Τα τελευταία χρόνια, η υγεία του εντέρου και του πεπτικού συστήματος έχει βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της επιστημονικής κοινότητας, καθώς ολοένα και περισσότερες μελέτες διαπιστώνουν πως το πεπτικό σύστημα επηρεάζει σημαντικά τη συνολική υγεία.

Η πρόσφατη αύξηση των περιστατικών του καρκίνου του παχέος εντέρου (ιδίως ανάμεσα στους νεότερους ανθρώπους κάτω των 50 ετών) έχει οδηγήσει σε πολλές μελέτες που φανερώνουν πώς η διατάραξη της ισορροπίας του εντέρου μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια φλεγμονή, αυξάνοντας μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο των κυτταρικών μεταλλάξεων. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχει εντοπιστεί μια σύνδεση ανάμεσα στην ψυχική υγεία και στην υγεία του εντέρου, με τον άξονα – εντέρου εγκεφάλου να θεωρείται σημαντικός παράγοντας της αγχώδους διαταραχής και της κατάθλιψης.

Ένας βασικός «ένοχος» που φαίνεται να ευθύνεται για την αποδιοργάνωση του μικροβιώματος του εντέρου και του πεπτικού συστήματος εν γένει είναι τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, εμφάνισης διάφορων χρόνιων νοσημάτων, καθώς και χρόνιας φλεγμονής η οποία πυροδοτεί τον καρκίνο και τα αυτοάνοσα.

Πέρα από επεξεργασμένους υδατάνθρακες, αλάτι και ζάχαρη, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν πολλά πρόσθετα, μερικά εκ των οποίων θεωρείται ότι μπορούν να διαταράσσουν σημαντικά την υγεία του εντέρου.

Νιτρικό ή νιτρώδες νάτριο

Το νιτρικό νάτριο είναι άλας που απαντάται φυσικά σε λαχανικά και στο πόσιμο νερό. Προστίθεται επίσης σε τρόφιμα, κυρίως σε επεξεργασμένα κρέατα, επειδή βοηθά στη διατήρηση του χρώματος και στην πρόληψη της ανάπτυξης βακτηρίων. Στον οργανισμό, τα νιτρικά και τα νιτρώδη μπορούν να σχηματίσουν ενώσεις που ονομάζονται νιτροζαμίνες, γνωστά καρκινογόνα.

Η έρευνα δείχνει ότι άτομα που καταναλώνουν περισσότερα επεξεργασμένα κρέατα μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο για ορισμένους καρκίνους, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου και γι’ αυτό το λόγο πριν από μερικά χρόνια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συμπεριέλαβε τα αλλαντικά στη λίστα με τις καρκινογόνες ουσίες Ομάδας 1. Μελέτες υποδηλώνουν επίσης ότι η κατανάλωση νιτρικών και νιτρωδών από ζωικά προϊόντα μπορεί να επηρεάζει το μικροβίωμα του εντέρου με τρόπους που σχετίζονται με φλεγμονή.

Ακόμη και προϊόντα που χρησιμοποιούν φυσικές πηγές νιτρικών ή νιτρωδών, όπως η σκόνη σέλινου, σχηματίζουν στον οργανισμό τις ίδιες ενώσεις με τα τεχνητά πρόσθετα νιτρικά.

Καραγενάνη

Η καραγενάνη (Ε407 ή E407α) είναι ένας γαλακτωματοποιητής που προέρχεται από φύκια και προστίθεται συχνά σε τρόφιμα όπως παγωτά, μπάρες πρωτεΐνης και ενεργειακές. Χρησιμοποιείται για να βελτιώνει την υφή και να συγκρατεί τα συστατικά, αλλά ο οργανισμός δεν την χωνεύει πλήρως.

Το κατά πόσο η καραγενάνη βλάπτει την υγεία του εντέρου αποτελεί αντικείμενο συζήτησης. Μερικά άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) αναφέρουν ότι επιδεινώνει τα συμπτώματά τους, ενώ μελέτες την έχουν συνδέσει με φλεγμονή του εντέρου, ανισορροπία βακτηρίων και βλάβη του εντερικού τοιχώματος. Ερευνητές προτείνουν επίσης ότι ίσως δεν είναι κατάλληλη για άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn ή η ελκώδης κολίτιδα.

Άλλα συχνά παραδείγματα γαλακτωματοποιητών περιλαμβάνουν:

• Πολυσορβικά
• Καρβοξυμεθυλοκυτταρίνη (κόμμι κυτταρίνης)
• Κόμμι ξανθάνης
• Κόμμι γκουάρ
• Πηκτίνη
• Λεκιθίνη
• Κόμμι ακακίας ή αραβικό κόμμι
• Κόμμι χαρουπιού

Σύμφωνα με το Very Well Health, κάποιες μελέτες δείχνουν ότι γαλακτωματοποιητές όπως το κόμμι κυτταρίνης και τα πολυσορβικά μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά το μικροβίωμα του εντέρου, πιθανώς προκαλώντας φλεγμονή ή γαστρεντερικά συμπτώματα.

Παράλληλα, όπως αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμα ο διαιτολόγος Κωνσταντίνος Λεοντίου, περιορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η καραγενάνη μπορεί να προάγει ή να προκαλέσει επικίνδυνες για την υγεία καταστάσεις όπως:

• Φλεγμονή
• Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ)
• Δυσανεξία στη γλυκόζη
• Καρκίνο του παχέος εντέρου
• Τροφικές αλλεργίες
• Διαβήτη τύπου 2