Ο μυοδιηθητικός καρκίνος της ουροδόχου κύστης αποτελεί μια επιθετική μορφή ουροθηλιακού καρκίνου, κατά την οποία ο όγκος διηθεί τον μυϊκό χιτώνα της κύστης.
Σε αυτό το στάδιο, η νόσος έχει μεγαλύτερη πιθανότητα υποτροπής και μετάστασης, γι’ αυτό και η θεραπευτική στρατηγική περιλαμβάνει συνήθως ριζική κυστεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό σε συνδυασμό με συστηματική θεραπεία. Η χημειοθεραπεία με βάση την σισπλατίνη θεωρείται το πρότυπο της εισαγωγικής (προεγχειρητικής ή νεοεπικουρικής) θεραπευτικής αγωγής. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών δεν είναι ικανό να λάβει σισπλατίνη λόγω νεφρικής δυσλειτουργίας ή άλλων συνοσηροτήτων. Για αυτούς τους ασθενείς, μέχρι πρόσφατα, υπήρχε περιορισμένο θεραπευτικό οπλοστάσιο.
Στις 21 Νοεμβρίου 2025, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε έναν νέο συνδυασμό ανοσοθεραπείας και στοχευμένης θεραπείας για το συγκεκριμένο πληθυσμό: το pembrolizumab (Keytruda) –στην κλασική ή την υποδόρια μορφή με σε συνδυασμό με το enfortumab vedotin-ejfv (Padcev).
Το θεραπευτικό αυτό σχήμα χορηγείται τόσο πριν όσο και μετά τη ριζική κυστεκτομή, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη νεοεπικουρική και επικουρική προσέγγιση σε ενήλικες ασθενείς με μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης που δεν μπορούν να λάβουν σισπλατίνη.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) αναφέρουν ότι η έγκριση βασίστηκε στα εντυπωσιακά αποτελέσματα της μελέτης φάσης ΙΙΙ KEYNOTE-905/EV-303, η οποία συμπεριέλαβε 344 ασθενείς με νεοδιαγνωσθέν μυοδιηθητικό καρκίνο που ήταν κατάλληλοι για ριζική κυστεκτομή αλλά ακατάλληλοι για θεραπεία με σισπλατίνη.
Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν τον συνδυασμό pembrolizumab και enfortumab vedotin πριν από τη χειρουργική επέμβαση και στη συνέχεια εκ νέου μετά από αυτήν, ή να υποβληθούν άμεσα σε κυστεκτομή χωρίς προεγχειρητική και μετεγχειρητική συστηματική θεραπεία.
Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν η επιβίωση χωρίς συμβάντα (event-free survival, EFS), δηλαδή ο χρόνος μέχρι υποτροπή, πρόοδο της νόσου ή θάνατο. Το θεραπευτικό σχήμα πέτυχε στατιστικά σημαντική βελτίωση, με τo διάμεσo EFS να μην έχει ακόμη επιτευχθεί για τον συνδυασμό, σε αντίθεση με τους 15,7 μήνες στην ομάδα της άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης. Εξίσου σημαντική ήταν και η βελτίωση στη συνολική επιβίωση: η διάμεση επιβίωση στην ομάδα του συνδυασμού δεν είχε επιτευχθεί κατά την ανάλυση, ενώ στην ομάδα του χειρουργείου μόνο ήταν 41,7 μήνες. Τα αποτελέσματα αυτά καταδεικνύουν σημαντικό όφελος τόσο στη μείωση του κινδύνου υποτροπής όσο και στην επιβίωση.
Όσον αφορά την ασφάλεια, το προφίλ ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν παρόμοιο με προηγούμενες μελέτες του συνδυασμού σε προχωρημένο ουροθηλιακό καρκίνο. Το pembrolizumab ενδέχεται να προκαλέσει ανοσολογικά μεσολαβούμενες αντιδράσεις, ενώ το enfortumab vedotin μπορεί να σχετίζεται με δερματικές αντιδράσεις, υπεργλυκαιμία, πνευμονίτιδα και περιφερική νευροπάθεια. Ωστόσο, τα περισσότερα συμβάματα ήταν διαχειρίσιμα με έγκαιρη παρακολούθηση και κατάλληλη αντιμετώπιση.
Η νέα αυτή έγκριση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προόδου για τους ασθενείς με μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης που δεν μπορούν να λάβουν χημειοθεραπεία με σισπλατίνη, προσφέροντας για πρώτη φορά μια τεκμηριωμένα αποτελεσματική θεραπεία πριν και μετά τη ριζική κυστεκτομή. Πρόκειται για μια εξέλιξη που ανοίγει τον δρόμο προς πιο εξατομικευμένες και αποτελεσματικές θεραπείες σε ένα πεδίο που μέχρι πρότινος είχαμε περιορισμένες επιλογές.
