Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Personality and Individual Differences αποκαλύπτει τις 3 βασικές στρατηγικές που χρησιμοποιούν τα ζευγάρια όταν θέλουν να χωρίσουν, στην Ελλάδα.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τους συγγραφείς της μελέτης Μενέλαο Αποστόλου, καθηγητή εξελικτικής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, και τον Αντώνιο Καγιαλή, ερευνητή πάνω στους τομείς της ψυχολογίας και της νευροεπιστήμης, το 86% των Ελλήνων επιλέγουν την ίδια μέθοδο χωρισμού.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι θα βιώσουν έναν χωρισμό (συνήθως περισσότερους από έναν) είτε ως εκείνοι που τον προκαλούν, είτε ως εκείνοι που τον δέχονται. Επειδή είναι κάτι αρκετά κοινό αλλά και ψυχολογικά επώδυνο, ήθελα να εξετάσω πώς ακριβώς γίνεται στην πράξη», ανέφερε Μενέλαος Αποστόλου.
Με ποιους τρόπους χωρίζουν οι Έλληνες
Η έρευνα αποτελείται από δύο σκέλη. Στην πρώτη μελέτη, 228 ελληνόφωνοι ενήλικες (122 γυναίκες και 105 άνδρες) κλήθηκαν να φανταστούν ότι βρίσκονται σε μια δυστυχισμένη σχέση και να περιγράψουν πώς θα την τελείωναν. Οι συμμετέχοντες ήταν κυρίως γύρω στα 30. Οι απαντήσεις τους αναλύθηκαν και ομαδοποιήθηκαν, με αποτέλεσμα να εντοπιστούν 45 διαφορετικοί τρόποι χωρισμού.
Στο δεύτερο σκέλος, συμμετείχαν 392 άτομα (185 γυναίκες, 201 άνδρες, 2 που αυτοπροσδιορίστηκαν ως «άλλο» και 4 που δεν δήλωσαν φύλο), με μέσο όρο ηλικίας τα 34 έτη για τις γυναίκες και τα 38 για τους άνδρες. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν κατά πόσο θα χρησιμοποιούσαν καθέναν από τους 45 τρόπους χωρισμού και στη συνέχεια αξιολογήθηκαν με βάση χαρακτηριστικά προσωπικότητάς τους.
Οι 45 τρόποι χωρισμού ομαδοποιήθηκαν σε εννέα στρατηγικές:
- Ψυχρή απομάκρυνση (σταδιακή αποστασιοποίηση)
- Ειλικρινής συζήτηση (ξεκάθαρη εξήγηση των λόγων)
- Εξαφάνιση (χωρίς προειδοποίηση)
- Ανάληψη ευθύνης
- Αναφορά σε απιστία ή ενδιαφέρον για άλλο άτομο
- Πρόταση για διάλειμμα
- Προσφορά φιλίας
- Επιχειρηματολογία υπέρ του χωρισμού
- Αποφυγή πρόσωπο με πρόσωπο επαφής (μέσω τηλεφώνου ή μηνύματος)
Από εκεί, οι στρατηγικές κατηγοριοποιήθηκαν σε τρεις γενικές προσεγγίσεις:
- «Μετριάζω το πλήγμα»: Είναι η πιο συχνή επιλογή, με το 86% των συμμετεχόντων να την προτιμούν. Περιλαμβάνει ανοιχτή επικοινωνία, ανάληψη ευθύνης και προσπάθεια να φανεί ότι ο χωρισμός ωφελεί και τους δύο.
- «Ας κάνουμε ένα διάλειμμα»: Επιλέχθηκε από το 24%. Περιλαμβάνει πρόταση για προσωρινό χωρισμό, ώστε να επαναξιολογηθούν τα συναισθήματα.
- «Αποφεύγω τη σύγκρουση»: Επιλέχθηκε από το 16%. Περιλαμβάνει απομάκρυνση ή εξαφάνιση χωρίς να ειπωθεί τίποτα ξεκάθαρα.
«Οι περισσότεροι επιλέγουν να χωρίσουν με τρόπο που μειώνει τη συναισθηματική ένταση. Η πιο συχνή στρατηγική είναι να εξηγήσουν τους λόγους, να αναλάβουν μέρος της ευθύνης και να πείσουν τον άλλον ότι είναι καλύτερο για όλους. Ακολουθεί η πρόταση για διάλειμμα. Η λιγότερο συχνή είναι η πλήρης αποφυγή, δηλαδή να εξαφανιστεί κανείς χωρίς εξήγηση», ανέφερε επικεφαλής της μελέτης στο PsyPost.
Όσον αφορά τη σύνδεση με τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, τα ευρήματα ήταν περιορισμένα. Άτομα με υψηλή δεκτικότητα (ευγένεια, καλοσύνη) απέφευγαν τη «ψυχρή» απομάκρυνση. Αντίθετα, όσοι εμφάνιζαν υψηλό μακιαβελισμό (χειριστική συμπεριφορά) ήταν πιο πιθανό να την επιλέξουν. Άτομα με αυξημένη ψυχοπάθεια έτειναν να ρίχνουν την ευθύνη στον σύντροφό τους.
Ωστόσο, γενικά τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας δεν φαίνεται να επηρεάζουν καθοριστικά τη στρατηγική που θα ακολουθήσει κανείς. «Περίμενα να βρω πιο έντονες διαφορές ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και την προσωπικότητα, αλλά αυτές ήταν ελάχιστες ή ανύπαρκτες», παραδέχτηκε ο Αποστόλου.
Τα ευρήματα ενισχύουν την ιδέα ότι οι άνθρωποι ακολουθούν σχετικά προβλέψιμους τρόπους για να τερματίσουν μια σχέση, πιθανότατα επειδή τέτοιες στρατηγικές έχουν διαμορφωθεί εξελικτικά. Σε ένα παλαιότερο κοινωνικό περιβάλλον, η απώλεια ενός συντρόφου μπορούσε να είναι επικίνδυνη, οπότε οι άνθρωποι που χώριζαν με ήπιο τρόπο διατηρούσαν καλύτερη κοινωνική φήμη και είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να βρουν νέο σύντροφο.
