Απότομη αύξηση σημειώθηκε το τελευταίο διάστημα στα κρούσματα γρίπης των πτηνών A(H5N1) σε άγρια πτηνά και πουλερικά στην Ευρώπη, σύμφωνα με το ECDC.

Η ευρεία κυκλοφορία του ιού μεταξύ των πτηνών αυξάνει τον κίνδυνο έκθεσης του ανθρώπου αλλά και το ενδεχόμενο μετάδοσης του ιού μεταξύ των ανθρώπων, προειδοποιεί το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) δημοσίευσε σήμερα έναν οδηγό και εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν τις ευρωπαϊκές χώρες να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν πιθανές απειλές γρίπης που σχετίζονται με τα ζώα, και οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες πανδημίες.

Αυτός ο νέος οδηγός καθορίζει πρακτικά σενάρια αντιμετώπισης που κυμαίνονται από την τρέχουσα κατάσταση – κατά την οποία δεν έχουν αναφερθεί κρούσματα σε ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ)/Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ), αλλά ωστόσο οι ιοί της γρίπης των πτηνών κυκλοφορούν ευρέως στα ζώα - έως πιο σοβαρά σενάρια που αφορούν ανθρώπινες λοιμώξεις, ακόμη και πιθανή μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε πανδημία.

«Είναι κρίσιμο να τονιστεί ότι οι οδηγίες υιοθετούν την προσέγγιση «One Health», αναγνωρίζοντας ότι η ανθρώπινη υγεία συνδέεται στενά με την υγεία των ζώων και του περιβάλλοντος. Η στενή συνεργασία μεταξύ των κτηνιατρικών υπηρεσιών, των υπηρεσιών γεωργίας και της δημόσιας υγείας είναι απαραίτητη για την έγκαιρη ανίχνευση, τον περιορισμό των απειλών και την προστασία των ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη.

Ο οδηγός αναπτύχθηκε σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA), το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Αναφοράς για τη γρίπη των πτηνών και εθνικούς εμπειρογνώμονες», υπογραμμίζει το ECDC.

Ακολουθεί ο πίνακας με τα πιθανά σενάρια του ECDC

Τα σενάρια δομούνται γύρω από τους ακόλουθους παράγοντες:

1. Ζωική προέλευση (πτηνά, θηλαστικά)
2. Πλαίσιο κρουσμάτων και έκθεσης (αριθμός και ομαδοποίηση ανθρώπινων κρουσμάτων, γνωστή/άγνωστη έκθεση)
3. Σήματα σοβαρότητας
4. Γενετικοί δείκτες για την προσαρμογή των θηλαστικών (υποκατηγορίες σεναρίων Α και Β)
5. Περιορισμοί στα διαθέσιμα φαρμακευτικά μέτρα (αντιιική αντοχή -R, αναντιστοιχία εμβολίων -V).

Δεκατέσσερα σενάρια ορίστηκαν με βάση πιθανούς συνδυασμούς των παραπάνω παραγόντων, οι οποίοι ορίζονται περαιτέρω (A/B) με βάση την ύπαρξη γενετικών δεικτών για την προσαρμογή των θηλαστικών.

Η παγκόσμια κατάσταση λαμβάνεται υπόψιν στον ορισμό του βασικού σεναρίου στο οποίο βρισκόμαστε αυτήν τη στιγμή, καθώς και στην κατάσταση όπου υπάρχει κίνδυνος εισαγωγής του ζωονόσου ιού της γρίπης.

Το περιγραφόμενο πλαίσιο δεν εκτιμά την πιθανότητα εμφάνισης ενός σεναρίου. Για παράδειγμα, η προσαρμογή των θηλαστικών είναι πιο πιθανό να προκύψει από την κυκλοφορία του ιού σε εκτρεφόμενα θηλαστικά παρά σε πουλερικά ή εάν ένας ιός γρίπης των πτηνών εξαπλωθεί σε πληθυσμούς χοίρων, κάτι που μπορεί να ευνοήσει γεγονότα αναδιάταξης.

Τα κλιμακούμενα σενάρια αντικατοπτρίζουν την πιθανή συσσώρευση παραγόντων που μπορεί να προηγηθούν μιας πανδημίας, με ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνες τις πτυχές που σχετίζονται με τα διάφορα μέτρα δημόσιας υγείας, αλλά δεν εκτιμούν την πιθανότητα οποιουδήποτε δεδομένου σεναρίου να εξελιχθεί σε πανδημία ή τον αντίκτυπο μιας πανδημίας σε περίπτωση που συμβεί.

Κάθε ένα από τα καθορισμένα σενάρια σε αυτό το πλαίσιο βαθμολογήθηκε στη συνέχεια χρησιμοποιώντας έναν σύνθετο αλγόριθμο που ενσωματώνει βασικούς επιδημιολογικούς και ιολογικούς δείκτες.

Πρόληψη και έλεγχος λοιμώξεων (IPC)

«Κατά την έναρξη, όταν δεν υπάρχουν ακόμη κρούσματα στην ΕΕ/ΕΟΧ, οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να επανεξετάζουν και ενδεχομένως να ενημερώνουν τα λειτουργικά πρωτόκολλα για την κατάλληλη διαχείριση ύποπτων κρουσμάτων με ελαχιστοποίηση της έκθεσης του προσωπικού υγειονομικής περίθαλψης και άλλων ασθενών μέσω διοικητικών και περιβαλλοντικών ελέγχων, καθώς και προφυλάξεων που βασίζονται στη μετάδοση.

Θα πρέπει να είναι διαθέσιμες εθνικές οδηγίες για τη διερεύνηση και τη διαχείριση κρουσμάτων που αφορούν την ιχνηλάτηση επαφών, την εύρεση κρουσμάτων και τη διάρκεια απομόνωσης των κρουσμάτων και την καραντίνα των επαφών, για την ενημέρωση των πρωτοκόλλων των εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης.

Η κλιμάκωση εάν υπάρχουν σοβαρά άρρωστοι ασθενείς, και ιδιαίτερα εάν υπάρχουν συστάδες κρουσμάτων με ένδειξη περιορισμένης εξάπλωσης από άνθρωπο σε άνθρωπο, απαιτεί τη διασφάλιση της ταχείας μεταφοράς των ασθενών σε κατάλληλα κέντρα θεραπείας/απομόνωσης και την αυξημένη ευαισθητοποίηση των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με τα ενημερωμένα πρωτόκολλα διαλογής, εξέτασης και διαχείρισης ασθενών, εκτός από τη διασφάλιση της αυστηρής εφαρμογής του IPC.

Οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να διασφαλίζουν την παροχή επαρκών πόρων και αλυσίδων εφοδιασμού για την εφαρμογή διαδικασιών έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση κλιμάκωσης», διευκρινίζει το ECDC.

Διαβάστε αναλυτικά την έκθεση του ECDC εδώ.