Παραπανω από αισθητή είναι η παρουσία των μωβ μεδουσών στις ελληνικές θάλασσες με το σοβαρότερο πρόβλημα να επικεντρώνεται αυτή την περίοδο στον Παγασητικό κόλπο και τις γύρω περιοχές. Να σημειωθεί ότι, η μωβ μέδουσα διαφέρει από την γαλάζια, αφού το τσίμπημα της τελευταίας είναι πιο ήπιο, ενώ οι εξάρσεις της γαλάζιας μέδουσας στην Ελλάδα είναι πιο περιορισμένες σε σχέση με γειτονικές χώρες.

Σύμφωνα με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, οι περιοχές με αυξημένη παρουσία μωβ μεδουσών περιλαμβάνουν:

- Χαλκίδα και Βόρειος Ευβοϊκός Κόλπος
- Βόρεια Εύβοια, λόγω επικοινωνίας με τον Παγασητικό Κόλπο
- Σκιάθος και Σκόπελος, με επιβεβαιωμένες εμφανίσεις

Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, αλλά οι φετινές εξάρσεις φαίνεται να είναι εντονότερες και ταχύτερες από τις αρχικές προβλέψεις των ειδικών.
Το Παρατηρητήριο καλεί το κοινό να ανεβάζει τις καταγραφές στο δίκτυο iNaturalist όπου γίνεται επιβεβαίωση του είδους από ειδικούς και να είναι δημόσια διαθέσιμες για την επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό. Το iNaturalist δουλεύει ως app για κινητά και οι πληροφορίες μεταδίδονται άμεσα στο Παγκόσμιο Κέντρο Πληροφοριών Βιοποικιλότητας που δίνει ανοιχτή και ελεύθερη πρόσβαση πληροφοριών για δεδομένα βιοποικιλότητας.

Είναι επικίνδυνη η μωβ μέδουσα;

Η Pelagia noctiluca είναι μικρού μεγέθους αλλά εξαιρετικά εντυπωσιακή, καθώς διαθέτει ικανότητα βιοφωταύγειας – δηλαδή μπορεί να λάμπει στο σκοτάδι.

Τα πλοκάμια της και η καμπάνα της καλύπτονται από κεντριά (νηματοκύστες), που προκαλούν:

- Έντονο τσούξιμο
- Κάψιμο, κοκκίνισμα ή πρήξιμο
- Μακράς διάρκειας συμπτώματα σε ορισμένες περιπτώσεις

Ο ΕΟΔΥ διευκρινίζει πως τα περισσότερα περιστατικά είναι ήπια, ωστόσο σε ευαίσθητα άτομα μπορεί να προκαλέσουν δερμονεκρωτικές ή νευροτοξικές αντιδράσεις, ναυτία, δύσπνοια, ακόμη και λιποθυμία.

Ιδιαίτερη προσοχή συνίσταται σε παιδιά, ηλικιωμένους, αλλεργικούς και άτομα με αναπνευστικά ή καρδιολογικά προβλήματα.

Τι να κάνετε αν σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα

Ακολουθούν οι οδηγίες του ΕΟΔΥ και ειδικών επιστημόνων για την άμεση αντιμετώπιση:

1. Αφαιρέστε τα πλοκάμια με πλαστική κάρτα ή αντικείμενο – ποτέ με γυμνά χέρια.
2. Ξεπλύνετε με θαλασσινό νερό – όχι γλυκό, ξύδι ή αμμωνία.
3. Εφαρμόστε πάγο ή κρύες κομπρέσες για περιορισμό του πρηξίματος.
4. Αλείψτε κορτιζονούχα αλοιφή για ανακούφιση από τον πόνο και τη φλεγμονή.
5. Πάρτε αντιισταμινικό χάπι σε περίπτωση έντονης αντίδρασης.
6. Αναζητήστε ιατρική βοήθεια εάν τα συμπτώματα είναι έντονα ή δεν υποχωρούν.

Γιατί αυξάνεται ο πληθυσμός των μεδουσών

Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος» εξηγούν ότι η έξαρση της Pelagia noctiluca οφείλεται:

- Στην υπεραλίευση των φυσικών θηρευτών της (τόνος, χελώνα, κτλ.)
- Στην κλιματική αλλαγή, με αυξημένες θερμοκρασίες νερού
- Σε ήρεμες θαλάσσιες συνθήκες και αλλαγές ρευμάτων που τις μεταφέρουν προς τις ακτές

Τα φαινόμενα είναι τοπικά και πρόσκαιρα, και κορυφώνονται κυρίως από την άνοιξη έως τις αρχές φθινοπώρου.

Είναι ασφαλές το κολύμπι σε περιοχές με μέδουσες;

Η κολύμβηση δεν απαγορεύεται, αλλά απαιτείται προσοχή. Όπως σημειώνουν οι ειδικοί:

- Η μάσκα κολύμβησης βοηθάει στην έγκαιρη αναγνώριση του κινδύνου
- Με λίγη παρατήρηση των ρευμάτων και του ανέμου, μπορείτε να εντοπίσετε παραλίες με λιγότερες συγκεντρώσεις
- Αποφύγετε περιοχές με ορατά σμήνη μεδουσών ή όταν έχουν γίνει πρόσφατες αναφορές

Οι μωβ μέδουσες αποτελούν μέρος της φυσικής ισορροπίας των θαλασσών και δεν είναι κατ’ ανάγκη επικίνδυνες, αρκεί να τηρούνται τα σωστά μέτρα προστασίας. Η ενημέρωση, η πρόληψη και η υπεύθυνη στάση απέναντι στο θαλάσσιο περιβάλλον είναι το «αντίδοτο» στον πανικό.