Το απλό στρες και οι διαταραχές άγχους είναι δύο ψυχικές καταστάσεις που πολλές φορές συγχέονται, αλλά η διαφορά τους είναι σημαντική. Ενώ το άγχος συχνά προκαλείται από εξωτερικούς παράγοντες, η ανησυχία μπορεί να παραμένει και χωρίς την παρουσία ενός προφανούς αιτίου. Και οι δύο καταστάσεις επηρεάζουν την καθημερινότητά μας και μπορεί να προκαλέσουν τόσο ψυχικά όσο και σωματικά συμπτώματα. Η κατανόηση της διαφοράς τους είναι το πρώτο βήμα για να αναγνωρίσουμε την αιτία τους και να αναζητήσουμε τη σωστή διαχείριση.
Η διαχείριση του στρες είναι καθοριστική για τη διατήρηση της ψυχικής και σωματικής υγείας. Ευτυχώς, υπάρχουν αρκετές στρατηγικές και θεραπευτικές προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων. Από τη φυσική δραστηριότητα και τη σωστή διατροφή, μέχρι την ψυχοθεραπεία και τη φαρμακευτική αγωγή, η σωστή καθοδήγηση και υποστήριξη είναι κρίσιμη για την αποκατάσταση της ισορροπίας.
Από άγχος ή αγχώδης διαταραχή – Οι διαφορές
Υπάρχει μια λεπτή διαφορά ανάμεσα στο απλό στρες και την αγχώδη διαταραχή. Και τα δύο είναι συναισθηματικές αντιδράσεις, αλλά το απλό στρες συνήθως προκαλείται από εξωτερικούς παράγοντες. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA), οι παράγοντες αυτοί μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμοι, όπως μια προθεσμία στη δουλειά ή μια διαφωνία με κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, ή μακροπρόθεσμοι, όπως ένα χρόνιο νόσημα.
Οι άνθρωποι που βιώνουν άγχος αντιμετωπίζουν τόσο ψυχικά όσο και σωματικά συμπτώματα, όπως ευερεθιστότητα, θυμό, κόπωση, πόνους στους μύες, πεπτικά προβλήματα και δυσκολία στον ύπνο.
Η αγχώδης διαταραχή, από την άλλη, χαρακτηρίζεται από υπερβολικές και επίμονες σκέψεις που δεν φεύγουν, ακόμα και αν δεν υπάρχει κάποιο άμεσο εξωτερικό άγχος. Η ανησυχία προκαλεί παρόμοια συμπτώματα με το άγχος: αϋπνία, δυσκολία στη συγκέντρωση, κόπωση, ένταση στους μύες και ευερεθιστότητα.
Το απλό στρες συνήθως ανταποκρίνεται καλά σε απλές τεχνικές διαχείρισης. Η σωματική άσκηση, η υγιεινή διατροφή και ο επαρκής ύπνος είναι καλές αφετηρίες συχνά βοηθούν στην ελάττωσή του.
Αν το άγχος δεν υποχωρεί με αυτές τις τεχνικές ή αν νιώθετε ότι επηρεάζουν την καθημερινότητά σας ή τη διάθεσή σας, ίσως θα ήταν χρήσιμο να μιλήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Αυτός μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε τι ακριβώς συμβαίνει και να σας δώσει επιπλέον εργαλεία για να το διαχειριστείτε.
Ένας ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει να καταλάβετε αν έχετε κάποια διαταραχή άγχους. Οι διαταραχές άγχους διαφέρουν από τις βραχυπρόθεσμες ανησυχίες ως προς τη σοβαρότητά τους και τη διάρκεια τους: Το άγχος συνήθως διαρκεί μήνες και επηρεάζει αρνητικά τη διάθεση και τη λειτουργικότητα. Ορισμένες διαταραχές άγχους, όπως η αγοραφοβία (ο φόβος για ανοιχτούς ή δημόσιους χώρους), μπορεί να κάνουν τον ασθενή να αποφεύγει ευχάριστες δραστηριότητες ή να δυσκολεύεται να κρατήσει μια δουλειά.
Τι πρέπει να ξέρετε για τις διαταραχές άγχους
Έρευνα που διεξήχθη στην Ευρώπη από τους ειδικούς της CBD αποκάλυψε ότι η Ελλάδα ήταν η χώρα με τον υψηλότερο δείκτη άγχους στη Γηραιά Ήπειρο, ενώ το 57% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι βιώνει συχνό στρες.
Μία από τις πιο συνηθισμένες διαταραχές άγχους είναι η γενικευμένη διαταραχή άγχους. Για να καταλάβει αν κάποιος έχει αυτή τη διαταραχή, ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας θα ψάξει για συμπτώματα όπως υπερβολική και δύσκολα ελεγχόμενο άγχος που εμφανίζεται τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον έξι μήνες.
Το άγχος μπορεί να μεταπηδά από θέμα σε θέμα (π.χ. ανησυχία ότι μπορεί να αρρωστήσετε, ότι ο σύντροφός σας μπορεί να σας αφήσει, ή άγχος σχετικά με την δουλειά).
Μια άλλη μορφή διαταραχής άγχους είναι η διαταραχή πανικού, η οποία χαρακτηρίζεται από ξαφνικές επιθέσεις άγχους που μπορεί να αφήσουν το άτομο να ιδρώνει, να ζαλίζεται και να νιώθει ότι δεν μπορεί να πάρει ανάσα. Το άγχος μπορεί επίσης να εκδηλωθεί με τη μορφή συγκεκριμένων φοβιών (όπως ο φόβος των αεροπλάνων) ή ως κοινωνικό άγχος, το οποίο χαρακτηρίζεται από έντονο φόβο στις κοινωνικές καταστάσεις.
Οι διαταραχές άγχους μπορούν να αντιμετωπιστούν με ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή και με συνδυασμό των δύο. Μία από τις πιο διαδεδομένες θεραπείες είναι η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, η οποία επικεντρώνεται στην αλλαγή των αρνητικών προτύπων σκέψης που συνδέονται με το άγχος.
