Η Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ (Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα») πρωτοστατεί στην ανανέωση των κατευθυντήριων οδηγιών για τη διάγνωση, θεραπεία και παρακολούθηση ασθενών με πολλαπλούν μυέλωμα, μέσα από τη δημοσίευση των νέων EHA–EMN Evidence-Based Guidelines της European Hematology Association - EHA και του European Myeloma Network - EMN στο έγκριτο περιοδικό Nature Reviews Clinical Oncology.
Πρώτοι συγγραφείς των κατευθυντήριων οδηγιών είναι ο Διευθυντής – Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας - Αιματολογίας Θάνος Δημόπουλος και ο Καθηγητής Αιματολογίας Ευάγγελος Τέρπος, επισφραγίζοντας την ηγετική συμβολή της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας στη χάραξη της διεθνούς ογκολογικής πρακτικής.
Οι νέες οδηγίες ενσωματώνουν τα πλέον σύγχρονα δεδομένα και εγκαινιάζουν ένα νέο πρότυπο στη διαχείριση του πολλαπλού μυελώματος. Παρουσιάζουν για πρώτη φορά αναθεωρημένους αλγορίθμους θεραπείας βασισμένους σε ισχυρά επιστημονικά τεκμήρια και ομοφωνία ομάδας ειδικών με πολυετή εμπειρία στο πολλαπλούν μυέλωμα, και επικαιροποιούν τις στρατηγικές θεραπείας τόσο για νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς όσο και για ασθενείς με υποτροπιάζουσα ή/και ανθεκτική νόσο.
Στους ασθενείς με νεοδιαγνωσθέν πολλαπλούν μυέλωμα, η θεραπευτική προσέγγιση καθορίζεται από την επιλεξιμότητα για μεταμόσχευση. Οι ασθενείς κατάλληλοι για αυτόλογη μεταμόσχευση προτείνεται να λάβουν τετραπλούς συνδυασμούς με daratumumab ή isatuximab (DaraVRd ή IsaVRd), ενώ για ασθενείς που δεν είναι υποψήφιοι για μεταμόσχευση, συνιστώνται σχήματα όπως DaraVRd, IsaVRd και DaraRd, ανάλογα με τον δείκτη ευθραυστότητας (frailty).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παρακολούθηση της ελάχιστης υπολειμματικής νόσου (MRD), η οποία αποκτά κομβικό ρόλο στη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων, όπως η δυνατότητα διακοπής της θεραπείας συντήρησης μετά από αυτόλογη μεταμόσχευση, σύμφωνα και με τα αποτελέσματα σχετικής μελέτης από τη Θεραπευτική Κλινική που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Blood.
Για τους ασθενείς με υποτροπή ή ανθεκτικότητα στη θεραπεία, οι οδηγίες καθορίζουν εξειδικευμένα και εξατομικευμένα θεραπευτικά σχήματα με βάση την ανθεκτικότητα που παρουσιάζει ο κάθε ασθενής σε προηγούμενες γραμμές θεραπείας που περιλαμβάνουν τη λεναλιδομίδη ή αντι-CD38 μονοκλωνικά αντισώματα.
Ακόμα επισημαίνεται η καθιέρωση νέων προτύπων θεραπείας, όπως η μαφοντοτινική μπελαταμάμπη σε συνδυασμό με βορτεζομίμπη-δεξαμεθαζόνη ή πομαλιδομίδη-δεξαμεθαζόνη, καθώς και η χρήση Τ-λεμφοκυττάρων που φέρουν χιμαιρικό υποδοχέα αντιγόνου (CAR-T) θεραπειών (cilta-cel, ide-cel) ακόμη και στη δεύτερη γραμμή θεραπείας, ιδίως για ασθενείς με ανθεκτικότητα σε λεναλιδομίδη ή/και σε αντι-CD38 μονοκλωνικά αντισώματα.
Επιπλέον, αξιολογούνται νέες ανοσοθεραπείες όπως αμφι-ειδικά αντισώματα (τεκλισταμάμπη, ταλκεταμάμπη, ελραναταμάμπη, λινβοσεταμάμπη), τα οποία ανοίγουν νέες προοπτικές σε δύσκολες περιπτώσεις ασθενών που εμφανίζουν ανθεκτικότητα σε πολλαπλές κατηγορίες αντι-μυελωματικών παραγόντων.
Η δημοσίευση αυτή ενισχύει την παγκόσμια προσπάθεια εναρμόνισης της διεθνούς κλινικής πρακτικής για τους ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα και αποτυπώνει την ενεργή συμβολή της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ στην παγκόσμια επιστημονική πρωτοπορία. Αποτελεί ένα ορόσημο για την τεκμηριωμένη και εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με πολλαπλούν μυέλωμα, επαναπροσδιορίζοντας τα διεθνή πρότυπα και εξασφαλίζοντας υψηλής ποιότητας φροντίδα στους ασθενείς.
Το πλήρες κείμενο των κατευθυντήριων οδηγιών είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση: Dimopoulos, M.A., Terpos, E., Boccadoro, M. et al. EHA–EMN Evidence-Based Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up of patients with multiple myeloma. Nat Rev Clin Oncol (2025).
https://doi.org/10.1038/s41571-025-01041-x
