Οι πατάτες όπως τις γνωρίζουμε σήμερα είναι προϊόν υβριδισμού. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιήθηκε πριν από 9 εκατομμύρια χρόνια μεταξύ δύο φυτών, το ένα εκ των οποίων ήταν πρόγονος της ντομάτας.
Οι πατάτες είναι ένα βασικό τρόφιμο στη διατροφή μας. Η επιστήμη σήμερα, αποφάσισε να μην εστιάσει στις θρεπτικές τους ιδιότητες αλλά στην προέλευσή τους.
Πιο συγκεκριμένα, όπως αποδεικνύεται εμφανίστηκαν πριν από 9 εκατομμύρια χρόνια ως αποτέλεσμα ενός ασυνήθιστου υβριδισμού μεταξύ ενός προγόνου της ντομάτας και ενός αρχαίου φυτού της Νότιας Αμερικής. Αυτή η αποκάλυψη ξαναγράφει την εξελικτική ιστορία μιας από τις πιο δημοφιλείς τροφές στον κόσμο και εξηγεί επίσης πώς ένας απλός κόνδυλος έγινε βασικό στοιχείο της παγκόσμιας διατροφής.
Ερευνητές της Κινεζικής Ακαδημίας Γεωργικών Επιστημών διεξήγαγαν την πιο εκτεταμένη γονιδιωματική ανάλυση μέχρι σήμερα στην καλλιεργήσιμη πατάτα. Μελέτησαν καλλιεργούμενες ποικιλίες μαζί με 44 άγρια είδη, διεξάγοντας πρωτοφανή γενετική αλληλουχία.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ένα σταθερό μείγμα γενετικού υλικού μεταξύ του Solanum tuberosum (της παραδοσιακής πατάτας) και ενός προγόνου του Solanum lycopersicum (της ντομάτας).
Το εύρημα υποδηλώνει ότι οι πατάτες όπως τις γνωρίζουμε σήμερα προέκυψαν από μια διαδικασία υβριδισμού μεταξύ ενός αρχαίου φυτού ντομάτας και άλλων ειδών που σχετίζονται με το Solanum από την οικογένεια Etuberosum, τα οποία μέχρι τότε δεν παρήγαγαν κονδύλους. Τα αποτελέσματα έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό Cell.
Τόσο η πατάτα όσο και η ντομάτα μοιράζονται έναν κοινό πρόγονο που έζησε πριν από περίπου 13 εκατομμύρια χρόνια. Τέσσερα εκατομμύρια χρόνια αργότερα, οι απόγονοί τους διασταυρώθηκαν με επιτυχία. Από αυτή την ένωση προέκυψε ένα νέο φυτό με την ικανότητα να σχηματίζει κονδύλους.
Αυτή η βιολογική καινοτομία διευκόλυνε την επέκταση των πρώτων πατατών σε περιοχές με ποικίλα κλίματα, από ζεστά έως ψυχρά περιβάλλοντα. Η μελέτη εντόπισε επίσης αποκαλυπτικές γενετικές λεπτομέρειες.
Το γονίδιο SP6A, που θεωρείται ο «διακόπτης» που καθορίζει εάν ένα φυτό θα αναπτύξει κονδύλους, προέρχεται από την ντομάτα. Από την άλλη πλευρά, το γονίδιο IT1, το οποίο ρυθμίζει την ανάπτυξη των στελεχών υπόγειου τύπου που σχηματίζουν τον βρώσιμο κόνδυλο, προέρχεται από φυτά της οικογένειας Etuberosum, που προέρχονται από τη Νότια Αμερική.
Λαμβάνοντας υπόψιν τη χρονολογία του υβριδισμού και τη γεωγραφική θέση των εμπλεκόμενων ειδών, οι ερευνητές πρότειναν μια υπόθεση σχετικά με την προέλευση της πατάτας. Κατά τη διάρκεια του Μειόκαινου, μεταξύ 10 και 6 εκατομμυρίων ετών πριν, η απότομη γεωλογική ανύψωση των Άνδεων, λόγω της σύγκρουσης δύο τεκτονικών πλακών, δημιούργησε νέες ψυχρές κλιματικές περιοχές.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η γεωλογική αλλαγή ανάγκασε τα φυτά να προσαρμοστούν για να επιβιώσουν και να επεκταθούν, με δύο από αυτά να ενώνονται για να σχηματίσουν το Solanum tuberosum, το οποίο εκατομμύρια χρόνια αργότερα θα κατέληγε να συνοδεύει το χάμπουργκερ σας με τη μορφή τηγανητών πατατών.
