Η εποχή της υπερέκθεσης έχει φέρει τους εφήβους πιο κοντά από ποτέ στα social media, αλλά και πιο μακριά από την αυθεντική σχέση με το σώμα τους. Πολλές μελέτες έχουν δείξει πως η συνεχής έκθεση σε εξιδανικευμένες εικόνες στο διαδίκτυο μπορεί να ενισχύσει τη δυσαρέσκεια με την εμφάνιση και να προκαλέσει στρες, άγχος και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Μια πρόσφατη έρευνα της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας έρχεται να επιβεβαιώσει επιστημονικά κάτι που πολλοί διαισθάνονταν: η μείωση της χρήσης των social media μπορεί να βελτιώσει ουσιαστικά τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε το σώμα σας.
Η μελέτη που αλλάζει τα δεδομένα
Στην έρευνα συμμετείχαν 220 φοιτητές ηλικίας 17 έως 25 ετών, οι οποίοι περνούσαν τουλάχιστον δύο ώρες ημερησίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εμφάνιζαν συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης. Οι μισοί από αυτούς κλήθηκαν να περιορίσουν τη χρήση τους σε όχι πάνω από 60 λεπτά την ημέρα, ενώ οι υπόλοιποι συνέχισαν χωρίς περιορισμό.
Ύστερα από τρεις εβδομάδες, η ομάδα που περιόρισε τον χρόνο στα social media εμφάνισε σημαντική βελτίωση στην αντίληψη για το σώμα και το βάρος της, σε σύγκριση με εκείνους που διατήρησαν τα ίδια επίπεδα χρήσης. Το αποτέλεσμα ήταν ανεξάρτητο από το φύλο, δείχνοντας ότι η επίδραση είναι καθολική.
Η ψυχολογική εξήγηση πίσω από το φαινόμενο
Η συνεχής έκθεση σε πρότυπα ομορφιάς και «τέλειες» εικόνες δημιουργεί μια εσωτερίκευση μη ρεαλιστικών ιδανικών. Αυτό σημαίνει πως, υποσυνείδητα, συγκρίνεστε με κάτι που δεν υπάρχει, δηλαδή επεξεργασμένες φωτογραφίες, φίλτρα και ψηφιακές ψευδαισθήσεις που παρουσιάζονται ως «φυσικές». Αυτή η σύγκριση ενεργοποιεί τον κύκλο της αρνητικής αυτοεικόνας, μειώνοντας τη συναισθηματική σταθερότητα και οδηγώντας πολλές φορές σε διατροφικές διαταραχές ή συναισθηματική δυσφορία.
Αντίθετα, όταν μειώνετε τη χρήση των social media, το μυαλό σας απελευθερώνεται από αυτό το διαρκές ερέθισμα και αποκτά χώρο για αυτοπαρατήρηση, αυτοσυμπόνια και αποδοχή. Με άλλα λόγια, αρχίζετε να βλέπετε το σώμα σας όπως είναι και όχι όπως σας υπαγορεύει ένα φίλτρο.
Τα social media ως εργαλείο – όχι ως καθρέφτης
Η τεχνολογία δεν είναι από μόνη της εχθρός. Το πρόβλημα ξεκινά όταν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετατρέπονται από εργαλείο επικοινωνίας σε εργαλείο που μετράει την αξία μας. Ο περιορισμός του χρόνου μπροστά στην οθόνη δεν σημαίνει αποκοπή, αλλά αναπροσαρμογή της σχέσης μας με τα social media. Μπορείτε να επιλέξετε να ακολουθείτε λογαριασμούς που προάγουν τη διαφορετικότητα, την ψυχική υγεία και τη ρεαλιστική εικόνα του σώματος.
Το μήνυμα των ειδικών
Όπως επισημαίνει ο επικεφαλής της έρευνας, Dr. Gary Goldfield, η μείωση της χρήσης των social media αποτελεί μια ρεαλιστική και αποτελεσματική παρέμβαση για τη βελτίωση της ψυχολογικής ευεξίας σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Πρόκειται για μια απλή, αλλά ισχυρή πράξη αυτοφροντίδας που μπορεί να αποτρέψει σοβαρότερα προβλήματα εικόνας σώματος και να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση.
