Τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, τα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2 έχουν εκτοξευθεί, ενώ η ποιότητα του σπέρματος έχει καταρρεύσει. Μία από τις πιθανές αιτίες είναι η αυξανόμενη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, τα οποία έχουν συνδεθεί με πληθώρα αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία. Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη βέβαιοι αν το πρόβλημα εντοπίζεται στη βιομηχανική φύση των συστατικών, στη διαδικασία επεξεργασίας ή απλώς στο γεγονός ότι αυτές οι τροφές κάνουν τους ανθρώπους να τρώνε περισσότερο απ’ όσο χρειάζονται.
Διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε ότι οι άνθρωποι παίρνουν περισσότερο βάρος με μια διατροφή βασισμένη σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα σε σχέση με μια ελάχιστα επεξεργασμένη διατροφή, ακόμη κι όταν οι θερμίδες που καταναλώνουν είναι ακριβώς οι ίδιες. Η μελέτη σε ανθρώπους αποκάλυψε επίσης ότι μια διατροφή πλούσια σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα αυξάνει τα επίπεδα ρύπων που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν την ποιότητα του σπέρματος. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Cell Metabolism.
«Τα αποτελέσματά μας αποδεικνύουν ότι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα βλάπτουν την αναπαραγωγική και τη μεταβολική μας υγεία, ακόμη κι όταν δεν καταναλώνονται σε υπερβολικές ποσότητες. Αυτό δείχνει ότι η ίδια η επεξεργασμένη φύση αυτών των τροφίμων είναι αυτή που τα καθιστά επιβλαβή», δηλώνει η Jessica Preston, κύρια συγγραφέας της μελέτης, η οποία πραγματοποίησε την έρευνα στο πλαίσιο του διδακτορικού της στο NNF Center for Basic Metabolic Research (CBMR) του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
Ίδιες θερμίδες, διαφορετικά αποτελέσματα
Για να εξασφαλίσουν τα πιο αξιόπιστα δεδομένα, οι επιστήμονες συνέκριναν την επίδραση της μη επεξεργασμένης και της υπερεπεξεργασμένης διατροφής στο ίδιο άτομο. Συμμετείχαν 43 άνδρες ηλικίας 20 έως 35 ετών, οι οποίοι ακολούθησαν και τις δύο δίαιτες, για τρεις εβδομάδες την καθεμία, με διάστημα «καθαρισμού» τριών μηνών ενδιάμεσα. Οι μισοί ξεκίνησαν με την υπερεπεξεργασμένη διατροφή και οι άλλοι μισοί με τη μη επεξεργασμένη. Επιπλέον, οι μισοί άνδρες έλαβαν μια διατροφή με 500 επιπλέον θερμίδες την ημέρα, ενώ οι υπόλοιποι έλαβαν τον φυσιολογικό αριθμό θερμίδων που αντιστοιχούσε στο μέγεθος, την ηλικία και το επίπεδο φυσικής τους δραστηριότητας. Δεν τους αποκαλύφθηκε ποια διατροφή ακολουθούσαν. Και οι δύο δίαιτες περιείχαν την ίδια ποσότητα θερμίδων, πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών.
Οι άνδρες απέκτησαν περίπου 1 κιλό περισσότερο σωματικό λίπος με την υπερεπεξεργασμένη διατροφή σε σύγκριση με τη μη επεξεργασμένη, ανεξάρτητα από το αν έπαιρναν φυσιολογικές ή αυξημένες θερμίδες. Επηρεάστηκαν επίσης αρκετοί άλλοι δείκτες καρδιαγγειακής υγείας.
Υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα μολυσμένα με ενδοκρινικούς διαταράκτες
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης μια ανησυχητική αύξηση στα επίπεδα του φθαλικού εστέρα cxMINP, μιας ουσίας που χρησιμοποιείται στα πλαστικά και διαταράσσει τις ορμόνες, στους άνδρες που ακολουθούσαν την υπερεπεξεργασμένη διατροφή. Οι ίδιοι άνδρες παρουσίασαν μείωση στα επίπεδα τεστοστερόνης και της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης, οι οποίες είναι κρίσιμες για την παραγωγή σπέρματος.
«Μείναμε έκπληκτοι από το πόσες λειτουργίες του οργανισμού διαταράχθηκαν από τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, ακόμη και σε υγιείς νεαρούς άνδρες. Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες είναι ανησυχητικές και υπογραμμίζουν την ανάγκη αναθεώρησης των διατροφικών οδηγιών, ώστε να προστατεύεται καλύτερα ο πληθυσμός από τις χρόνιες ασθένειες», δηλώνει ο επικεφαλής της μελέτης καθηγητής Romain Barrès από το NNF Center for Basic Metabolic Research του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης και το Université Côte d’Azur.
