Μια νέα ελληνική μελέτη προσπάθησε να ρίξει φως στου λόγους που -ενώ ο κορωνοϊός κυκλοφορεί στην κοινότητα- αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι αρνούνται να επικαιροποιήσουν τον εμβολιασμό τους. Επιστήμονες εξέτασαν τις στάσεις των ασθενών την περίοδο 2024-2025, αναζητώντας τα κίνητρα της άρνησής τους, ακόμη και μετά την εμπειρία σοβαρής νόσου.
Οι ασθενείς νοσηλεύονταν στο Νοσοκομείο Ερυθρού Σταυρού Κοργιαλένειο–Μπενάκειο, το 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας, το Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών και το Βενιζέλειο–Πανάνειο Γενικό Νοσοκομείο. Στην έρευνα συμμετείχαν 103 ασθενείς με διάμεση ηλικία τα 79 έτη.
Τα ευρήματα
Σχεδόν όλοι οι ασθενείς έπασχαν από χρόνια νοσήματα, όπως καρδιοπάθειες, διαβήτη ή αναπνευστικά προβλήματα, ανήκαν δηλαδή στις ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρή νόσηση. Το 92,2% είχε λάβει στο παρελθόν 3 δόσεις του εμβολίου. Ωστόσο, δεν είχαν κάνει το επικαιροποιημένο εμβόλιο.
Η ανησυχία επικεντρωνόταν κυρίως στην ασφάλεια και τις πιθανές παρενέργειες του νέου εμβολίου. Άλλοι ανέφεραν ότι θεωρούν πως η φυσική ανοσία -λόγω της λοίμωξης που πέρασαν- και τα προηγούμενα εμβόλια είναι αρκετά. Σε αρκετές περιπτώσεις, διαπιστώθηκε μια γενικότερη δυσπιστία απέναντι σε «επίσημες» οδηγίες και συστάσεις για υγεία. Μάλιστα, οι ερωτηθέντες συνέχιζαν να δηλώνουν επιφυλακτικότητα απέναντι στο εμβόλιο, παρά τη νοσηλεία από κορωνοϊό.
Συγκεκριμένα:
- Πίστευαν ότι καλύπτονται από τις παλιότερες δόσεις (31,1%)
- Δεν θεωρούσαν ότι κινδυνεύουν από COVID-19 (26,2%)
- Φοβούνταν ότι τα εμβόλια δεν είναι ασφαλή (22,3%)
- Δεν πίστευαν ότι υπάρχει κίνδυνος νοσηλείας (19,4%)
Τι σημαίνει αυτό για τη δημόσια υγεία
Η μελέτη δείχνει ότι, ακόμη και μετά την εμπειρία σοβαρής νόσησης, κάποιοι άνθρωποι δεν πείθονται εύκολα για την ανάγκη εμβολιασμού. Αυτό εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την προσπάθεια επίτευξης υψηλών ποσοστών εμβολιασμού.
Για να είναι αποτελεσματικές οι εκστρατείες ανοσοποίησης δεν αρκεί η επιστημονική τεκμηρίωση, χρειάζεται και εμπιστοσύνη, και κατανόηση των φόβων και των αντιλήψεων.
Τι δείχνει για την ελληνική πραγματικότητα
Η έρευνα γίνεται στην Ελλάδα, γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερα σημαντική για την τοπική δημόσια υγεία. Καθιστά σαφές πως τα μηνύματα προς το κοινό δεν μπορούν να είναι μονοδιάστατα. Χρειάζεται διάλογος, ενημέρωση και προσπάθεια κατανόησης.
Το πιο ανησυχητικό είναι αυτό που η μελέτη δείχνει έμμεσα: ότι το σοκ της νόσησης και η επαφή με το σύστημα υγείας δεν είναι αρκετά για να αλλάξουν στάση. Η απόφαση για εμβολιασμό αφορά βαθύτερες πεποιθήσεις και εμπιστοσύνη. Γι’ αυτό, όπως υποδηλώνει η έρευνα, κάθε στρατηγική δημόσιας υγείας πρέπει να στοχεύει και στην κατανόηση των αντιλήψεων, όχι μόνο στην πληροφορία.
