Για να απαντήσουμε σε όλες τις συχνές απορίες σχετικά με τον κίνδυνο καρκίνου και τη σωστή παρακολούθηση, μιλήσαμε με τον Δρ. Γεώργιο Σακοράφα, εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών.
Δρ. Σακοράφα, πολλοί ασθενείς ανησυχούν όταν διαγιγνώσκονται με όζο θυρεοειδούς. Υπάρχει κίνδυνος να μετατραπεί σε καρκίνο;
Οι όζοι θυρεοειδούς είναι στην συντριπτική τους πλειονότητα καλοήθεις. Σε ένα μικρό, αλλά σημαντικό ποσοστό εντούτοις, που κυμαίνεται από 5 έως 8 % μπορεί να υποκρύπτεται καρκίνος θυρεοειδούς.
Οι όζοι θυρεοειδούς αναπτύσσονται αυτόνομα, παύουν δηλαδή να υπακούουν στους ρυθμιστικούς μηχανισμούς του οργανισμού και σταδιακά, στις περισσότερες περιπτώσεις, συνεχίζουν να αυξάνονται σε μέγεθος. Από τα υπάρχοντα βιβλιογραφικά δεδομένα η εξαλλαγή ενός όζου θυρεοειδούς σε καρκίνο θυρεοειδούς είναι εξαιρετικά σπάνια, καθώς ο καρκίνος θυρεοειδούς αναπτύσσεται συνηθέστατα de novo, χωρίς δηλαδή να προϋπάρχει κάποια άλλη βλάβη στο σημείο όπου εμφανίζεται. Σπάνια μπορεί να εμφανιστούν δυσπλαστικές ή/και νεοπλασματικές αλλοιώσεις με τον χρόνο.
Τι γίνεται αν διαγνωστεί καρκίνος σε έναν όζο που θεωρούνταν καλοήθης;
Σε περιπτώσεις όπου διαγιγνώσκεται κάποια στιγμή καρκίνος θυρεοειδούς σε έναν προϋπάρχοντα όζο θυρεοειδούς είναι πολύ πιθανόν να προϋπήρχε ο καρκίνος στον όζο (να ήταν δηλαδή κακοήθης ο όζος εξ αρχής) και απλώς δεν αξιολογήθηκαν σωστά οι χαρακτήρες του στο υπερηχογράφημα.
Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει τον βαθμό της ευθύνης του ακτινολόγου, που καλείται να αξιολογήσει τους υπερηχογραφικούς χαρακτήρες του όζου και με βάση αυτούς, την πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος θυρεοειδούς.
Στην πράξη, οι όζοι θυρεοειδούς θα πρέπει να αξιολογούνται υπερηχογραφικά από έμπειρο στην απεικόνιση του τραχήλου ακτινολόγο. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στους υπερηχογραφικούς τους χαρακτήρες που μπορεί να υποδηλώνουν την παρουσία καρκίνου. Επί υποψίας καρκίνου ενδείκνυται η παρακέντηση με λεπτή βελόνη του ύποπτου όζου και η κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται με αυτή.
Ποιοι είναι οι υπερηχογραφικοί δείκτες που υποδηλώνουν ύποπτο όζο;
Υπάρχουν ορισμένα υπερηχογραφικά ευρήματα που υποδηλώνουν ότι ένας όζος θυρεοειδούς μπορεί να είναι ύποπτος για κακοήθεια. Ανησυχητικά θεωρούνται τα ανώμαλα όρια του όζου, οι μικροαποτιτανώσεις, ο κάθετος προσανατολισμός (taller-than-wide), η άναρχη εσωτερική αγγείωση και η εξωθυρεοειδική επέκταση.
Επιπλέον, η ταχεία αύξηση του μεγέθους του όζου αποτελεί επίσης σημείο ανησυχίας, αν και δεν υποδηλώνει κατ’ ανάγκη κακοήθεια. Σε κάθε περίπτωση που υπάρχει υπόνοια καρκίνου θυρεοειδούς, συνιστάται η παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) για κυτταρολογική εξέταση του όζου.
Ποια είναι η ενδεδειγμένη παρακολούθηση όταν ο όζος χαρακτηρίζεται καλοήθης;
Αν ο όζος έχει καλοήθεις χαρακτήρες στην απεικόνιση (και αρνητική κυτταρολογική στην FNA, αν έχει γίνει) αυτό που χρειάζεται είναι η περιοδική παρακολούθηση με την χρήση υπερηχογραφήματος υψηλής ευκρίνειας. Στον έλεγχο αυτό ελέγχονται και επαναξιολογούνται, πέραν του μεγέθους των όζων και οι υπερηχογραφικοί τους χαρακτήρες.
Άρα, ποιο είναι το βασικό μήνυμα για τους ασθενείς;
Το σημαντικό που πρέπει να θυμούνται οι ασθενείς είναι ότι οι όζοι θυρεοειδούς στις περισσότερες περιπτώσεις είναι καλοήθεις. Καρκίνος υπάρχει μόνο σε ένα μικρό ποσοστό. Η εξαλλαγή ενός καλοήθους όζου σε κακοήθη είναι πολύ σπάνια. Η σωστή υπερηχογραφική αξιολόγηση και η παρακολούθηση είναι το κλειδί για να αποφευχθεί οποιαδήποτε καθυστέρηση στη διάγνωση.
Για περισσότερες πληροφορίες και εξατομικευμένη ιατρική καθοδήγηση, μπορείτε να απευθυνθείτε στον Χειρουργό Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών) κ. Γιώργο Σακοράφα, MD, PhD, στα τηλέφωνα 210 7487318 και 697 706 8223.
Ο κος Σακοράφας είναι Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε επί 5.5 έτη στην 4η Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών (νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟ) και στη συνέχεια υπηρέτησε επί 5ετία ως Συντονιστής Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής στο Αντικαρκινικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ».
