Μία νέα μελέτη σε ποντίκια, έδειξε ότι τα ηλικιωμένα τρωκτικά ανέπτυξαν πιο νεανικό ανοσοποιητικό σύστημα όταν οι επιστήμονες μείωσαν τα ανώμαλα βλαστοκύτταρα σε αυτά. Η μέθοδος ενίσχυσε τις αντιδράσεις των ηλικιωμένων τρωκτικών σε ιογενή μόλυνση και μείωσε τα σημάδια φλεγμονής.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 27 Μαρτίου στο Nature, εστιάζει στη «θεραπεία» των ηλικιωμένων ποντικιών με αντισώματα ώστε να μειωθεί ο πληθυσμός των βλαστοκυττάρων που δημιουργούν μια ποικιλία άλλων τύπων κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που συμβάλλουν στη φλεγμονή.

Η υπερβολική φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στο σώμα και αυτά τα προφλεγμονώδη βλαστοκύτταρα γίνονται κυρίαρχα καθώς τα ποντίκια και οι άνθρωποι γερνούν.

Θα περάσουν χρόνια μέχρι να δοκιμαστεί η προσέγγιση αυτή σε ανθρώπους, αλλά πολλές πτυχές της βιολογίας των βλαστοκυττάρων που βασίζεται στην παραγωγή ανοσοκυττάρων είναι παρόμοιες μεταξύ ποντικών και ανθρώπων. «Είναι ένα πραγματικά σημαντικό πρώτο βήμα», λέει ο Robert Signer, βιολόγος βλαστοκυττάρων στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Είμαι ενθουσιασμένος που βλέπω πού θα οδηγήσει στη συνέχεια αυτή η ανακάλυψη», πρόσθεσε.

Ο ρόλος των βλαστοκυττάρων του αίματος

Η μελέτη έρχεται από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ στην Καλιφόρνια, όπου η ομάδα του Irv Weissman παρακολουθεί εδώ και χρόνια με λεπτομέρεια τα βλαστοκύτταρα του αίματος. Αυτά αναπληρώνουν τα αποθέματα του σώματος σε ερυθρά αιμοσφαίρια (τα οποία μεταφέρουν οξυγόνο από τους πνεύμονες σε όλα τα μέρη του σώματος) και λευκών αιμοσφαιρίων (τα οποία είναι βασικά συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματος).

Το 2005, ο Weissman και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι οι πληθυσμοί των βλαστοκυττάρων του αίματος μετατοπίζονται καθώς τα ποντίκια γερνούν. Στα νεαρά ποντίκια, υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ δύο τύπων βλαστοκυττάρων αίματος, καθένας από τους οποίους τρέφεται σε διαφορετικό σκέλος του ανοσοποιητικού συστήματος. Ο «προσαρμοστικός» βραχίονας παράγει αντισώματα και Τ κύτταρα που στοχεύουν σε συγκεκριμένα παθογόνα. Ο «έμφυτος» βραχίονας παράγει ευρείες αποκρίσεις, όπως φλεγμονή, στη μόλυνση.

Σε μεγαλύτερης ηλικίας ποντίκια, ωστόσο, αυτή η ισορροπία στρέφεται προς τα προφλεγμονώδη έμφυτα ανοσοκύτταρα. Παρόμοιες αλλαγές έχουν αναφερθεί στα βλαστοκύτταρα του αίματος των ηλικιωμένων ανθρώπων και οι ερευνητές εικάζουν ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένη ικανότητα δημιουργίας νέων αποκρίσεων αντισωμάτων και Τ-κυττάρων. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί οι ηλικιωμένοι είναι πιο επιρρεπείς σε σοβαρές λοιμώξεις από παθογόνους παράγοντες όπως οι ιοί της γρίπης και ο SARS-CoV-2, και γιατί έχουν ασθενέστερες αποκρίσεις στον εμβολιασμό από τους νεότερους.

Αντισώματα που συνδέονται με τα βλαστοκύτταρα του αίματος

Έτσι η ομάδα συμπέρανε, ότι η αποκατάσταση της ισορροπίας στους πληθυσμούς των βλαστοκυττάρων του αίματος θα μπορούσε επίσης να αναζωογονήσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ομάδα εξέτασε αυτό το ενδεχόμενο δημιουργώντας αντισώματα που συνδέονται με τα βλαστοκύτταρα του αίματος που παράγουν κυρίως έμφυτα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Στη συνέχεια έγχυσαν αυτά τα αντισώματα σε ηλικιωμένα ποντίκια, ελπίζοντας ότι το ανοσοποιητικό σύστημα θα καταστρέψει τα βλαστοκύτταρα που συνδέονται με τα αντισώματα.

Η θεραπεία με αντισώματα αναζωογόνησε το ανοσοποιητικό σύστημα των ποντικών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία. Είχαν ισχυρότερη αντίδραση στον εμβολιασμό και ήταν περισσότερο ικανά να αποκρούσουν την ιογενή λοίμωξη από τα μεγαλύτερα ποντίκια που δεν είχαν λάβει τη θεραπεία. Τα ποντίκια που υποβλήθηκαν σε θεραπεία παρήγαγαν επίσης χαμηλότερα επίπεδα πρωτεϊνών που σχετίζονται με φλεγμονή σε σχέση με τα ηλικιωμένα, χωρίς θεραπεία ποντίκια.