Παρά τον μύθο που επικρατεί, η έκθεση στον ήλιο δεν βοηθά στην αντιμετώπιση της ακμής. Μελέτες δείχνουν ότι το 50% των ασθενών βλέπουν επιδείνωση των συμπτωμάτων το καλοκαίρι.
Ενώ πράγματι έχει την ιδιότητα να ξηραίνει αρχικά τα σπυράκια, με την πάροδο του χρόνου επιδεινώνει τη δερματοπάθεια, αφού οι ακτίνες UVΒ προκαλούν φλεγμονή και βλάβη στον δερματικό φραγμό με αποτέλεσμα ακόμη εντονότερα συμπτώματα.
Ο συνδυασμός της ηλιακής ακτινοβολίας με άλλες συνθήκες που επικρατούν το καλοκαίρι και στρεσάρουν το δέρμα, οδηγεί τόσο σε φραγμένους πόρους, όσο και σε ανεπιθύμητες κηλίδες. Οι υψηλές θερμοκρασίες, τα υψηλά επίπεδα υγρασίας (σε ορισμένες περιοχές), η αυξημένη εφίδρωση και η ακατάλληλη αντηλιακή προστασία αποτελούν ένα πολύ επικίνδυνο μείγμα για όσους έχουν δέρμα με τάση για ακμή. Ωστόσο, με τη σωστή ρουτίνα περιποίησης της επιδερμίδας και μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, η καθαρή επιδερμίδα δεν είναι άπιαστο όνειρο.
«Η υπεριώδης ακτινοβολία UVΑ και η UVB επηρεάζουν την ακμή με διαφορετικό τρόπο. Η UVB μπορεί να αυξήσει τον πολλαπλασιασμό των κερατινοκυττάρων και την παραγωγή σμήγματος, ενώ η UVA μειώνει τη φλεγμονή γι’ αυτό και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ακμής (όπως και το ορατό φως). Περιορίζουν επίσης τον αποικισμό από βακτήρια P. acnes, χωρίς να αυξάνουν την παραγωγή σμήγματος. Το ίδιο ισχύει και για το υπέρυθρο φως», εξηγεί o Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Υπερμελάγχρωση
«Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί να επιδεινώσει, επίσης, τη υπερμελάγχρωση που εμφανίζεται λόγω της ακμής, παρατείνοντας την παραμονή των σκούρων σημαδιών και κόκκινων κηλίδων που παραμένουν μετά την υποχώρηση των βλαβών», προσθέτει.
Ταυτόχρονα, η ζέστη και η υγρασία που επικρατούν το καλοκαίρι αποτελούν παράγοντες αύξησης της παραγωγής σμήγματος. Η συνύπαρξη ιδρώτα και λιπαρότητας δημιουργεί τις τέλειες συνθήκες παγίδευσης των ρύπων και των νεκρών κυττάρων του δέρματος, φράζοντας τους πόρους, την κύρια αιτία των εξάρσεων της ακμής.
Μέρος του προβλήματος αποτελεί και η εφαρμογή ακατάλληλων αντηλιακών προϊόντων στο ακνεϊκό δέρμα. Εννοείται ότι η καθημερινή χρήση τους είναι αδιαπραγμάτευτη, ακόμα κι αν το δέρμα εκτίθεται μόνο για σύντομους χρόνους στον ήλιο. Αλλά η σύνθεσή τους μπορεί να γίνει αιτία επιδείνωσης των συμπτωμάτων. Τα παχύρρευστα, βαριά και φαγεσωρογόνα (που φράζουν τους πόρους) αντηλιακά μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που παγιδεύει τη θερμότητα και τη λιπαρότητα στην επιδερμίδα και να οδηγήσουν στην ανάπτυξη ακμής.
Αφυδάτωση
Συχνός παράγοντας επιδείνωσης της το καλοκαίρι είναι και η αφυδάτωση (έκθεση στον ήλιο, τα κλιματιστικά και ανεπαρκή πρόσληψη νερού) όσο παράλογο κι αν ακούγεται. Αλλά όταν το δέρμα δεν έχει υγρασία προσπαθεί να αντισταθμίσει την έλλειψη παράγοντας σμήγμα για να προστατευτεί.
Παρότι και τα δύο φύλα μπορούν να δουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους, οι άνδρες κινδυνεύουν περισσότερο το καλοκαίρι, αφού σημαντικό ποσοστό αυτών κάνουν επαγγέλματα που απαιτούν πιο έντονη σωματική άσκηση και έκθεση στον ήλιο, κάτι που στο ζεστό και υγρό κλίμα της περιοχής μας θα μπορούσε να προκαλέσει επιδείνωση της πάθησης, σε σύγκριση με τις γυναίκες.
Προστασία
Η σωστή, καθημερινή αντηλιακή προστασία σε άτομα με ακμή ή δέρμα επιρρεπές σε αυτήν προστατεύει, αρκεί να είναι φιλική προς τις ανάγκες τους. Τα αντηλιακά ευρέος φάσματος με φυσικούς αναστολείς όπως ο ψευδάργυρος, προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία και τις αρνητικές της συνέπειες, ενυδατώνουν το δέρμα, ενισχύουν τη λειτουργία του δερματικού φραγμού και μειώνουν τη διαδερμική απώλεια νερού. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη ρύθμιση του σμήγματος να προστατεύσουν από τη ρύπανση και από υπερμελαγχρώσεις. Καταλληλότερα είναι όσα έχουν δείκτη προστασίας τουλάχιστον SPF 30 και μορφή τζελ ή υγρού.
Εκτός από τη σωστή επιλογή αντηλιακού, ο δρ Στάμου συμβουλεύει όσους προσπαθούν να αποφύγουν μια έξαρση ακμής:
• Να καθαρίζουν σωστά το πρόσωπο πρωί και βράδυ, ειδικά μετά από έντονη εφίδρωση, με απαλά καθαριστικά με ένα συστατικό όπως το σαλικυλικό οξύ.
• Να κάνουν ντους μετά από παρατεταμένη παραμονή σε εξωτερικό χώρο, μετά την άθληση ή το παιχνίδι.
• Να ενυδατώνουν την επιδερμίδα τους δύο φορές την ημέρα, με ελαφρύτερες ενυδατικές κρέμες συγκριτικά με αυτές που χρησιμοποιούν τον χειμώνα, για να μην φράζουν οι πόροι του δέρματος.
• Να πίνουν άφθονο νερό.
• Να σκουπίζουν τον ιδρώτα μόνο με καθαρή πετσέτα.
• Να φορούν καθαρά ρούχα από φυσικά υλικά που δεν κολλούν στο σώμα.
• Να επαναχρησιμοποιούν πετσέτες, κορδέλες, καπέλα κλπ εξοπλισμό αφού τα πλύνουν.
• Να αλλάζουν τακτικά τα σεντόνια και τις μαξιλαροθήκες τους.
• Να συμβουλεύονται τον δερματολόγο τους για τυχόν τροποποίηση της αγωγής κατά της ακμής πριν από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, καθώς ορισμένες φαρμακευτικές ουσίες είναι φωτοευαισθητοποιητικές.
Θεραπεία
Ήδη, όμως, φτάσαμε στο αποκαλόκαιρο και αρκετά άτομα έχουν γυρίσει από τις διακοπές τους έχοντας εμφανίσει έξαρση της ακμής - σπυράκια, μαύρα στίγματα, φαγέσωρες, κύστεις και οζίδια στο πρόσωπο, τα μπράτσα, κατά μήκος της μέσης, της βουβωνικής χώρας, του στήθους ή της πλάτης.
«Η θεραπεία μπορεί να είναι δύσκολη και συχνά απαιτεί μεγάλη προσοχή. Για την καταπολέμηση των συμπτωμάτων απαιτείται μια προσέγγιση που καταπραΰνει τη φλεγμονή και ελέγχει τα βακτήρια χωρίς να καθιστά το δέρμα επικίνδυνα ευαίσθητο στον ήλιο.
Το κύριο μέλημα των ασθενών θα πρέπει να είναι η αποφυγή αγγίγματος του προσώπου και πίεσης των σπυριών, αφού συχνά οδηγεί σε επιδείνωση της φλεγμονής και ενδεχομένως σε ουλές.
Η επαγγελματική παρέμβαση είναι πολύ πιο αποτελεσματική οδός από την προσπάθεια ύφεσης των συμπτωμάτων με φροντίδα του δέρματος στο σπίτι ή τη λήψη φαρμάκων. Αναλόγως του προβλήματος, υπάρχουν στοχευμένες θεραπείες που καθαρίζουν σε βάθος τους πόρους, μειώνουν τα βακτήρια που ευθύνονται για την ακμή και καταπραΰνουν τη φλεγμονή. Οι θεραπείες που εφαρμόζονται στο ιατρείο παρέχουν στο δέρμα αυτό που χρειάζεται, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι βλάβες γρήγορα και με ασφάλεια.
Εκτός από τα χημικά πίλινγκ που βοηθούν στη βελτίωση του δέρματος, υπάρχει δυνατότητα εφαρμογής φωτοθεραπείας (με ή χωρίς φάρμακα), που αναζωογονεί το δέρμα με μη επεμβατικό φως, επιταχύνοντας την ανανέωση των κυττάρων και την υγεία του δέρματος, θεραπεύοντας έτσι την ακμή, με απόλυτη ασφάλεια, και χωρίς ερεθισμούς. Είναι μια σύγχρονη γρήγορη, αποτελεσματική, ανώδυνη μέθοδος για την αντιμετώπιση της ακμής, που δεν απαιτεί χρόνο αποθεραπείας. Έχει αντιμικροβιακή και αντιβακτηριακή δράση και μειώνει τη φλεγμονή καθώς και την ερυθρότητα γρήγορα.
Επίσης, υπάρχουν ειδικά λέιζερ που στοχεύουν άμεσα τους υπερδραστήριους σμηγματογόνους αδένες, μειώνοντας σημαντικά τον αριθμό και τη σοβαρότητα της ενεργού ακμής. Το φως που εκπέμπουν διεγείρει, επίσης, την παραγωγή νέου κολλαγόνου για τη βελτίωση της υφής του δέρματος και μπορεί επίσης να μειώσει την εμφάνιση υπερμελαγχρώσεων που σχετίζονται με τις εξάρσεις της ακμής.
Ακόμα, λοιπόν, και αν η ακμή επιδεινώθηκε τους προηγούμενους μήνες, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, αφού με την καθοδήγηση των ειδικών και ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας, οι πάσχοντες μπορούν να χαρούν σύντομα καθαρό και υγιές δέρμα», καταλήγει ο δρ Στάμου.
