Το «Πόσο συχνά πηγαίνετε τουαλέτα;» μπορεί να ακούγεται σαν πολύ προσωπική ερώτηση, όμως η απάντησή σας μπορεί να αποκαλύψει αρκετά για τη συνολική σας υγεία.
Μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cell Reports Medicine, εξέτασε τη συχνότητα με την οποία 1.425 άτομα έκαναν την ανάγκη τους και συνέκρινε αυτά τα δεδομένα με δημογραφικά, γενετικά και ιατρικά στοιχεία.
Οι πιο υγιείς συμμετέχοντες ανέφεραν ότι πήγαιναν τουαλέτα μία ή δύο φορές την ημέρα, ένα είδος «χρυσής ισορροπίας» στη συχνότητα των κενώσεων.
Η πολύ συχνή ή η πολύ σπάνια αφόδευση συνδέθηκαν και οι δύο με διαφορετικά προβλήματα υγείας, σύμφωνα με την ομάδα των ερευνητών από το Institute for Systems Biology (ISB).
«Η μελέτη αυτή δείχνει πώς η συχνότητα των κενώσεων μπορεί να επηρεάσει όλα τα συστήματα του οργανισμού και πώς η μη φυσιολογική συχνότητα ενδέχεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη χρόνιων νοσημάτων. Αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διαχείριση της συχνότητας των κενώσεων, ακόμη και σε υγιή άτομα, ώστε να ενισχυθεί η υγεία και η ευεξία», εξήγησε ο μικροβιολόγος του ISB Sean Gibbons, εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Η έρευνα επικεντρώθηκε σε άτομα που θεωρούνταν «γενικά υγιή», δηλαδή χωρίς ιστορικό νεφρικών ή γαστρεντερικών προβλημάτων, όπως νεφρική νόσος, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή νόσος του Crohn.
Οι συμμετέχοντες ανέφεραν μόνοι τους πόσο συχνά είχαν κενώσεις και οι ερευνητές τους κατέταξαν σε 4 κατηγορίες: δυσκοιλιότητα (μία ή δύο κενώσεις την εβδομάδα), χαμηλά φυσιολογική συχνότητα (3 έως 6την εβδομάδα), υψηλά φυσιολογική (μία έως 3 την ημέρα) και διάρροια (4 ή περισσότερες υδαρείς κενώσεις την ημέρα).
Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης δείγματα αίματος και κοπράνων, το γενετικό υλικό των συμμετεχόντων και τα μικρόβια που υπήρχαν στο έντερό τους.
Στη συνέχεια αναζήτησαν συσχετίσεις ανάμεσα στη συχνότητα των κενώσεων και σε δείκτες υγείας, αλλά και σε παράγοντες όπως η ηλικία και το φύλο.
Γενικά, όσοι είχαν λιγότερο συχνές κενώσεις ήταν συχνότερα γυναίκες, νεότεροι/ες και με χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος. Ωστόσο, ακόμη και όταν ελήφθησαν υπόψη αυτοί οι παράγοντες, τα άτομα με δυσκοιλιότητα ή διάρροια εμφάνισαν σαφείς ενδείξεις υποκείμενων προβλημάτων υγείας.
Βακτήρια που συνήθως εντοπίζονται στο ανώτερο πεπτικό σύστημα ήταν πιο συχνά στα δείγματα κοπράνων συμμετεχόντων με διάρροια. Παράλληλα, στα δείγματα αίματός τους βρέθηκαν βιοδείκτες που σχετίζονται με ηπατική βλάβη.
Αντίθετα, στα δείγματα ατόμων με πιο σπάνιες κενώσεις εντοπίστηκαν υψηλότερα επίπεδα βακτηρίων που σχετίζονται με τη ζύμωση πρωτεϊνών, κάτι που θεωρείται γνωστός κίνδυνος της δυσκοιλιότητας.
«Αν τα κόπρανα παραμείνουν για πολύ στο έντερο, τα μικρόβια χρησιμοποιούν όλες τη διαθέσιμες φυτικές ίνες, την οποία ζυμώνουν σε ευεργετικά λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου. Όταν εξαντληθούν οι φυτικές ίνες, το μικροβίωμα στρέφεται στη ζύμωση πρωτεϊνών, διαδικασία που παράγει τοξίνες ικανές να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος», εξήγησε ο βιοτεχνολόγος του ISB Johannes Johnson-Martinez.
Πράγματι, ορισμένα από αυτά τα παραπροϊόντα εντοπίστηκαν στα δείγματα αίματος των συμμετεχόντων. Ανάμεσά τους ξεχώρισε μια ουσία που ονομάζεται ινδοξυλο-θειικό (indoxyl-sulfate), γνωστό προϊόν της ζύμωσης πρωτεϊνών που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεφρά.
Η ομάδα θεωρεί ότι τα ευρήματα αυτά αποτελούν πιθανή ένδειξη αιτιώδους σχέσης ανάμεσα στη συχνότητα των κενώσεων και στη συνολική υγεία.
Τα καλά νέα είναι ότι οι συνήθειες μπορούν να αλλάξουν, και μαζί τους και η υγεία. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να μεταβληθεί πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο πιστεύεται.
Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2025 από τη Γερμανία παρακολούθησε άτομα που ξεκίνησαν προπόνηση με αντιστάσεις 2 ή 3 φορές την εβδομάδα. Όσοι αύξησαν περισσότερο τη δύναμή τους παρουσίασαν αλλαγές στη σύνθεση των εντερικών βακτηρίων μέσα σε μόλις 8 εβδομάδες.
Τέτοιες αλλαγές μπορεί να βοηθήσουν κάποιους ανθρώπους να ξεφύγουν από τις κατηγορίες της δυσκοιλιότητας ή της διάρροιας και να περάσουν σε πιο υγιή συχνότητα κενώσεων.
Όσοι ανήκαν στη «χρυσή ισορροπία» ανέφεραν ότι κατανάλωναν περισσότερες φυτικές ίνες, έπιναν περισσότερο νερό και ασκούνταν συχνότερα. Τα δείγματα κοπράνων τους εμφάνισαν επίσης υψηλά επίπεδα βακτηρίων που συμμετέχουν στη ζύμωση φυτικών ινών.
Μια κλινική δοκιμή που δημοσιεύτηκε το 2025 από Αμερικανούς ερευνητές έδειξε ότι τα άτομα με αυξημένο αριθμό μικροβίων που παράγουν μεθάνιο στο έντερο είναι πιο αποτελεσματικά στη μετατροπή των φυτικών ινών σε λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου.
Αυτό δείχνει ότι τόσο η ποσότητα των φυτικών ινών όσο και η σύσταση των μικροβίων του εντέρου παίζουν καθοριστικό ρόλο, κάτι που εξηγεί γιατί δύο άτομα με παρόμοια διατροφή μπορεί να έχουν διαφορετικά αποτελέσματα στην υγεία τους.
Φυσικά, όλοι έχουν βρεθεί κάποια στιγμή στο ένα ή το άλλο άκρο, είτε μετά από γαστρεντερίτιδα είτε μετά από υπερβολική κατανάλωση τυριού. Όμως η μελέτη αυτή εξέτασε τις καθημερινές συνήθειες και δείχνει πώς η δική σας «κανονικότητα» μπορεί να υποδηλώνει ζητήματα υγείας που ίσως να μην έχετε αντιληφθεί.
