Αν βλέπετε συχνά εφιάλτες, δεν είστε μόνοι. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, ένας στους δύο ενήλικες έχει εφιάλτες σποραδικά, ενώ το 2% έως 8% του πληθυσμού βιώνει επαναλαμβανόμενους εφιάλτες που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους.
Είναι σημαντικό να κατανοήσετε τι μπορεί να προκαλεί αυτούς τους εφιάλτες και πώς μπορείτε να τους αντιμετωπίσετε. Αν οι εφιάλτες σας σας προκαλούν έντονη ανησυχία ή διαταράσσουν τον ύπνο σας, είναι απαραίτητο να εντοπίσετε την αιτία και να λάβετε μέτρα για να τους μειώσετε.
Τι προκαλεί τους εφιάλτες στους ενήλικες;
Οι εφιάλτες στους ενήλικες είναι συχνά αυθόρμητοι. Παρ' όλα αυτά, μπορούν να προκληθούν από διάφορους παράγοντες και υποκείμενες καταστάσεις.
Ορισμένοι άνθρωποι έχουν εφιάλτες μετά από ένα βαρύ γεύμα αργά το βράδυ, καθώς αυτό μπορεί να θέσει σε κίνηση το μεταβολισμό και να ενεργοποιήσει τον εγκέφαλο.
Επίσης, με την εμφάνιση εφιαλτών σχετίζονται και αρκετά φάρμακα, όπως τα αντικαταθλιπτικά, τα ηρεμιστικά και τα φάρμακα για την υπέρταση. Αλλά και η διακοπή από τα εν λόγω φάρμακα, καθώς και το αλκοόλ και τις ναρκωτικές ουσίες μπορεί να προκαλέσει εφιάλτες. Όπως τονίζει το Web MD, εάν παρατηρήσετε αλλαγή στη συχνότητα των εφιαλτών σας μετά από αλλαγή φαρμάκου, συζητήστε το με τον γιατρό σας.
Παράλληλα, η στέρηση ύπνου μπορεί να συντελέσει στους εφιάλτες, οι οποίοι με τη σειρά τους συχνά οδηγούν σε επιπλέον έλλειψη ύπνου. Φυσικά, υπάρχουν και ψυχολογικοί παράγοντες που προκαλούν εφιάλτες, όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Επίσης, η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) συχνά οδηγεί σε χρόνια και επαναλαμβανόμενους εφιάλτες.
Οι εφιάλτες μπορούν, να σχετίζονται με διαταραχές ύπνου, όπως η άπνοια ύπνου και το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Αν δεν υπάρχει άλλη προφανής αιτία, οι χρόνιοι εφιάλτες μπορεί να αποτελούν μια ξεχωριστή διαταραχή ύπνου. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό διαταραχής εφιαλτών μπορεί να είναι πιο επιρρεπή στην πάθηση.
Οι επιπτώσεις που μπορούν να έχουν οι εφιάλτες στην υγεία σας
Οι εφιάλτες είναι προβληματικοί όταν έχουν σημαντική επίδραση στην υγεία και την ευημερία σας. Ανάμεσα σε αυτούς που βιώνουν εφιάλτες, οι αγχώδεις και καταθλιπτικοί άνθρωποι είναι πιο πιθανό να υποφέρουν και ψυχολογικά από την εμπειρία. Αν και η ακριβής σχέση δεν είναι κατανοητή, οι εφιάλτες έχουν συνδεθεί με την αυτοκτονία.
Η στέρηση ύπνου που προκαλούν οι εφιάλτες μπορεί επίσης να οδηγήσει σε διάφορα ιατρικά προβλήματα, όπως οι καρδιοπάθειες, η κατάθλιψη και η παχυσαρκία.
Αν οι εφιάλτες σχετίζονται με αθεράπευτη άπνοια ύπνου ή PTSD, οι υποκείμενες καταστάσεις μπορούν επίσης να έχουν σοβαρές αρνητικές συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία.
Πώς θεραπεύονται οι εφιάλτες
Ευτυχώς, υπάρχουν βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε μαζί με τον γιατρό σας για να μειώσετε τη συχνότητα των εφιαλτών και την επίδρασή τους στη ζωή σας. Αν οι εφιάλτες σας προκαλούνται από φάρμακο, μπορεί να χρειαστεί να αλλάξετε τη δόση ή το φάρμακο για να εξαλείψετε αυτή την παρενέργεια.
Για εκείνους των οποίων οι εφιάλτες προκαλούνται από καταστάσεις όπως η άπνοια ύπνου ή το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, η θεραπεία της υποκείμενης κατάστασης μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα.
Αν οι εφιάλτες σας δεν οφείλονται σε αρρώστιες ή φάρμακα, μην απογοητεύεστε. Οι συμπεριφορικές αλλαγές έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές για το 70% των ενηλίκων που πάσχουν από εφιάλτες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκαλούνται από άγχος, κατάθλιψη ή PTSD.
Η θεραπεία με επανάληψη εικόνας είναι μια υποσχόμενη γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία για επαναλαμβανόμενους εφιάλτες και εφιάλτες που σχετίζονται με PTSD. Η μέθοδος βοηθά τους πάσχοντες να αλλάξουν τη ροή των εφιαλτών τους, επαναλαμβάνοντας τον τρόπο που θα ήθελαν να εξελιχθούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, φάρμακα μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με τη θεραπεία για τους εφιάλτες που σχετίζονται με PTSD, αν και η αποτελεσματικότητά τους δεν έχει αποδειχθεί τόσο ξεκάθαρα όσο αυτή της επανάληψης εικόνας.
Υπάρχουν επίσης διάφοροι τρόποι που μπορείτε να ακολουθήσετε μόνοι σας και που μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της συχνότητας των εφιαλτών σας. Η τήρηση τακτικού προγράμματος ύπνου-ξυπνήματος είναι πολύ σημαντική. Το ίδιο ισχύει και για την τακτική άσκηση, η οποία βοηθά στη μείωση του άγχους και της πίεσης που προκαλούν εφιάλτες. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι η γιόγκα και ο διαλογισμός είναι επίσης χρήσιμοι.
Φροντίστε να τηρείτε καλή ρουτίνα ύπνου, καθώς αυτό θα σας βοηθήσει να αποφύγετε τη στέρηση ύπνου που μπορεί να προκαλέσει εφιάλτες. Κάντε το υπνοδωμάτιό σας έναν ήρεμο, χαλαρωτικό χώρο, αφιερωμένο στον ύπνο, για να μην το συνδέετε με αγχωτικές δραστηριότητες. Επίσης, προσέξτε τη χρήση αλκοόλ, καφεΐνης και νικοτίνης, τα οποία παραμένουν στο σώμα σας για πάνω από 12 ώρες και συχνά διαταράσσουν τον ύπνο.
