αερίων. «Εισπνέουμε όχι μόνο οξυγόνο, αλλά και ρύπους, αλλεργιογόνα και μικρόβια», είπε. Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τις λοιμώξεις, καθώς οι πλημμύρες διαταράσσουν την πρόσβαση σε καθαρό νερό, αυξάνοντας κρούσματα νοσημάτων όπως η χολέρα και η λεπτοσπείρωση. Επιπλέον, η αύξηση της θερμοκρασίας ευνοεί την εξάπλωση κουνουπιών που μεταδίδουν τον Δάγκειο Πυρετό, ενώ οι φωτιές και η υγρασία ενισχύουν τα αλλεργιογόνα, όπως η γύρη και οι μύκητες, επιδεινώνοντας το άσθμα και τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Η καθηγήτρια τόνισε ότι η άνοδος της θερμοκρασίας κατά 1°C αυξάνει τη θνητότητα από αναπνευστικά νοσήματα κατά 4% σε χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Η Καθηγήτρια Ιστολογίας-Εμβρυολογίας του ΑΠΘ, Θεοδώρα Παπαμήτσου, επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις της ρύπανσης στο έμβρυο και τον ανθρώπινο οργανισμό. Μεταξύ άλλων είπε:«Η ατμοσφαιρική ρύπανση, όπως τα μικροσωματίδια και το όζον, περνά μέσω του αίματος της εγκύου στον πλακούντα, προκαλώντας οξειδωτικό στρες και φλεγμονές». Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό, χαμηλό βάρος γέννησης και χρόνιες παθήσεις στα παιδιά, όπως το άσθμα. Στους ενήλικες, η ρύπανση συνδέεται με καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο, ενώ οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι λόγω μειωμένης λειτουργικότητας οργάνων. Επιπλέον, χημικές ουσίες όπως φυτοφάρμακα και βαρέα μέταλλα (μόλυβδος, υδράργυρος) διαταράσσουν την ορμονική ισορροπία και προκαλούν βλάβες σε νεφρούς και ήπαρ. Η καθηγήτρια πρότεινε τη μείωση της έκθεσης σε ρύπους μέσω υγιεινού τρόπου ζωής, χρήσης φίλτρων αέρα και τακτικής ιατρικής παρακολούθησης.
Ατμοσφαιρική ρύπανση και θνησιμότητα
Ο Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος και Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Νοσημάτων Θώρακος Ελλάδος, Δρόσος Τσαβλής, υπογράμμισε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για χιλιάδες πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη το 2024, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος. «Τα μικροσωματίδια, με διάμετρο έως 2,5 μικρόμετρα, εισχωρούν βαθιά στους πνεύμονες, αποδυναμώνοντας την άμυνα του αναπνευστικού», εξήγησε και πρότεινε τρεις άξονες πρόληψης. Ενημέρωση του κοινού, μέτρα από την πολιτεία (π.χ. μείωση εκπομπών ρύπων μέσω του Μετρό και ποδηλατοδρόμων) και ατομικές δράσεις, όπως η αποφυγή εξωτερικής άσκησης σε ημέρες υψηλής ρύπανσης, η χρήση φίλτρων HEPA και η τήρηση φαρμακευτικής αγωγής.
Μετά την ολοκλήρωση της 1ης ενότητας ο πρόεδρος του ΙΣΘ Νίκος Νίτσας σημείωσε ότι «οι ομιλητές ανέδειξαν την κρισιμότητα της σχέσης περιβάλλοντος και υγείας, καλώντας πολίτες και πολιτεία να δράσουν για τη μείωση της ρύπανσης και την προστασία της δημόσιας υγείας. Η πρόληψη, η ενημέρωση και η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών μπορούν να περιορίσουν τις επιπτώσεις της περιβαλλοντικής κρίσης, προστατεύοντας ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες».
Αναλυτικότερα ο κ. Καρακώστας σημείωσε ότι η ρύπανση του περιβάλλοντος δεν είναι οικολογικό πρόβλημα αλλά… υγειονομικό. Ακόμη τόνισε τα εξής:«…εάν θελήσουμε να δούμε το όλο θέμα σφαιρικά και να το επιμερίσουμε, τότε θα μπορέσουμε να βγάλουμε 4-5 διαστάσεις ή συνιστώσες θα έλεγα. Η πρώτη είναι το ατμοσφαιρικό περιβάλλον, η ατμοσφαιρική ρύπανση. Δηλαδή εδώ θα ασχοληθούμε με τα οξείδια του αζώτου, θειούχες ενώσεις, μικροσωματίδια και οι γιατροί μας θα μας πουν τι επιπτώσεις έχουν τα αέρια αυτά.
Η δεύτερη συνιστώσα είναι η ρύπανση των υδάτινων πόρων. Δηλαδή οι ποταμοί, οι λίμνες, οι θάλασσες, μολύνονται με τα βαρέα μέταλλα, βιομηχανικά απόβλητα, φυτοφάρμακα, μικροπλαστικά και αυτά επηρεάζουν το περιβάλλον και κατ’ επέκταση τον άνθρωπο. Μία τρίτη συνιστώσα είναι η ρύπανση του εδάφους και της τροφής. Εκεί έχουμε την επίδραση των φυτοφαρμάκων και των λιπασμάτων. Μια τέταρτη θα έβαζα το θόρυβο και τη φωτορύπανση.
Και μία τελευταία που έρχομαι και στο αντικείμενο το δικό μου είναι η κλιματική αλλαγή. Δηλαδή, οι συνθήκες εκείνες τις οποίες τις βλέπουμε σαν αύξηση της θερμοκρασίας, έντονες βροχοπτώσεις, πλημμυρικά φαινόμενα, ξηρασία από την άλλη μεριά, φωτιές. Αν θέλαμε να τα μαζέψουμε όλα αυτά θα λέγαμε συμπερασματικά ότι η ρύπανση του περιβάλλοντος δεν είναι μόνο οικολογικό πρόβλημα, αλλά είναι και ένα δημόσιο υγειονομικό ζήτημα».
Ποια είναι τα λεγόμενα «αέρια του θερμοκηπίου»
-«Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι η συσσώρευση και ο εγκλωβισμός στη γήινη ατμόσφαιρα των θερμοκηπικών αερίων. Ποια είναι αυτά; Διοξείδιο του άνθρακα, θεϊκές ενώσεις, όζον κλπ. Αυτά τα αέρια τι κάνουν; Δημιουργούν ένα πέπλο πάνω από τη γη και έχουν σαν συνέπεια να επηρεάζουν κατά 2 διεργασίες. Η μια διεργασία είναι θετική ως προς τον άνθρωπο και λαμβάνει χώρα κατά την διάρκεια της ημέρας. Δηλαδή επιτρέπει την είσοδο της ηλιακής ακτινοβολίας στη γη μας, με αποτέλεσμα όλα αυτά τα χρόνια η γη να έχει μια μέση θερμοκρασία γύρω στους 15,6-16° μέση θερμοκρασία του πλανήτη. Αν δεν επέτρεπε την είσοδος της ηλιακής ακτινοβολίας θα είχαμε -23. Επομένως δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε.
Η ευεργετική ενέργεια του φαινομένου του θερμοκηπίου. Η δεύτερη ενέργεια είναι η αρνητική, η οποία λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Κατά τη διάρκεια της νύχτας η γη είναι θερμότερη από την ατμόσφαιρα. Έτσι θερμική ακτινοβολία εκπέμπεται από τη γη προς την ατμόσφαιρα. Ένα μέρος της θερμοκρασίας αυτής ξεπερνάει τα αέρια του θερμοκηπίου και βγαίνει στο διάστημα. Το μεγαλύτερο όμως μέρος ανακλάται και επιστρέφει στη γη, με αποτέλεσμα να έχουμε μια συσσωρευτική άθροιση της θερμοκρασίας. Έτσι δηλαδή παρατηρούμε την αύξηση της θερμοκρασίας.
Το τρίτο είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα. Δηλαδή, αν δούμε τις συγκεντρώσεις όλων αυτών των θερμοκηπικών αερίων από τα παλιά χρόνια, μέχρι παράδειγμα το 1750. Γιατί αναφέρω το 1750; Γιατί το 1750 έγινε η ανακάλυψη του ορυκτού πλούτου. Ο άνθρωπος ανακάλυψε τον ορυκτό πλούτο. Μέχρι τότε οι συγκεντρώσεις είναι σταθερές των αερίων αυτών. Μετά το 1750 αρχίζει μια μικρή, πολύ μικρή σταδιακή αύξηση της συγκέντρωσης αυτών. Και μετά από αρκετά χρόνια έχουμε μια τεράστια αύξηση, εκθετική αύξηση της συγκέντρωσης. Που οφείλεται αυτό; Ο άνθρωπος ανακάλυψε τον ορυκτό, αλλά το 1750 δεν είχε την τεχνολογία να τον εκμεταλλευθεί όπως θα ήθελε. Λοιπόν. Επόμενος έκανε χρήση μέχρις ότου πέρασαν χρόνια, αναπτύχθηκε η τεχνολογία και πέρασε από τη χρήση στην κατάχρηση. Και η κατάχρηση αυτή είναι το αποτέλεσμα της αύξησης των θερμοκηπικών αερίων. Η μητέρα φύση μας έδωσε τη δυνατότητα να έχουμε 4 διακριτές εποχές τη χρονιά. Εμείς όμως έχουμε καταφέρει να αλλάξουμε τις ημερομηνίες».
Η καθηγήτρια κα Μανίκα αναλυτικότερα τόνισε ότι την έκταση του αναπνευστικού συστήματος στον ανθρώπινο οργανισμό και τα εξής:
-«Το αναπνευστικό σύστημα ουσιαστικά συμπορεύεται με το περιβάλλον, γιατί είναι μια τεράστια επιφάνεια ανταλλαγής με αυτό. Φανταστείτε ότι αν βάλουμε τις κυψελίδες μέσα στον πνεύμονά μας σε μια επιφάνεια θα πάρουμε 70τ.μ. Δηλαδή έχουμε μέσα μας μία επιφάνεια ανταλλαγής αερίων ίση με ένα διαμέρισμα. Αυτό σημαίνει ότι αυτή είναι η επιφάνεια που χρησιμοποιεί ο οργανισμός μας για να παίρνει οξυγόνο από το περιβάλλον και να αποβάλλει βέβαια διοξείδιο του άνθρακα και αυτή είναι η αναπνοή.
Αλλεργιογόνα στην ατμόσφαιρα
Εκτός όμως από το οξυγόνο παίρνουμε και διάφορες άλλες ουσίες που υπάρχουν στο περιβάλλον, όπως είναι οι ιοί και τα μικρόβια. Θα ξεκινήσω από αυτό. Και αυτός είναι ο τρόπος που ο άνθρωπος μολύνεται από τις διάφορες αερογενείς λοιμώξεις, δεν ξεχνάμε την πανδημία που ζήσαμε μόλις πρόσφατα, αλλά και κάποια παλαιότερα νοσήματα όπως η φυματίωση που αποτέλεσαν μάστιγα τους προηγούμενους αιώνες και εξακολουθούν να υπάρχουν. Ένας άλλος τρόπος αλληλεπίδρασης είναι, τα αλλεργιογόνα που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα όπως η γύρη, όπως τα ακάρεα, στα οποία αν είναι κανείς αλλεργικός μπορεί να κάνει εκδηλώσεις βρογχικού άσθματος ή ρινίτιδας.
Ο καπνός του τσιγάρου
Μία άλλη εκδήλωση αυτής της αλληλεπίδρασης είναι ο καπνός του τσιγάρου που οδηγεί στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και στον καρκίνο του πνεύμονα. Επίσης, μπορεί ένας άνθρωπος στην εργασία του να εισπνέει ουσίες, όπως για παράδειγμα ίνες αμιάντου, οι οποίες θα έχουν επιβλαπτική επίδραση στον πνεύμονα με την αμιάντωση ή πάλι με καρκίνο του πνεύμονα. Και ας μην ξεχνάμε και όσα αναφέρθηκαν μέχρι τώρα για τα σωματίδια και τα διάφορα αέρια της ρύπανσης, που στοιχειοθετούνε αυτό που λέμε ρύπανση της ατμόσφαιρας, που επίσης μπορεί να συμβάλλουν στην παρόξυνση διαφόρων πνευμονοπαθειών. Καταρχήν διάβαζα πρόσφατα τώρα μια μελέτη που έλεγε ότι για τις χώρες χαμηλού και μέσου εισοδήματος που οι πληθυσμοί εκεί είναι πιο ευπαθείς, άνοδος της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό Κελσίου σημαίνει αύξηση της θνητότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα κατά 2% και από αναπνευστικά νοσήματα κατά 4%.
Λοιμώδη νοσήματα
Τώρα για τα λοιμώδη νοσήματα συγκεκριμένα, η απάντηση είναι σαφώς ναι. Δηλαδή η κλιματική αλλαγή πέρα από την άμεση επίδραση που μπορεί να έχει στη ζωή και την υγεία των ανθρώπων, ας πούμε, μπορεί να πεθάνουν άνθρωποι λόγω μιας πυρκαγιάς ή λόγω μιας πλημμύρας, οι καταστροφές αυτές οι φυσικές θα έχουν επίδραση και στα λοιμώδη νοσήματα. Για παράδειγμα όταν έχουμε μία πλημμύρα διαταράσσονται οι παροχές του νερού, τα συστήματα αποχέτευσης, οπότε καταλαβαίνετε ότι πολύ πιο εύκολα οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιούν μολυσμένο νερό ή να μην έχουν πρόσβαση σε νερό και μπορεί να αυξηθούν υδατογενή νοσήματα όπως η γαστρεντερίτιδα, η χολέρα, κάποιες ηπατίτιδες, η λεπτοσπείρωση.
Και αυτά δεν είναι μόνο θεωρητικά αλλά και στον τυφώνα Ντάνιελ που πριν από 2 χρόνια ήρθε στη Θεσσαλία διαπιστώθηκε ότι όντως υπήρξαν το πρώτο τετράμηνο μετά την καταστροφή αύξηση σε κάποια από αυτά τα λοιμώδη νοσήματα. Γίνεται επειδή οι συνθήκες υγιεινής δεν ήταν αυτές που θα έπρεπε. Επειδή ας πούμε μπορεί να υπάρχουν ποντίκια που βγαίνουν, που μολύνονται τα ύδατα που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, δεν υπάρχει ούτε ο βιολογικός καθαρισμός που μπορεί να υπάρχει κανονικά και επίσης δεν υπάρχει και πρόσβαση σε καθαρό νερό.
Δάγκειος πυρετός
-«Ένα άλλο πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στις λοιμώξεις είναι ο Δάγκειος Πυρετός. Δηλαδή επειδή αυξάνεται η θερμοκρασία, αυξάνεται και η κυκλοφορία κάποιων κουνουπιών όπως το κουνούπι τίγρης που κανονικά βρίσκεται στην Αφρική σε συγκεκριμένες συνθήκες, στις τροπικές ζώνες, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας. Αυτό τώρα υπάρχουν και σε άλλες περιοχές. Το 2024 ο Παγκόσμιες Οργανισμός Υγείας κατέγραψε τον υψηλότερο αριθμό Δάγκειου Πυρετού που έχει μετρηθεί ποτέ. Ακριβώς γιατί μετατοπίζονται οι ζώνες στις οποίες κυκλοφορούν τα κουνούπια, άρα και ο Δάγκειος Πυρετός, εκτός από τις τροπικές περιοχές, σε άλλες περιοχές του κόσμου.
Επίσης το λιώσιμο των πάγων αποκαλύπτει μικροοργανισμούς οι οποίοι δεν είναι γνωστοί στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος δεν έχει ανοσία σε αυτούς, άρα είμαστε ευπρόσβλητοι σε αυτούς τους μικροοργανισμούς. Και επίσης λόγω των πλημμυρών και των φυσικών καταστροφών μπορεί να έχουμε και διαμονή των ανθρώπων σε καταυλισμούς, οπότε σε συνθήκες συνωστισμού. Άρα όλα αυτά τα νοσήματα με την μετάδοση των νοσημάτων του αναπνευστικού και αυτά βρίσκονται σε έξαρση».
-«Τώρα όσον αφορά τα αλλεργιογόνα της ατμόσφαιρας. Αύξηση της θερμοκρασίας σημαίνει αύξηση της ανθοφορίας, άρα για μεγαλύτερη διάρκεια, σε μεγαλύτερη ένταση μπορεί να κυκλοφορούν διάφορες γύρες, και αυτό έχει αποδειχθεί για συγκεκριμένα αλλεργιογόνα που κυκλοφορούν και στην Αμερική και στην Ευρώπη. Επίσης καταιγίδες, πλημμύρες, όλα αυτά σημαίνουν αύξηση της υγρασίας, αύξηση της μούχλας, αύξηση των μυκήτων και σε αυτά μπορεί κάποιοι άνθρωποι να είναι αλλεργικοί και αυτό σημαίνει ότι οι αλλεργικοί θα έχουν αύξηση των παροξυσμών του βρογχικού άσθματος για παράδειγμα. Φωτιές, που σημαίνει παραγωγή σωματιδίων και αυτές μπορεί να επιβαρύνουν ανθρώπους με αναπνευστικά προβλήματα. Και βέβαια η ρύπανση της ατμόσφαιρας που είναι ένα συνοδοιπόρος της κλιματικής αλλαγής που και αυτή ευθύνεται για παροξύνσεις και στην χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και στο βρογχικό άσθμα»
Πρόωροι τοκετοί και βλάβες στα έμβρυα
Η κα καθηγήτρια Παπαμήτσου αναλυτικότερα, έκανε λόγο για πρόωρους τοκετούς και βλάβες στα έμβρυα και νεογνά από την ατμοσφαιρική ρύπανση καθώς επίσης και στα εξής:
-«Η ατμοσφαιρική ρύπανση και ιδιαίτερα τα μικροσωματίδια, το οξείδιο του αζώτου και το όζον, επειδή είπαμε για το έμβρυο να πούμε πρώτα ότι στην έγκυο γυναίκα μπορεί να περάσει μέσω των πνευμόνων με την κυκλοφορία του αίματος. Αυτό οδηγεί σε αυξημένο οξειδωτικό στρες και φλεγμονώδεις αντιδράσεις που αυτό επηρεάζει τη ροή του αίματος στον πλακούντα. Έχουν γίνει πολλές έρευνες, οι οποίες δείχνουν ότι η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ρύπανσης αυξάνει τον κίνδυνο της ενδομήτριας καθυστέρησης της ανάπτυξης, έχουμε πρόωρο τοκετό και χαμηλού βάρους γέννησης. Επίσης, υπάρχει περίπτωση να έχουμε την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων στα παιδιά, όπως είναι το άσθμα, χρόνια βρογχίτιδα.
Καρδιαγγειακά νοσήματα
Στους ενήλικες μπορούμε να συσχετίσουμε την τη ρύπανση με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, εγκεφαλικών επεισοδίων και ορισμένες μορφές καρκίνου. Όσον αφορά τους ηλικιωμένους εδώ μπορούμε να πούμε ότι επειδή οι ηλικιωμένοι ήδη έχουν κάποιες παθήσεις η ρύπανση από την ατμόσφαιρα μπορεί να επιβαρύνει περισσότερο τις διάφορες καταστάσεις. Επομένως, στους ηλικιωμένους, επομένως μπορούμε να πούμε εδώ ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι απλώς περιβαλλοντικό».
-«Πρώτα αυτά και μετά θα πούμε για τα βαρέα, μπορούν να δράσουν σαν ενδοκρινικοί διαταράκτες επηρεάζοντας την ορμονική ισορροπία του εμβρύου και τη φυσιολογική ανάπτυξη των οργάνων. Τα βαρέα μέταλλα που είπατε, ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, το κάδμιο, διαπερνούν τον πλακούντα και συσσωρεύονται στους εμβρυϊκούς ιστούς. Έτσι η συγκέντρωση εκεί στους εμβρυικούς ιστούς μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των διαφόρων οργάνων και φυσικά όλα τα συστήματα. Δηλαδή να πω ένα παράδειγμα, ότι οι νεφροί φυσιολογικά φυσιολογικά φιλτράρουν το αίμα.
Νεφρική ανεπάρκεια
Όταν συγκεντρώνονται πολλές τοξικές ουσίες στα σωληνάρια, μειώνεται η δυνατότητα των νεφρών να εκτελέσουν αυτή τη λειτουργία. Επομένως, όταν ο οργανισμός εκτίθεται συνεχόμενα σε αυτές τις τοξικές ουσίες μπορεί να οδηγηθούν στην νεφρική ανεπάρκεια. Το ίδιο μπορούμε για κάποιο, ένα παράδειγμα ακόμα θα σας πάλι ακόμα θα σας πω είναι το ήπαρ, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό στον ανθρώπινο οργανισμό.
Όταν πρόκειται για ξένες ουσίες, οι οποίες πρέπει να τις μεταβολίσει, μπορούν να παράξουν ελεύθερες ρίζες, μπορούν να παράξουν δραστικές μορφές οξυγόνου, από αυτές καταστρέφουν τα ηπατικά κύτταρα και μπορεί να οδηγηθούμε έτσι σε φλεγμονή, στο λιπώδη εκφύλιση, ακόμα και σε ηπατική ανεπάρκεια. Και σε διάφορα και στο καρδιαγγειακό έχουμε τέτοια προβλήματα, έχουμε και στο αναπνευστικό προβλήματα, να μην αναφερθούμε σε όλα. Είναι πολύ μεγάλος επιβαρυντικός παράγοντας αυτές όλες οι ουσίες.
Τα δε λύματα αποτελούν μια σημαντική πηγή τέτοιων τοξικών ουσιών, γιατί περιέχουν μέσα φαρμακευτικά υπολείμματα, βαρέα μέταλλα, μικροπλαστικά, διάφορες βιοχημικές-χημικές ενώσεις που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα και καταλήγουν στον άνθρωπο. Παράλληλα, σε περιβάλλοντα με ανεπαρκή επεξεργασία των λυμάτων συνυπάρχουν και λοιμώδεις παράγοντες, όπως είναι βακτήρια ή παράσιτα, οι οποίοι ενισχύουν περισσότερο τον κίνδυνο της δημόσιας υγείας. Αυτό γίνεται κυρίως και σε ευάλωτες ομάδες, όπως τα έμβρυα, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι.
Ακτινοβολία
-«Και η ακτινοβολία επηρεάζει στο έμβρυο γιατί μπορεί να προκαλέσει γενετικές μεταλλάξεις και τερατογένεση. Η έκθεση ειδικά το πρώτο τρίμηνο της κύησης είναι πάρα πολύ επικίνδυνη για το έμβρυο γιατί τότε, στο πρώτο τρίμηνο, έχουμε την οργανογένεση. Την διάπλαση δηλαδή των οργάνων του εμβρύου. Έτσι μπορούμε να οδηγηθούμε σε διάφορες καταστάσεις. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνεται φόβος για τις έγκυες γυναίκες γιατί δεν σημαίνει ότι κάθε έκθεση σε ακτινοβολία σημαίνει και επιπτώσεις. Εξαρτάται από το διάστημα της εγκυμοσύνης, δηλαδή το χρόνο το πρώτο τρίμηνο αν είναι, εξαρτάται από τη δόση της ακτινοβολίας και για πόσο χρονικό διάστημα εκτίθεται στην δόση.
Τα έμβρυα και τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα γιατί βρίσκονται στο στάδιο της ταχείας ανάπτυξης. Η έκθεση σε τοξικές ουσίες κατά την εμβρυϊκή ζωή μπορεί να διαταράξει πάρα πολλές διαδικασίες, οι οποίες εξελίσσονται εκείνο το διάστημα. Τα έμβρυα έχουν ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα και είναι ευάλωτα στις λοιμώξεις, όπως και τα παιδιά έχουν, τότε έχουν και το αναπνευστικό του σύστημα και το ανοσοποιητικό τους, οπότε για αυτό είναι πιο ευάλωτα.
Οι ηλικιωμένοι έχουν γήρανση του ανοσοποιητικού συστήματος. Έτσι και σε συνδυασμό με τη μη επαρκή επιδιόρθωση των βλαβών του DNA καθιστούν όλα αυτά μπορούν να καταστήσουν τους ηλικιωμένους πιο επιρρεπείς σε χρόνια νοσήματα και φυσικά να έχουν αύξηση και της θνητότητας. Επίσης η γήρανση των ιστών στους ηλικιωμένους οδηγεί σε μειωμένη λειτουργικότητα των οργάνων. Άρα έχουν αύξηση των αποπτωτικών κνησμών, της φλεγμονής και έτσι όλα αυτά επιβαρύνονται».
