Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο μέσος ενήλικας χρειάζεται περίπου 7 με 9 ώρες ύπνου την ημέρα, ωστόσο η γρήγορη καθημερινότητα καθιστά τον αδιάκοπτο ύπνο για τόσο μεγάλα χρονικά διαστήματα αρκετά δύσκολο.
Μια καλή λύση για όσους δεν καταφέρνουν να κοιμούνται αρκετές ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας, είναι ο μεσημεριανός ή απογευματινός υπνάκος, ο οποίος επίσης είναι ιδανικός και για όσους θέλουν να φορτίσουν λίγο περισσότερο τις μπαταρίες τους κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου ή των διακοπών τους.
Μάλιστα, σχετική ανάλυση δεδομένων άνω των 30.000 ασθενών που πραγματοποίησαν επιστήμονες από το University College London (UCL) και η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Sleep Health, διαπίστωσε ότι τα άτομα που απολαμβάνουν έναν μεσημεριανό ή απογευματινό υπνάκο συστηματικά, έχουν καλύτερη γενική υγεία και χαμηλότερο κίνδυνο σμίκρυνσης του εγκεφάλου καθώς μεγαλώνουν.
Ωστόσο, όπως θα έχετε διαπιστώσει, ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να είναι… δίκοπο μαχαίρι. Κάποιες φορές ξυπνάμε ανανεωμένοι και έτοιμοι να αδράξουμε τη μέρα μετά από λίγα μόνο λεπτά ύπνο, ενώ κάποιες άλλες μπορεί να ξυπνάμε με το ζόρι, νιώθοντας σαν να μας έχει πατήσει φορτηγό. Γιατί συμβαίνει αυτό και ποια είναι η ιδανική διάρκεια ύπνου κατά τη διάρκεια της ημέρας;
Πόση ώρα πρέπει να διαρκεί ο σύντομος μεσημεριανός ή απογευματινός ύπνος
Σύμφωνα με το αμερικανικό CDC, οι επιλογές σας όσον αφορά τη διάρκεια του σύντομου μεσημεριανού ή απογευματινού ύπνου είναι οι εξής:
- Ένας πολύ σύντομος ύπνος ανάμεσα σε 10 και 30 λεπτά για να νιώσετε αναζωογόνηση και ενέργεια χωρίς την ατονία και την κόπωση που συχνά φέρνει ένας σύντομος ύπνος και χωρίς να χαλάσει ο βραδινός σας ύπνος.
- Ένας ύπνος διάρκειας 90 λεπτών, έτσι ώστε να συμπληρωθεί ένας ολόκληρος κύκλος ύπνου και να νιώσουμε πραγματική ξεκούραση. Και πάλι μπορεί να υπάρξει μια αίσθηση κόπωσης και βάρους, αλλά θα διαρκέσει περίπου 10 – 15 λεπτά αφού ξυπνήσετε και σίγουρα πολύ λιγότερο εάν κοιμηθείτε πάνω από 30 λεπτά και λιγότερο από 90 λεπτά.
Γιατί δεν είναι καλό να κοιμάστε πάνω από 30 και κάτω από 90 λεπτά
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος επαναλαμβάνει σε κύκλους δύο διαφορετικούς τύπους ύπνου. Τον ύπνο REM (Rapid Eye Movement -Ταχεία Κίνηση των Ματιών) και τον ύπνο μη REM.
Το πρώτο μέρος του κύκλου είναι ο ύπνος non-REM, ο οποίος αποτελείται από τέσσερα στάδια. Το πρώτο στάδιο βρίσκεται μεταξύ της αφύπνισης και του ύπνου. Το δεύτερο είναι ο ελαφρύς ύπνος, όταν ο καρδιακός ρυθμός και η αναπνοή ρυθμίζονται και η θερμοκρασία του σώματος πέφτει. Το τρίτο και τέταρτο στάδιο είναι ο βαθύς ύπνος.
Καθώς μπαίνει κάποιος στον ύπνο REM, τα μάτια κινούνται γρήγορα πίσω από τα κλειστά βλέφαρα και τα εγκεφαλικά κύματα είναι παρόμοια με αυτά κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης. Ο ρυθμός αναπνοής αυξάνεται και το σώμα παραλύει προσωρινά καθώς ονειρευόμαστε. Στη συνέχεια, ο κύκλος επαναλαμβάνεται, αλλά με κάθε κύκλο περνάτε λιγότερο χρόνο στα βαθύτερα στάδια (τρία και τέσσερα του ύπνου) και περισσότερο χρόνο στον ύπνο REM. Σε μια τυπική νύχτα, θα κάνετε τέτοιους κύκλους τέσσερις ή πέντε φορές.
Αυτό που μας κάνει να ξυπνάμε πιο κουρασμένοι μετά από έναν υπνάκο είναι η απότομη διακοπή του βαθέως ύπνου, χωρίς να έχουμε προλάβει να ολοκληρώσουμε και τα 4 στάδια ενός κύκλου.
Ως εκ τούτου, πρέπει να ξυπνήσουμε είτε πριν το σώμα προλάβει να μπει στο τρίτο ή στο τέταρτο στάδιο του ύπνου (άρα το πολύ 30 λεπτά) είτε αφού έχουμε περάσει από όλα τα στάδια του ύπνου μια φορά και έχει ολοκληρωθεί ένας ολόκληρος κύκλος ύπνου, ο οποίος διαρκεί περίπου 90 λεπτά.
Εάν είστε πολύ κουρασμένοι ή έχετε μόλις επιστρέψει από κάποιο μακρινό ταξίδι όπου η διαφορά ώρας είναι μεγάλη θα μπορούσατε να ολοκληρώσετε 2 κύκλους ύπνου (δηλαδή 180 λεπτά). Ωστόσο, αυτό δε συστήνεται να το κάνετε στην καθημερινότητά σας, καθώς μπορεί να διαταράξει το βραδινό σας ύπνο.
Σε γενικές γραμμές, μπορεί ένας μεσημεριανός υπνάκος να σας δώσει λίγη παραπάνω ενέργεια, όμως για τη γενική σας υγεία μακροπρόθεσμα, το πιο σημαντικό είναι να έχετε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου και να κοιμάστε επαρκώς κατά τη διάρκεια της νύχτας.
