Η διατροφή που συνδέεται με καλύτερη επιβίωση στους ασθενείς με καρκίνο

Η διατροφή που συνδέεται με καλύτερη επιβίωση στους ασθενείς με καρκίνο
Anna Pelzer / Unsplash
Τετάρτη, 17/12/2025 - 17:37

Πώς η διατροφή μπορεί να προωθήσει τη μακροζωία σε ασθενείς με καρκίνο.

Οι επιζώντες από καρκίνο που ακολουθούν στενά μια διατροφή μεσογειακού τύπου φαίνεται να ζουν περισσότερο σε σύγκριση με όσους δεν το κάνουν, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό European Heart Journal.

Ειδικότερα, η μελέτη έδειξε ότι η προσήλωση στη μεσογειακή διατροφή, η οποία είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ψάρια και ελαιόλαδο, συνδέθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε άτομα που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι τα ευρήματα προστίθενται στα ολοένα και περισσότερα στοιχεία που δείχνουν πως οι ίδιες συνήθειες τρόπου ζωής που προστατεύουν την καρδιά μπορεί να βελτιώνουν και την επιβίωση μετά τον καρκίνο.

Αναλυτικά τι έδειξε η μελέτη

Στην αρχή της μελέτης, οι ερευνητές αξιολόγησαν την υγεία 779 Ιταλών ενηλίκων χρησιμοποιώντας το Life’s Simple 7 (LS7), έναν δείκτη που έχει αναπτυχθεί από την American Heart Association για την εκτίμηση της καρδιαγγειακής υγείας.

Ο δείκτης περιλαμβάνει 7 τροποποιήσιμους παράγοντες: το κάπνισμα, τη σωματική δραστηριότητα, τη διατροφή, τον δείκτη μάζας σώματος, την αρτηριακή πίεση, την ολική χοληστερίνη και τη γλυκόζη αίματος.

Στο Life’s Simple 7, η διατροφή αξιολογείται βάσει γενικών οδηγιών υγιεινής διατροφής, όπως η αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η επιλογή τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες, η κατανάλωση ψαριών και ο περιορισμός του αλατιού και των ζαχαρούχων ροφημάτων, και όχι με βάση την τήρηση κάποιας συγκεκριμένης ονομαστικής δίαιτας.

Κατά την περίοδο παρακολούθησης (14 έτη), κατέληξαν 269 συμμετέχοντες. Από αυτούς, οι 141 θάνατοι οφείλονταν σε καρκίνο, οι 67 σε καρδιακή νόσο και οι 54 σε άλλα αίτια, όπως αναπνευστικά, αγγειακά εγκεφαλικά και νευροεκφυλιστικά νοσήματα.

Όταν οι ερευνητές αντικατέστησαν τον γενικό δείκτη διατροφής του LS7 με έναν δείκτη που αποτύπωνε το πόσο πιστά ακολουθούσαν οι συμμετέχοντες μια διατροφή μεσογειακού τύπου, τα οφέλη έγιναν πιο ξεκάθαρα.

Όσοι είχαν διατροφή πιο κοντά στο μεσογειακό πρότυπο παρουσίασαν περίπου 15 έως 20% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια της μελέτης, ανάλογα με το αίτιο.

Η μεσογειακή διατροφή έχει στο παρελθόν συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου και πρόωρου θανάτου στον γενικό πληθυσμό.

Η συγκεκριμένη μελέτη δείχνει ότι τα οφέλη της μπορεί να επεκτείνονται και σε άτομα που ζουν με καρκίνο ή έχουν επιβιώσει από αυτόν.

Σε πιο γενικό επίπεδο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συνολική καρδιαγγειακή υγεία, όπως μετρήθηκε με το πλήρες σκορ LS7, συνδέθηκε στενά με την επιβίωση μετά τον καρκίνο.

Οι συμμετέχοντες με «ιδανική» καρδιαγγειακή υγεία, δηλαδή σκορ LS7 από 10 έως 14, είχαν 38% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε σύγκριση με όσους είχαν «φτωχή» καρδιαγγειακή υγεία, με σκορ LS7 από 0 έως 6, αφού λήφθηκαν υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, ο τύπος καρκίνου, η αντικαρκινική θεραπεία, το προϋπάρχον καρδιαγγειακό νόσημα και κοινωνικοί παράγοντες.

Η ανάλυση έδειξε επίσης μια σαφή βαθμιαία σχέση. Κάθε αύξηση κατά 1 μονάδα στο σκορ LS7 συνδεόταν με μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο κατά 10%.

«Η μελέτη μας έδειξε ότι ένας δείκτης βασισμένος σε παραδοσιακούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, ο οποίος έχει ήδη επικυρωθεί στον γενικό πληθυσμό, μπορεί να προβλέψει και καλύτερη επιβίωση σε άτομα με ιστορικό καρκίνου», δήλωσε η Marialaura Bonaccio, εκ των συγγραφέων της μελέτης και ερευνήτρια στη Μονάδα Επιδημιολογίας και Πρόληψης του IRCCS Neuromed.

Τα ευρήματα ενισχύουν την άποψη ότι ο καρκίνος και τα καρδιαγγειακά νοσήματα μοιράζονται κοινούς βιολογικούς μηχανισμούς, μια θεωρία που συχνά περιγράφεται ως υπόθεση του «κοινού εδάφους».

Για να διερευνήσουν αυτή τη σύνδεση, οι ερευνητές ανέλυσαν δείκτες αίματος που σχετίζονται με τη φλεγμονή, τον καρδιακό ρυθμό και την κατάσταση της βιταμίνης D. Συνολικά, οι παράγοντες αυτοί εξηγούσαν περισσότερο από το ήμισυ της παρατηρούμενης σχέσης μεταξύ υγιεινότερου τρόπου ζωής και χαμηλότερης θνησιμότητας.

Η χαμηλού βαθμού φλεγμονή από μόνη της αντιστοιχούσε σχεδόν στο ένα πέμπτο της σχέσης μεταξύ καρδιαγγειακής υγείας και συνολικής επιβίωσης.

Ο καρδιακός ρυθμός ηρεμίας εξηγούσε περίπου το 30% της συσχέτισης τόσο με τη συνολική θνησιμότητα όσο και με τη θνησιμότητα από καρκίνο, ενώ σημαντικό ρόλο φάνηκε να παίζουν και τα επίπεδα βιταμίνης D.

Οι ερευνητές συνέκριναν επίσης τα αποτελέσματα στους επιζώντες από καρκίνο με περισσότερους από 21.000 συμμετέχοντες χωρίς καρκίνο από την ίδια μελέτη.

Η σχέση μεταξύ καρδιαγγειακής υγείας που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής και της θνησιμότητας ήταν παρόμοια και στις 2 ομάδες, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ίδιοι παράγοντες κινδύνου έχουν σημασία ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ιστορικό καρκίνου.

Ωστόσο, οι συγγραφείς επισήμαναν ότι τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση.

Ο τρόπος ζωής και η καρδιαγγειακή υγεία αξιολογήθηκαν κατά την αρχική επίσκεψη της μελέτης, κατά μέσο όρο 8,4 έτη μετά τη διάγνωση καρκίνου. Αυτό σημαίνει ότι άτομα με πιο επιθετική νόσο ενδέχεται να μην είχαν συμπεριληφθεί.

Παρόλα αυτά, οι ερευνητές τόνισαν ότι τα αποτελέσματα ενισχύουν τη σημασία της διατροφής και άλλων υγιεινών συνηθειών, όπως η σωματική δραστηριότητα, η αποφυγή του καπνίσματος και ο έλεγχος του σωματικού βάρους, στη μακροχρόνια φροντίδα των επιζώντων από καρκίνο.