Κάθε άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη είναι τόσο ξεχωριστός και ένα από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι η αναπνοή που μας διατηρεί στη ζωή. Κάθε άνθρωπος έχει ένα ιδιόρρυθμο μοτίβο εισπνοής - εκπνοής που μετρά τις ώρες, τις μέρες και τα χρόνια μας πάνω στη Γη.
Αυτό ανακάλυψε μια ομάδα επιστημόνων αφού εφοδίασε άτομα με μια φορητή συσκευή που παρακολουθούσε τη ρινική τους αναπνοή. Η ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε μοτίβα τόσο λεπτομερή, ώστε οι ερευνητές μπορούσαν να αναγνωρίσουν τα άτομα με ακρίβεια 96,8%.
Αυτό το «αναπνευστικό αποτύπωμα», όπως το αποκαλεί η ομάδα με επικεφαλής τη νευροεπιστήμονα Τίμνα Σορόκα του Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann στο Ισραήλ, θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέους τρόπους κατανόησης και αντιμετώπισης σωματικών και ψυχικών παθήσεων.
«Θα νόμιζε κανείς ότι η αναπνοή έχει μετρηθεί και αναλυθεί με κάθε πιθανό τρόπο», αναφέρει ο νευροεπιστήμονας Νοάμ Σόμπελ του Ινστιτούτου Επιστημών Βάιζμαν. «Κι όμως, πέσαμε πάνω σε έναν εντελώς νέο τρόπο παρατήρησης της αναπνοής. Τη θεωρούμε ως έναν τρόπο «ανάγνωσης του εγκεφάλου».
Μπορεί να θεωρούμε την αναπνοή δεδομένη, αλλά στην πραγματικότητα ελέγχεται από ένα πολύπλοκο και εκτεταμένο δίκτυο του εγκεφάλου που αυτοματοποιεί τη διαδικασία, ενώ επιτρέπει στον άνθρωπο να την ελέγξει συνειδητά όταν χρειαστεί, όπως όταν κρατάμε την αναπνοή μας πριν βουτήξουμε στο νερό.
Έτσι λοιπόν οι ερευνητές, μελετούν τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις οσμές κατά την εισπνοή. Μέσα από αυτή την έρευνα, έκαναν το μικρό αλλά σημαντικό βήμα να εξετάσουν την έννοια του «αναπνευστικού αποτυπώματος». Η ιδέα της χρήσης του μοτίβου αναπνοής ως μοναδικής υπογραφής ενός ατόμου συζητείται εδώ και δεκαετίες στην επιστημονική κοινότητα της αναπνευστικής φυσιολογίας.
Η ανάπτυξη μιας μικρής φορητής συσκευής που μπορεί να καταγράφει για μεγάλες χρονικές περιόδους, επιτρέπει τη μέτρηση 100 ατόμων για 24 ώρες.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν μια συσκευή που παρακολουθεί με ακρίβεια και καταγράφει τη ροή του αέρα από κάθε ρουθούνι του χρήστη. Έπειτα, ζήτησαν από 97 συμμετέχοντες να φορέσουν τη συσκευή για έως και 24 ώρες. Ακόμα και σε μία μόνο ώρα καταγραφής, οι ερευνητές πέτυχαν ποσοστό αναγνώρισης 43%, σύμφωνα με τη Σορόκα. Η ακρίβεια αυτή εκτοξεύτηκε στις 24 ώρες.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα αρχείο αναπνοής, το οποίο αναλύθηκε με το πρωτόκολλο BreathMetrics, το οποίο εξετάζει 24 παραμέτρους της ρινικής αναπνοής του ατόμου.
Δεδομένου ότι η αναπνοή συνήθως μετράται μόνο για σύντομες περιόδους, περίπου 20 λεπτά, το συγκεκριμένο σύνολο δεδομένων ήταν πολύ πιο εκτεταμένο απ’ ό,τι συνήθως, προσφέροντας μια πλήρη εικόνα της αναπνοής κάθε ατόμου, από κατάσταση ηρεμίας έως άσκηση.
«Περιμέναμε ότι θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε άτομα», ανέφερε η Σορόκα, «αλλά δεν πιστεύαμε ότι το αποτέλεσμα θα ήταν τόσο ισχυρό».
Οι ερευνητές δεν διαπίστωσαν μόνο ότι ένα άτομο μπορεί να αναγνωριστεί με ακρίβεια από το μοτίβο της αναπνοής του: τα αποτελέσματα αποκάλυψαν επίσης τι μπορεί να υποδηλώνει αυτό το μοτίβο για το άτομο.
Υπάρχει το αναμενόμενο φάσμα δραστηριοτήτων: ένα άτομο σε κατάσταση ηρεμίας έχει διαφορετικό μοτίβο αναπνοής από κάποιον που κάνει τζόκινγκ, για παράδειγμα. Οι ερευνητές επίσης βρήκαν ότι η αναπνοή σχετίζεται με τον Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI). Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια για την ψυχική τους υγεία. Όσοι ανέφεραν προβλήματα άγχους είχαν συνήθως πιο σύντομες εισπνοές και μεγαλύτερη μεταβλητότητα στις παύσεις μεταξύ των αναπνοών τους κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Αν και αυτό δεν ήταν ο σκοπός της μελέτης, υποδεικνύει μια ενδιαφέρουσα προοπτική για περαιτέρω έρευνα. Σε άτομα με έντονο στρες ή κρίσεις πανικού δίνονται ασκήσεις αναπνοής για να μετριάσουν τα συμπτώματα.
Ίσως η εστιασμένη εργασία πάνω στη συνειδητή αναπνοή να είναι πολύ πιο αποτελεσματική απ’ όσο πιστεύαμε.
Το επόμενο βήμα, ωστόσο, είναι η εφαρμογή αυτής της έρευνας σε διαγνωστικό επίπεδο, δήλωσε η Σορόκα. «Μπορούμε να μάθουμε πώς συγκεκριμένα μοτίβα αναπνοής προβλέπουν διάφορες ασθένειες», εξήγησε. «Αλλά φυσικά, στο μέλλον, θα εξετάσουμε αν μπορούμε και να θεραπεύσουμε ασθένειες τροποποιώντας τα αναπνευστικά μοτίβα», αναφέρουν συμπερασματικά οι ερευνητές.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Current Biology (Δείτε ΕΔΩ).
