Το ηλιακό έγκαυμα είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση του δέρματος λόγω της ζημιάς που προκαλούν οι υπεριώδεις (UV) ακτίνες στις εξωτερικές στιβάδες του. Μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα είναι η ερυθρότητα και ο πόνος, ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν φουσκάλες.

Σύμφωνα με τον οργανισμό Skin Cancer Foundation, το ηλιακό έγκαυμα επιταχύνει τη γήρανση του δέρματος και είναι μία από τις βασικές αιτίες για την ανάπτυξη βασικοκυτταρικού καρκινώματος, σπινθηροκυτταρικού καρκινώματος και μελανώματος, με το τελευταίο να είναι η πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος.

Οι κίνδυνοι του ηλιακού εγκαύματος

Ορισμένα άτομα είναι πιο ευάλωτα στο ηλιακό έγκαυμα. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, ωστόσο οποιοσδήποτε μπορεί να καεί από τον ήλιο.

Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι έως και το 80% των UV ακτινών μπορούν να περάσουν μέσα από τα σύννεφα, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να προστατεύεστε από την ηλιακή ακτινοβολία σε καθημερινή βάση, ακόμα και τις ημέρες που ο ουρανός είναι συννεφιασμένος.

Τα επαναλαμβανόμενα ηλιακά εγκαύματα αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος. Ειδικότερα, μελέτες δείχνουν ότι οι υπεριώδεις ακτίνες που βλάπτουν το δέρμα μπορούν να αλλοιώσουν ένα γονίδιο που καταστέλλει όγκους, δίνοντας στα τραυματισμένα κύτταρα λιγότερες πιθανότητες να επανέλθουν και να επισκευαστούν πριν εξελιχθούν σε καρκίνο. Ακόμα και ένα μόνο ηλιακό έγκαυμα με φουσκάλες στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία διπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης μελανώματος αργότερα στη ζωή.

Η ζημιά από τον ήλιο συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου, ξεκινώντας από το πρώτο σας έγκαυμα. Όσο περισσότερα εγκαύματα υποστείτε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος καρκίνου του δέρματος. Συγκεκριμένα, εάν κάποιος έχει εμφανίσει 5 ή περισσότερα ηλιακά εγκαύματα στη ζωή της, τότε έχει το διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσει μελάνωμα στο μέλλον, σε σχέση με κάποιον που δεν έχει καεί ποτέ από τον ήλιο.

Μάλιστα, ακόμα και εάν δεν παρατηρήσετε κάποιο εμφανές έγκαυμα, η έκθεση στον ήλιο και το μαύρισμα μπορεί να προκαλέσουν κυτταρικές βλάβες, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος στο μέλλον.

Τι πρέπει να κάνετε αν καείτε από τον ήλιο

Σε περίπτωση που παρατηρήσετε ηλιακό έγκαυμα είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεσα σκιά, ιδανικά σε έναν δροσερό εσωτερικό χώρο.

Στη συνέχεια, οι ειδικοί συστήνουν να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα για να ανακουφιστείτε από τη δυσφορία και να επιταχύνετε τη διαδικασία της επούλωσης, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολόγων:

• Κάντε συχνά δροσερά μπάνια ή ντους για να ανακουφίσετε το έγκαυμα.
• Εφαρμόστε μια ενυδατική κρέμα με αλόη ή λοσιόν με καλαμίνη, σε ελαφρώς νωπό δέρμα.
• Αν αισθάνεστε πόνο ή έντονη ενόχληση, μπορείτε να πάρετε παυσίπονα με ασπιρίνη ή ιβουπροφαίνη.
• Το ηλιακό έγκαυμα αφυδατώνει το σώμα, καθώς το νερό τραβιέται στην επιφάνεια του δέρματος, επομένως είναι σημαντικό να πίνετε αρκετό νερό.
• Αν το δέρμα σας αναπτύξει φουσκάλες, αφήστε τις να επουλωθούν φυσικά. Οι φουσκάλες είναι σημάδι δεύτερου βαθμού ηλιακού εγκαύματος και δεν πρέπει να σπάζουν, γιατί βοηθούν στην επούλωση του δέρματος και σας προστατεύουν από λοιμώξεις. Κρατήστε τις καθαρές και εφαρμόστε βαζελίνη για να τις προστατεύσετε μέχρι να επουλωθούν και σε καμία περίπτωση μην τις πειράζετε, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος της μόλυνσης.
• Μετά το έγκαυμα, μπορεί να παρατηρήσετε ξεφλούδισμα στο δέρμα. Αυτό είναι σημάδι ότι το σώμα σας προσπαθεί να απομακρύνει τα κύτταρα που έχουν αλλοιωθεί από την ηλιακή ακτινοβολία. Αφήστε το να ξεφλουδίσει φυσικά.
• Εάν έχετε φουσκάλες σε μεγάλο μέρος του σώματος, εμφανίσετε πυρετό ρίγη ή ζάλη θα πρέπει να πάτε άμεσα στο γιατρό.
• Εάν το έγκαυμα αφορά βρέφος κάτω του ενός έτους, το περιστατικό θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως επείγον σε κάθε περίπτωση, ακόμα και εάν δεν υπάρχουν φουσκάλες, ρίγη ή πυρετός.