Ο δάγκειος πυρετός, που προκαλείται από τον ιό που μεταδίδεται από το τσίμπημα του θηλυκού κουνουπιού Aedes aegypti και, σε μικρότερο βαθμό, του κουνουπιού Aedes albopictus, είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται κυρίως από υψηλό πυρετό, πόνους στο σώμα και ερυθρότητα του δέρματος.

Στα άτομα που εμφανίζονται συμπτώματα άμεσα, μπορεί να υπάρξει επιδείνωση της νόσου στο τέλος της πρώτης εβδομάδας.

Αυτές οι περιπτώσεις, που χαρακτηρίζονται ως δάγγειος πυρετός με προειδοποιητικά σημάδια και σοβαρός δάγκειος πυρετός, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), είναι οι πιο ανησυχητικές, οδηγώντας σε σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα σε τροπικές περιοχές παγκοσμίως.

Στον δάγκειο πυρετό με προειδοποιητικά σημάδια, εκτός από τα κλασικά συμπτώματα, μπορεί να υπάρχουν μικρές ποσότητες αίματος στους βλεννογόνους, αιματώματα, κοιλιακό άλγος, έμετος, αφυδάτωση, ανησυχία, ζάλη, υπερβολική κόπωση και υπνηλία.

Ο σοβαρός δάγγειος πυρετός είναι αποτέλεσμα μιας μεγαλύτερης συστηματικής φλεγμονώδους αντίδρασης, η οποία μεταβάλλει την πήξη του αίματος και οδηγεί σε απώλεια υγρών. Οι συνέπειες μπορεί να περιλαμβάνουν έντονη αιμορραγία και ξαφνική πτώση της αρτηριακής πίεσης.

Από τα τρία εκατομμύρια επιβεβαιωμένα κρούσματα δάγκειου πυρετού στη Βραζιλία το 2023, μόνο το 0,1% είχε τα χειρότερα συμπτώματα της νόσου, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Ωστόσο, καθώς ο αριθμός των κρουσμάτων συνεχίζει να αυξάνεται το 2024 , αυτό το μικρό ποσοστό ασκεί μεγάλο αντίκτυπο, με ακόμη μεγαλύτερη πίεση στις υπηρεσίες υγείας.

Η Βραζιλία κατέγραψε περισσότερα από ένα εκατομμύριο ύποπτα κρούσματα και δεκάδες θανάτους από δάγκειο πυρετό το 2024 έως τις αρχές Μαρτίου 2024, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, μια αρκετά σημαντική αύξηση σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023.

Αυτή η κατάσταση αποτελεί μέρος μιας μεγάλης παγκόσμιας αύξησης της νόσου, η οποία έχει ήδη καταγράψει πέντε εκατομμύρια κρούσματα σε 129 χώρες.

Τα κύρια θύματα

Τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπίσουν σοβαρές λοιμώξεις, λόγω έλλειψης υψηλής ανοσίας.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που σχετίζεται με τον σοβαρό δάγκειο πυρετό είναι ότι είναι πιο συχνός στη δεύτερη και τρίτη λοίμωξη. Καθώς υπάρχουν τέσσερις ιοί που προκαλούν δάγκειο πυρετό παγκοσμίως, οι DENV-1, DENV-2, DENV-3 και DENV-4, ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί τέσσερις φορές.

Η πιθανότητα εμφάνισης των πιο σοβαρών συμπτωμάτων στην πρώτη λοίμωξη είναι χαμηλή, αλλά αυξάνεται στη δεύτερη και την τρίτη.

Αυτό φαίνεται να συμβαίνει επειδή τα αντισώματα που παράγονται από τον οργανισμό έναντι ενός τύπου ιού του δάγκειου πυρετού διευκολύνουν την είσοδο ενός δεύτερου ιού του δάγκειου πυρετού, ο οποίος δεν εξουδετερώνεται πλήρως. Φαίνεται ότι αυτά εισέρχονται στα κύτταρα πιο εύκολα και πολλαπλασιάζονται πιο γρήγορα.

Εμβόλιο μίας δόσης

Ένα εμβόλιο, ωστόσο, για τον δάγκειο πυρετό πρέπει να είναι αποτελεσματικό κατά των τεσσάρων ιών, να είναι ασφαλές και να μπορεί, τελικά, να βοηθήσει στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού.

Με άλλα λόγια, πρέπει να προστατεύει έναντι τουλάχιστον τριών και κατά προτίμηση και των τεσσάρων ιών του δάγκειου πυρετού ταυτόχρονα.

Το Ινστιτούτο Butantan εργάζεται για την ανάπτυξη ενός εμβολίου για τον δάγκειο πυρετό από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Πρόσφατα δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της αρχικής φάσης 3 του υποψηφίου εμβολίου στο New England Journal of Medicine.

Με μία μόνο ένεση, παρέχεται καλή προστασία σε ένα αρκετά μεγάλο ηλικιακό εύρος από 2 έως 60 ετών. Παρατηρήθηκε επίσης προστασία σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με επιτυχία 90% σε ενήλικες ηλικίας 18 έως 59 ετών, 77,8% σε άτομα ηλικίας επτά έως 17 ετών και 80,1% σε παιδιά ηλικίας δύο έως έξι ετών. Η ανάλυση της αποτελεσματικότητας του ανοσογόνου πραγματοποιήθηκε σε δύο χρόνια με περίπου 17.000 εθελοντές σε 16 ερευνητικά κέντρα. Η μελέτη βρίσκεται στην τελική της φάση και θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2024.

Σε μια εποχή που ο δάγκειος πυρετός εξελίσσεται παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής, η άφιξη ενός νέου εμβολίου μίας δόσης για την πρόληψη επιδημιών και θανάτων θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό όπλο για την καταπολέμηση του δάγκειου πυρετού.